449
РАННЕСАКСКАЯ ШИЛИКТИНСКАЯ КУЛЬТУРА
Төрт түрлі жануарлардың бар болғаны анықталды. Жылқы, ұсақ
мүйізді малдар. Ін жасап мекендеген қарсақ, суырлар болды. Қарсақ пен
суыр топамалары болды. Жануарлардың сүйектеріне қар 51 сүйектен
құралады. Атап айтқанда бас сүйек фрагменттері, алдыңғы және артқы
жіліктері, басқа да аңдардың бар жоғы қазіргі кезде идентификация
жұмыстарын жүргізілуде.
Сипаттама жасалған жануарлар сүйектері арасынан сол кездегі
қол өнердің қарқынды орын алғандығын, тұрмыстық заттардың бар
болғандығын анықтадық. Сүйектерден жасалған сүйек ұршық, сонымен
бірге өңделген ұсақ малдың асықтары бұған дәлел бола алады. Айта кет-
сек тоқыма өнері, малдың жүнін иіріп киімдер тоқу нақты негіз болады
дейміз. Бұл жайындағы толық мағлұматтар остеологиялық, остеметри-
ялық, тросиологиялық зерттеулер қорытындылары дәйекті түрде сипат-
талады.
Қорытындылай келе айтқанда №36 қорған соңғы жылдарда
қазылған қорғандар сияқты жануарлар жақсы сақталған сүйек топтама-
сы шымдар мен құм топырақтарының беткі қабаттары арасынан табыл-
ды. Жануарлар түрлері үй жануарлары – ұсақ малдар (қой) мен жылқы,
сиыр және жабайы аңдар сүйектерінен құралғаны анықталды.
дегі бөлігінің жоғарғы қабатындағы жануарлар сүйегіменбірге тасталға-
ны өлген адамның осы ұршықты жасағаны дәлел бола ма деген ойдамыз.
Төртінші тұрмыстық зат ұсақ үй жануарының сирақ сүйегінен
(кәрі жілік) жасалған «Шүмек». Қуыс сүйек – проксимальді жағында
антропогенді өңдеуден өткен. Ал ішкі жағы басынан бастап аяғына дей-
ін ұқыпты түрде тазаланған, оның ішіндегі қызыл сүйек кемігінен
арылып әбден тегістелген, аумағы 6,5 мм х 1,0 см., сопақща формалы.
Тесіктің төменгі жағы қиғаштанып егілген. Тесіктің қарама – қарсы
жағы мүжіліп сынған. Сондықтан да оның орны бүтін бе, жоқ па белгісіз.
Кәрі жіліктің дистальді бөлігі кесілген. Сүйек бетінде өсімдіктер тамы-
рының қалдырған дақтары және жартылай жанған, қап – қара түсті ағаш
күлінің белгілері бар, бірақ та сүйектер күймеген. Соңғы айтылған дәлел-
дер жағылған оттың басқа бір мақсатта қолданылғанын айта кетуіміз
керек. Бұл жайында ағаш күлдері құрылыс мақсатында немесе басқа
мақсатта да пайдалануы мүмкін. Ал төртінші тұрмыстық зат ер баланың
бесікке бөлегендегі «шүмегі» ретінде пайдалануы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: