Иссл ед ование
прочностны х
свойств
смесей
с
фурил фенол формал ьд егид ны ми
смол ами.
Предлож ен
новый
сост ав
холоднот вердеющих смесей для ст ерж ней
(0,001% су льф акислот ы, 100% кварцевого
песка, 3% ф у рилф енолф ормальдегидной
смолы, 0,5% кат ализат ора к массе песка).
Такие высокопрочные лит ейные ф ормы
позволяют полу чат ь от ливки с высокой
чист от ой поверхност и (Rz 90…120) и
геомет рической т очност ью размеров (±0,005
% ). Использовались различные способы
у плот нения смеси, в част ност и применение
вибрации в момент ф ормообразования и
прилож ение изменяющегося во времени
давления. Проведены в производст венных
у словиях исследования влияния ф изико-
механических
т ехнологических
свойст в
холоднот вердеющих смесей на качест во
лит ейных ф орм и чу гу нных от ливок.
Реализация
проект а
приведѐт
к
т ехнологическому перевоору ж ению лит ейных
цехов
с
последу ющим
переходом
к
производст ву качест венных от ливок для
машиност роит ельных
предприят ий,
в
част ност и радиат оров для реализации
ж илищной программы и от ливок дет алей
ж елезнодорож ных вагонов для А О «Темір
Жолы». Такж е т ехнология изгот овления
лит ейных
ф орм
акт у альна
для
горнодобывающей от расли, пот ребляющей
большое количест во от ливок в виде
пост оянно
изнашивающихся
зу бьев
экскават оров,
т раков гу сениц, дру гих
запасных
част ей,
мелющих
т ел для
ру дообработ ки.
ӘО Ж 621.74. ИС АҒҦЛОВ А.З., КУЛИКОВ В.Ю.,
КИПНИС Л.С ., КОНУННИКО ВА С .Г., ЩЕРБА -
КО ВА Е.П. Ф урилфенол формал ьд егид ті
шайы ры бар қоспал ар беріктігін зерт-
теу.
Ӛзекшелерге арналған салқын-қат айғыш қос-
палардың ж аңа қҧрамы (
су льф ақыш-
қыл,
кварцт і қҧм,
ф у рилф енолф ор-
мальдегидт і шайыр, қҧм қоспасына
ка-
т ализат ор) ҧсынылды. Берікт ігі ж оғары мҧн-
дай қҧю қалыпт ары бет інің т азалығы ж оғары
(Rz
…
) ж әне геомет риялық нақт ы ӛл-
шемдегі (
% ) қҧймаларды алу ға мҥм-
кіндік береді. Қоспаларды т ығыздау дың әр-
т ҥрлі т әсілдері, нақт ырақ айт қанда, қалып
ж асау сәт інде дірілді қолдану мен у ақыт бой-
ынша ӛзгеріп от ырат ын қысымды қосу пайда-
ланылды. Ӛндіріс ж ағдайларында салқын-қа-
т айғыш қоспалардың ф изикалық-механика-
лық т ехнологиялық қасиет т ерінің қҧю қалып-
т ары мен шойын қҧймаларының сапасына
әсер ет у іне зерт т еу лер ж ҥргізілді. Жобаны
ж ҥзеге асыру қҧю цехт ерінің т ехнологиялық
қайт а қару лану ына, арт ынан машина ж асау -
шы кәсіпорындарға арнап сапалы қҧймалар-
ды ӛндіру ге, ішінара, т ҧрғын-ҥй бағдарлама-
ларын ж ҥзеге асыру ҥшін радиат орлар шы-
ғару ға ж әне «Қазақст ан Темір Жолы» А Қ
ҥшін т емірж ол вагондары т ет ікт ерінің қҧйма-
ларын ж асау ға алып келеді. С онымен қат ар,
қҧю қалыпт арын ж асау т ехнологиясы ж иі т о-
зат ын экскават ор т іст ері, шынж ыр т абан т рагі
ж әне кенді ӛңдеу ге арналған ҧсақт ау шы де-
нелердің басқа да қосалқы бӛлшект ері т ҥрін-
дегі қҧймаларды ай сайын кӛпт еп пайдалана-
т ын т ау -кен ӛндіру саласында да ӛзект і бо-
лып т абылады.
U DC 621.74. ISSAGULOV A.Z., KULIKOV B.Yu.,
KIPNIS L.S., KONUNNIKOVA S.G., SHC HE RBA -
KO VA Ye.P. Studying Strength Properties of
Mixtur es with Fur yl-Phenol-Formaldehyde
Resins.
There is suggested a new composition of cold-
solidify ing mixtures for rods. Such high-strength
molds permit to obtain castings w ith high
surface purity (Rz 90…120) and geometrical
accuracy of dimensions (±0,005 % ). There
w ere used v arious methods of the mixture
compacting, in particular, using v ibrations at the
moment of mold-forming and apply ing changing
in time pressure. There w ere carried out in the
production conditions studies of phy sical-and-
mechanical
properties
of
cold-solidify ing
mixtures impact on the quality of molds and
iron castings. The project realization w ill lead to
technological rearmament of foundries w ith the
follow ing transition to manufacturing quality
castings for machine building enterprises,
particularly , radiators for realizing the housing
program and castings of railw ay cars parts for
JSC «Temir Zholy ». The technology of molds
obtaining is also urgent for mining branch
consuming ev ery month a lot of castings in the
form of continuously subject to w ear excav ator
teeth, caterpillar trucks, milling elements for ore
preparing, etc.
УДК 620.22(075). КВО Н С в.С ., Ф ИЛИППО ВА
Т.С ., С АДВА КА С О ВА Г.М. Испол ьзование
д оменного
шл ака
в
технол огии
производ ства л итьевого камня.
Рассмот рена возмож ност ь использования
доменного
шлака
при
производст ве
лит ьевого камня. Уст ановлено, чт о введение
доменного шлака в сост ав сырья приводит к
изменению порист ой ст ру кт у ры. Изменяет ся
соот ношение меж ду гру ппами пор разного
радиу са, при эт ом у меньшает ся доля пор,
влияющих на массообменные процессы.
Изменения в порист ой ст ру кт у ре приводят к
изменению некот орых эксплу ат ационных
свойст в
лит ьевого
камня.
Водопроницаемост ь
и
плот ност ь
у меньшают ся.
Улу чшают ся
прочност ь,
у дарост ойкост ь
и
пят ноу ст ойчивост ь.
Рекомендовано опт имальное содерж ание
доменного шлака в сост аве лит ьевого камня.
ӘО Ж 620.22(075). КВО Н С в.С., ФИЛИППО ВА
Т.С ., С ӘДУАҚАСОВА Г.М. Т ас құю өнд ірісі
технол огиясында домна қожы н пайд а -
л ану.
Домна қож ын т ас қҧю ӛндірісінде пайдалану
мҥмкіндікт ері қаралған. Домна қож ын шикізат
қҧрамына енгізу кеу ек қҧрылымының ӛзгеру і-
не алып келет іні белгілі болды. Әрт ҥрлі ра-
диу ст ағы кеу ек т опт ары арасындағы арақа-
т ынас ӛзгереді ж әне де салмақалмасу про-
цесіне әсер ет ет ін кеу ек ҥлесі азаяды. Кеу ек
қҧрылымындағы ӛзгеріст ер қҧйма т аст ың
кейбір эксплу ат ациялық қасиет т ерінің ӛзгер-
у іне алып келеді. С у ӛт кізгішт ігі мен т ығызды-
ғы т ӛмендейді. Берікт ігі, соққыға т ӛзімділігі
ж ақсарады. Қҧйма т асы қҧрамындағы домна
қож ының оңт айлы мӛлшері ҧсынылған.
U DC 620.22(075). KV O N Sv.S., F ILIPPOVA T.S.,
SA DVAKASSO V A G.M. Using Blast Fur nace
Slag in T echnology of Molding Stone
Manufactur ing.
There is considered the possibility of using blast
furnace slag in manufacturing molding stone. It
w as established that blast furnace slag
introducing in the composition of raw materials
leads to changing the porous structure. There
changes the ratio betw een the pores groups of
different radius, at this there decreases the
share of pores impacting mass-exchanging
processes.
Water-tightness
and
density
decrease. There improv e strength, impact-
resistance and spot-resistance. There is
recommended optimal content of blast furnace
slag in the composition of molding stone.
УДК 669.2/.8/669.054.8. С ЕРИКБА ЕВА А .К.,
ЖУМА ШЕВ К. Т ермическое повед ение
систем PbSO -S, PbCO -S, PbO -S.
Мет одом т ермогравимет рического анализа
изу чены сист емы PbSO -S, PbC O -S, PbO -S
при различных соот ношениях компонент ов.
Уст ановлено, чт о взаимодейст вие в сист емах
происходит после плавления серы. О б эт ом
свидет ельст ву ет наличие на кривой ДТА в
инт ервале т емперат у р 90-170°С сдвоенного
эф ф ект а, от носящегося к еѐ полиморф ному
превращению и плавлению. С овпадение
ӘО Ж 669.2/.8/669.054.8. С ЕРІКБА ЕВА А .К.,
ЖҦМА ШЕВ К. PbSO -S, PbCO -S, PbO-S
жүйесінің термиял ы қ күйі.
Термогравимет риялық т алдау әдісімен ком-
понент т ердің әрт ҥрлі арақат ынасындағы
PbSO -S, PbCO -S, PbO-S ж ҥйелері зерт т елді.
Жҥйелердегі ӛзара әрекет т ің кҥкірт еріген
соң ж ҥрет іні белгілі болды. Бҧған ДТА қисы-
ғында 90-170°С т емперат у ра шегінде оның
полиморф измдік айналу ына ж әне еру іне ж а-
т ат ын қосарланған әсер айғақт айды. Кӛрсе-
т ілген ж ҥйелердегі ӛзара әрекет т емпера-
U DC 669.2/.8/669.054.8. SERIKBA YEV A А .К.,
ZHU MASHEV К. T hermal Behavior of PbSO -
S, PbCO -S, PbO -S Systems.
By the method of thermal grav imetric analy sis
there w ere studied PbSO -S, PbC O -S, PbO -S
sy stems w ith different ratios of components. It
w as established that the interaction in the
sy stems takes place after sulfur malting. This is
testified by the presence on the DTA curv e
w ithin the temperature range of 90-170°С of a
double effect relating to its poly morphic
transformation and melting. The coincidence of
Научные сообщения
т емперат у р взаимодейст вия в у казанных
сист емах связано с единст вом механизма
реакции – разрывом связи Pb – O и
образованием PbS. Полу ченные резу льт ат ы
могу т быт ь использованы при разработ ке
различных т ехнологий по переработ ке
т ехногенных от ходов. К их числу мож но
от нест и свинцовые возгоны медеплавильного
производст ва.
т у раларының сәйкест ігі реакция механизмінің
т ҧт аст ығымен – Pb – O байланысының ҥзілу і-
мен ж әне PbS пайда болу ымен байланыст ы.
А лынған нәт иж елер т ехногендік қалдықт ар-
ды қайт а ӛңдеу дің әрт ҥрлі т ехнологияларын
әзірлеу де пайдаланылу ы мҥмкін. О лардың
қат арына мыс қорыт у ӛндірісіндегі қорғасын
қалдықт арын ж ат қызу ға болады.
the interaction temperatures in the mentioned
sy stems is connected by the unity of the
reaction mechanism: breaking Pb – O bond and
forming PbS. The obtained results can be used
w hen dev eloping v arious technologies of
processing anthropogenic w aste. To their
number there can be referred lead s fumes of
copper smelting production.
УДК 621.763. КО С НИКО В Г.А ., ИС ИН Д.К.,
КУС ЖА НОВА А.А., МУРЗАХМЕТОВА А .А., ИСИН
Б.Д.
П ол учение
изд ел ий
из
ал юмоматричны х нанокомпозитов с
помощью применения жид кофазной
технол огии.
Проблема
использования
ж идкоф азных
т ехнологий мож ет быт ь решена на основании
разработ ки и полу чения мет алломат ричных
композиционных сплавов (МКС ) с заданным
у ровнем механических, эксплу ат ационных,
лит ейных
свойст в.
Ф акт ически
разновидност ью
процессов
являют ся
процессы
полу чения
композит ов,
при
кот орых для синт еза армиру ющих част иц в
расплаве алюминия использу ют ся различные
у прочнит ели.
Теория
наност ру кт у рных
мет алломат ричных,
в
част ност и
алюмомат ричных, композиционных сплавов
не создана. Ест ь лишь от дельные попыт ки
объяснит ь
явления,
происходящие
в
наност ру кт у рных
алюмомат ричных
композиционных сплавах (НА КС ) в процессе
ф ормирования их ст ру кт у ры и свойст в.
О сновными
изделиями,
на
кот орые
ориент ировны
разрабат ываемые
НА КС ,
являют ся
дет али
т рибологического
назначения и двигат елей вну т реннего
сгорания.
ӘО Ж 621.763. КО С НИКО В Г.А ., ИС ИН Д.К.,
ҚҦС ЖА НО ВА А .А ., МЫРЗА ХМЕТО ВА А .А .,
ИС ИН Б.Д. Сұйы қфазал ы технол огияны
қол д ану арқылы ал юмоматрицалық на-
нокомпозиттерд ен өнімд ер ал у .
С ҧйықф азалы т ехнологияны қолдану пробле-
масын берілген деңгейдегі механикалық, экс-
плу ат ациялық, қҧю қасиет ері бар мет алл ма-
т рицалық композициялық қорыт паларды
(МКҚ) әзірлеу ж әне алу негізінде шешу ге бо-
лады. Процест ердің іс ж ҥзіндегі ӛзгешілігі
алюминий қорыт пасында армат у ралау шы
бӛлшект ердің синт езі ҥшін әр т ҥрлі берікт ен-
діргішт ер қолданылат ын композит т ерді алу
процест ері болып т абылады. Наноқҧрылым-
ды мет алл мат рицалық, әсіресе, алюмомат ри-
цалық композициялық қорыт палар т еориясы
әлі қҧрылған ж оқ. Тек қҧрылымы мен қасиет -
т ерінің қалыпт асу процесінде наноқҧрылым-
ды алюмомат рицалық композициялық қорыт -
паларда (НА КҚ) болат ын қҧбылыст арды т ҥ-
сіндіру дің бірлі-ж арым т алпыныст ары ғана
бар. Ішт ен ж анат ын қозғалт қышт ар мен т ри-
бологиялық мақсат т ағы т ет ікт ер ӛңделген
НА КҚ бағдарланған негізгі ӛнімдер болып
т абылады.
U DC 621.763. КО SNIKO V G.A ., ISSIN D.K.,
KU SZHANOVA А.А., М U RZA KHMETO V A А .А .,
ISSIN B.D. Obtaining Pr oducts fr om
A luminum Matr ix Nanocomposites Using
Liquid Phase T echnology.
The problem of using liquid phase technologies
can be solv ed based on the dev elopment and
obtaining metal matrix composite alloy s w ith
the preset lev el of mechanical, operational and
molding properties. A real ty pe of processes are
the processes of obtaining composites in w hich
for sy nthesizing reinforcing particles in the
aluminum melt there are used different
reinforcers. The theory of nanostructured metal
matrix, especially aluminum matrix composite
alloy s has not y et been dev eloped. There are
only separate attempts to explain the
phenomena taking place in nanostructured
aluminum matrix composite alloy s in the course
of forming their structure and properties. The
basic products to w hich there are oriented the
dev eloped materials are tribological purpose
parts and internal combustion engines.
УДК
622.831.
НИЗА МЕТДИНО В Р.Ф .,
НИЗА МЕТДИНО В Н.Ф ., О ЖИГИН Д.С .
Геомеханическое
обеспечение
устойчивости карьерны х откосов в
Республ ике Казахстан.
Приведены основные горные предприят ия
Казахст ана, инт енсивно веду щие разработ ку
мест орож дений
полезных
ископаемых
от крыт ым способом. Рассмот рен комплекс
вопросов
обеспечения
у ст ойчивост и
карьерных
от косов,
оценки
несу щей
способност и
оснований,
прогноза
деф ормаций
сдвига
и
у плот нения
приборт овых
и
от вальных
массивов.
Подробно описана сист ема монит оринга
борт ов карьеров и от валов. О писывает ся
деят ельност ь маркшейдерской школы члена-
корреспондент а НА Н РК Попова И.И.: нау чно-
исследоват ельская
лаборат ория
«Маркшейдерия,
геомеханика
и
геомет ризация
недр»
каф едры
«Маркшейдерское дело и геодезия» КарГТУ.
Рассмот рена новая мет одика высокот очных
наблюдений с использованием современного
элект ронного обору дования, разработ анная
специалист ами эт ой школы. Такж е, несмот ря
на имеющиеся дост иж ения в област и
геомеханики
(геот ехники)
от крыт ых
разработ ок,
рассмот рены
проблемные
вопросы, кот орые т ребу ют ся решит ь в
ближ айшее время.
ӘО Ж 622.831. НИЗА МЕТДИНО В Р.Ф .,
НИЗА МЕТДИНО В Н.Ф ., О ЖИГИН Д.С .
Қазақстан Республ икасы нд ағы аршы қ
қиябеттерінің
орны қты л ы ғы н
геомеханикал ы қ қамтамасы з ету.
Қазақст анның пайдалы қазбалардың кен ор-
нын ашық т әсілмен ӛңдеу ді қарқынды т ҥрде
ж ҥргізіп келе ж ат қан негізгі т ау -кен кәсіп-
орындары берілген. А ршық қиябет т ерінің
орнықт ылығын қамт амасыз ет у , шӛгу деф ор-
мациясының болж амы ж әне борт маңындағы
ж әне ҥйінді массивт ерін т ығыздау мәселелер-
інің кешені қаралған. А ршықт ар мен ҥйінді
борт т ары монит орингінің ж ҥйесі т олық сипат -
т алған. ҚР ҦҒА корреспондент -мҥшесі И.И.
Поповт ың маркшейдерлік мект ебінің қызмет і
баяндалады: ҚарМТУ «Маркшейдерлік ісі
ж әне геодезия» каф едрасының «Маркшейде-
рия, геомеханика ж әне ж ер қойнау ының гео-
мет ризациясы» ғылыми-зерт т еу зерт ханасы.
О сы мект еп мамандары ж асап шығарған қа-
зіргі заманғы элект ронды ж абдықт арды қол-
дану арқылы қол ж ет кізілет ін нақты бақылау -
лардың ж аңа әдіст емесі қаралған. С онымен
қат ар, геомеханика (геот ехника) саласында-
ғы қол ж ет кізілген т абыст арға қарамаст ан,
ж ақын арада шешілу ге т иіс сҧрақт ар да
қамт ылған.
U DC
622.831.
NIZA METDINO V
R.F .,
NIZA METDINO V
N.F .,
O ZHIGIN D.S.
Geomechanical Pr ovision of Open Pit
Slope Stability in Republic of Kazakhstan.
There are presented the main mining
enterprises of Kazakhstan that are intensely
dev eloping mineral resources deposits by open
method. There is considered the complex of
matters of prov iding open pit slopes stability ,
assessing the supporting capacity of bases,
forecasting
of
shear deformations and
compacting open pit sides and damps. There is
described the activ ity of the surv ey ing school of
a corresponding member of the RL NA S I.I.
Popov : scientific-research laboratory «Surv ey ing
and geodesy » at KSTU. There is considered a
new methodology of high-accuracy observ ations
using
up-to-date
electronic
equipment
dev eloped by this school specialists. In spite of
the achiev ements in the field of geomechanics
of open pits there are considered the problem
matters that are to be solv ed in the nearest
time.
УДК 622.281(574.32). ДЕМИН В.Ф ., ДЕМИНА
Т.В.
Опред ел ение
устойчивости
вы емочны х вы работок в зависимости от
горно-технол огических
параметров
разработки.
Рост глу бины горных работ и у ход от
первоначальной
от работ ки
запасов,
залегающих в более благоприят ных у словиях
эксплу ат ации, влечет за собой развит ие
еж егодно ослож няющихся ф акт оров ведения
горных работ . Ф акт орами, сдерж ивающими
дост иж ение показат елей по добыче у гля,
являют ся неу чет у словий эксплу ат ации
ӘО Ж
ДЕМИН В.Ф ., ДЕМИНА
Т.В. Қазуд ы ң тау-кен технол огиял ы қ
параметрл еріне байл аны сты оймал ы
қазбал ардың орны қтыл ы ғы н аны қтау.
Тау -кен ж ҧмыст ары т ереңдігінің ӛсу і ж әне
пайдалану ға анағҧрлым қолайлы ж ағдайлар-
да ж ат қан қорларды баст апқы ӛңдеу ден ал-
шақт ау т ау -кен ж ҧмыст арын ж ҥргізу ді қиын-
дат ат ын ф акт орлар санының ж ыл ӛт кен
сайын арт у ына себепші болады. Кӛмір ӛндіру
кӛрсет кішт ерінің нәт иж елерін т еж ейт ін ф ак-
т орлар қазбаларды пайдалану ж ағдайлары,
бекіт ілу і ж әне оның т ау -кен т ехникалық ж ағ-
U DC 622.281(574.32). DYO MIN V.F., DYOMINA
T.V .
Depending
on
Mining-technological
P ar ameter s of Development.
The grow th of the mining operations depth and
leav ing the initial dev elopment of the resource
bedding in a more fav orable operational
conditions leads to the dev elopment of
complicating factors of perform ing mining
operations. F actors that are limiting the
indicators of coal mining are not accounting the
conditions of w orkings operation, supporting
and its non-conformity w ith mining-technical
Научные сообщения
выработ ок, крепления и его несоот вет ст вие
горнот ехническим у словиям. С равнит ельный
анализ деф ект ност и выработ ок по шахт ам
Угольного департ амент а показывает рост
аварийност и при ведении горных работ .
Разработ анные Угольным департ амент ом
т ехнологические
меры
направлены
на
у величение
нагру зки
и
сниж ение
себест оимост и у гля. О дним из рациональных
пу т ей у лу чшения сост ояния выработ ок и
экономии мат ериальных ресу рсов являет ся
применение
обоснованных
парамет ров
крепи. Широкое применение надеж ного
крепления ограничивает ся недост ат очной
изу ченност ью геомеханических процессов
вблизи
выработ ок.
Применение
ст алеполимерных анкеров целесообразно в
слож ных горно-геологических и горно-т ехни-
ческих у словиях разработ ки.
дайларға сәйкес келмеу і болып т абылады.
Кӛмір департ емент інің шахт алар бойынша
қазбалар ақау лығының салыст ырмалы т ал-
дау ы т ау -кен ж ҧмыст арын ж ҥргізу де апат т ы-
лықт ың ӛскенін кӛрсет еді. Кӛмір департ а-
мент і әзірлеген т ехнологиялық шаралар ж ҥк-
т емені арт т ыру ға ж әне кӛмір қҧнын т ӛмен-
дет у ге бағытталған. Қазба ж ағдайларын ж ақ-
сарт у дың ж әне мат ериалдық ресу рст арды
ҥнемдеу дің оңт айлы ж олдарының бірі негіз-
делген т ірек парамет рлерін қолдану болып
т абылады. С енімді бекіт у ді кеңінен қолдану
қазба маңындағы геомеханикалық процес-
т ерді ж ет кіліксіз зерт т еумен шект еледі. Болат
полимерлі анкерлерді кҥрделі т ау -кен геоло-
гиялық ж әне т ау -кен т ехникалық қазбалар
ж ағдайында қолданған орынды.
conditions. The comparativ e analy sis of
w orkings defectiv e character at the C oal
Department mines show s the grow th of
accident
rate w hen performing mining
operations. The dev eloped by the C oal
Department
technological
measures
are
oriented to load increasing and coal cost
reducing. O ne of the rational w ay s of improv ing
the state of w orkings and sav ing material
resources is using substantiated parameters of
supports. Wide use of a reliable support is
limited by insufficient study of geomechanical
processes near w orkings. The use of steel-
poly mer anchors is expedient in complicated
mining-geological
and
mining-technical
conditions of dev elopment.
УДК
550.83:552.1:537. О НИЩУК Д.И.,
ПО Р ТНО В В.С ., РЕВА Н.В, О НИЩУК В.И.
Достарыңызбен бөлісу: |