А. Соловьева, Б. Ибраимова

160
§39. есту мүшесінің құрылысы мен гигиенасы 
Дыбысты қабылдау ерекшеліктерін зерттеу және 
есту гигиенасының ережелерін сипаттау 
Есту орталығы үлкен ми сыңарларының қандай бөлімінде орналасқан? Қандай 
жануарда және неге байланысты ең алғаш ортанғы құлақ, ал қандай жануар-
да сыртқы құлақ пайда болды? 
есту мүшесінің құрылысы. құлақ 
– есту мүшесі.
 
Басқа сүт-
қоректілердегі сияқты адамда құлақ үш бөлімнен: 
сыртқы,­ ортанғы
және 
ішкі­құлақтан
тұрады. 
Сыртқы құлақ 
ең алғаш эволюция барысында тек сүт қоректілерде 
пайда болды. Оған 
құлақ­ қалқаны
, 
сыртқы
есту­ жолы
және 
дабыл­
жарғағы
кіреді. 
Құлақ­ қалқаны­
дыбысты қа былдап, құлақтың ішіне 
бағыттайды.
­Есту­жолы­
дыбысты өткізеді. Сонымен қатар есту жолының 
терісінде құлық бө летін бездер болады. Ол қорғаныш рөлін атқарып, 
шаң-тозаң мен зиянды микробтарды ұстап қалады. Есту жолы қал қа-
мен – тығыз, қатты тартылған 
дабыл­жарғағымен
аяқ тала ды (91-сурет). 
Жануарлардың барлық кластарында: қосмекенділер, жорғалаушы-
лар, құстарда дабыл жарғағы ортанғы құлаққа жатады. Бірақ адамда ол 
сыртқы құлақтың бөлігі деп есептеледі. 
Сыртқы құлақ қалай жұмыс істейді? Есту жолы арқылы ды-
быс толқындары дабыл жарғағына соғылып, оны тербетеді. Ол дыбыс 
толқындарын механикалық тербеліске түрлендіріп, ортанғы құлақтың 
есту сүйекшелеріне өткізеді. 
Ортанғы құлақ
дабыл жарғағынан кейін орналасқан, ауа толы қуыс 
болып табылады. Бұл қуыс мұрын-жұтқыншақпен 
есту
немесе 
Евста-
6
4
5
3
2
1
91-сурет. 

жүктеу/скачать 3,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: