Аң шаруашылығы 1 апта Бақылау сұрақтары

Ап-19-7к

Аң шаруашылығы 1 апта

Бақылау сұрақтары:

1. Терісі бағалы аңдардың биологиялық негізі және торда өсірудің негізгі нысандарды.

2. Терісі бағалы аңдардың биологиялық ерекшеліктері

3. Терісі бағалы аңдардың көбейуі

4. Төлдің өсуі және дамуы

5. Торда өсірілетін терісі бағалы аңдар

2. Терісі бағалы жыртқыш аңдарда ауыл шаруашылығының басқа жануарларымен салыстырғанда биологиялық циклдің кезеңділігі байқалады: көбею кезеңі шектеулі, түкті жабынының түлеуі белгілі бір мерзімде өтеді, зат алмасуында кезеңдік өзгерістер байқалады.

Аңдарда зат алмасу жаз айларында негұрлым екпінді, күзде төмендейді, қыста неғұрлым төмен болады, ал көктемде қайта жоғарлайды. Зат алмасудың өзгеруіне байланысты андардың тірі салмақтары өзгереді. Жазда ол неғұрлым төмен, қыста желтоқсан қаңтар айларында неғұрлым жоғары болады.

Құндыздарда биологиялық цикл осылайша кезеңдік өзгеріс болмайды. Олар жыл бойы көбейеді, тулеуі белгілі бір мерзіммен шектелмейді. Олардың зат алмасуында да осылайша кезеңдік күрт ауытқу жоқ.

Қыста ол жазбен салыстырғанда тек 10 % ғана жоғары. Жануарлардың тірі салмағында да кезеңдік өзгерістер байқалмайды.Кезендік өзгерістер көбінесе күндің жарық болу ұзақтылығымен реттеледі - ол сыртқы тұрақты тітіркендіргіш болып енеді. Тағамның кұрамы және мөлшері, температура сияқты сыртқы орта жағдайлары өміршеңділік процестердің өтуіне эсер етеді, бірақ олар тңэақты емес.
3. Түлкі, қара тулкі және қара күзеннің шағылысуы қыстың соңында — көктемнің басында болады. Ересек андардың жыныстық мүшелері шағылысуға дейін кезеңдерде көлемі бойынша кішірейеді және жыныстық мүшесі дамыған жануарлар сияқты болады, жыныстық жасушалары қалыптаспайды. Жаздың соңында күннің қысқаруына байланысты, жыныстық мүшелері баяулап дами бастайды. Аңдардың 4-5 айлық жасында олардың жыныстық мүшелері әлсіз дамыған болады, алайда қанның құрамында жыныстық гормондардың жоғары екендігі байқалады, бұл олардың ол кезеңінде белсенділігін көрсетеді. Көбею мүшелерінің өсуі, сперматогенездің дамуы және жыныстық жасушаның жетілуі көбею кезеңінің басталуымен байланысты. Жыртқыш терісі бағалы аңдарда көбею кезеңі алғаш рет 9-11 айлық жастарында басталады. Көбею кезеңінің 6алдында жыныстық мүшелері көлемі жағынан үлғаяды, аналық безінде, жыныстық жасушасы жетіледі. Күйлеу кезеңінде фолликуль үзілсді және жыныстық жасушасы фолликуль сүйықтығымсн үрық жолына түседі. Бұл процесс овуляция деп аталды.

4. Жыртқыш терісі багалы аңцардың күшіктері әлсіз болып туады. Олар соқыр, есту жолдары жабық, түгі туссіз, түкті жабыны өте кысқа және сирек болып туады, бірақ олар тез дамиды. Кузеннің күішктері туғаннан кейін 20 күнде салмагын 10 есе ұлгайтады; 2 айлығында олардың салмағы ересек аңдардың салмагынын 40 % тең, ал 4 айлыгында 80 % тең болады. Түлкі және қара түлкшің күшисгері аздап баяу өседі. Ақцар 9-10 айлық жасында көбеюге қабілетгі болады. Құндыздардың күшіктері жақсы дамыған түкті болып туады жүзе алады, ал 1-2 күннен кейін жем жей бастайды. Құндыздар өте баяу өседі, бірак жылдам дамиды. Жыныстық жағынан олар 3-4 айда, бірак бір жарым жылга дейін өсуді.