Полимерлердің қасиеттері. Полимерлердің
маңызды қасиеттерінің бірі – мономерлер-
ге ыдырап, қайтадан полимерлерге бірігуі.
Адамның және жануардың асқорыту жүйесінде
асқорыту ферменттерінің әсерінен полимерлер
мономерлерге дейін ыдырайды. Сосын ішекте
мономерлер қанға сіңіп, ағзаның барлық
жасушасына тасымалданады. Әрбір жасу-
шада түскен мономерден дәл осы ағзаға қажет
полимерлер қайта синтезделуі мүмкін.
Ретті және ретсіз полимерлер. Егер полимерлерде бар лық мономерлер
бірдей болса немесе олардың реті қатаң қай та ланатын болса, оларды
ретті полимерлер деп атайды. Олар түсі бірдей моншақтардың қай-
таланып отыруына ұқсайды. Мысалы, қызыл, сары, жасыл, қызыл,
сары, жасыл және барлық тізбек осындай болады. Рет ті полимерлерге
мысал ретінде крахмал мен целлюлоза сияқ ты ерімейтін көмірсуларды
келтіруге болады.
Ретсіз полимерлерге мономерлердің реті мен мөлшері әртүрлі бола-
тын полимерлер жатады. Олар түрлі түсті, кез кел ген ретпен жиналған
моншақтардан тұрады. Жасушадағы ма ңызды ретсіз полимерлерге
нәруыздар мен нуклеин қыш қылдары жатады.
Полимерлер, мономерлер, органикалық заттар, көмірсулар, нәруыздар,майлар,нуклеинқышқылдары. Білу және түсіну: 1. Органикалық заттарды атаңдар.
2. Полимерлер дегеніміз не?
3. Қандай органикалық заттар полимерлер, қайсысы поли мерлер емес?
қолданылуы: 1. Полимерлердің құрылысын сипаттаңдар.
2. «Полимер» және «мономер» деген түсініктердің арасын дағы
айырмашылықты анықтаңдар.
3. Ретті және ретсіз полимерлерді салыстырып, мысалдар келтіріңдер.
10-сурет. а – тармақталмаған
полимерлі тізбектер;
ә – тармақталған
а ә
