Абай атындағы Қазақ
№ Гидроминералды аудандар
жүктеу/скачать 5,18 Mb. Pdf көрінісі
|
pednauki 2016.4
- Бұл бет үшін навигация:
- Ескерту : Автормен құрастырылған
- Балл Минералды емдік ресурстар Климаттық ресурстар Табиғи ресурстарды бағалау бойынша жалпы орташа балл
| №
Гидроминералды аудандар Минералды емдік ресурстар Климат- тық ресурстар М ар ал ө сі р у ж əн е ар а ш ар у аш ы л ы қ та р ы н е м д ік -с а у ы қ ты р у м ақ са ты н д а п а й д а л ан у Т аб и ғи р ес у р ст ар д ы б ағ ал ау б о й ы н ш а ж ал п ы о р та ш а б ал л М и н ер а л д ы с у к ө зд ер ін ің са н ы М и н ер а л д ы с у л ар д ы ң ж а л п ы қ о р ы Е м д ік б а л ш ы қ к е н о р ы н д ар ы н ы ң с а н ы О р та ш а тə у л ік ті к а у а те м п ер ат у р ас ы 1 0 0 C а са ты н к ез ең н ің ұ за қ ты ғы I Маңғыстау-Үстірт 2 2 1 2 - 1,75 II Жайық- Ырғыз II A Жайық-Аралсор 1 0 1 1 - 0,75 II Ə Индер-Ембі 1 1 1 2 - 1,25 II Б Елек-Шалқар 1 1 0 1 - 0,75 III Есіл- Тобыл III A Тобыл 3 1 0 1 - 1,25 III Ə Есіл 2 2 3 0 - 1,75 IV Сарыарқа IV A Шортанды-Ерейментау 3 0 3 1 2 2,25 IVƏ Қарқаралы-Баянауыл 2 1 1 1 - 1,25 IVБ Ұлытау-Атасу 2 1 0 1 - 1 V Ертіс-Құлынды 2 1 1 1 - 1,25 VI Алтай- Тарбағатай VI А Алтай 2 1 0 1 3 1,75 VI Ə Сауыр Тарбағатай 1 1 1 1 - 1 VII Балқаш-Алакөл 2 0 3 2 - 1,75 VIII Жетісу Алатауы 1 0 1 1 - 0,75 IX Іле 2 3 1 2 - 2 X Тянь- Шань X А СолтүстікТянь-шань 3 3 1 1 1 2,25 XƏ Талас-Өгем 1 2 0 2 - 1,25 XI Шу- Сырдария XI А Шу-Сарысу 0 0 1 2 - 0,75 XIƏ Келес-Шардара 3 2 1 3 - 2,25 XIБ Сырдария-Арал 1 1 1 2 - 1,25 Ескерту : Автормен құрастырылған Балл бойынша аудандастыру 2-кестеде келтірілген көрсеткіштерге сəйкес жүргізілді. Кесте - 2. Рекреациялық ресурстарды баллдық бағалау көрсеткіштері Балл Минералды емдік ресурстар Климаттық ресурстар Табиғи ресурстарды бағалау бойынша жалпы орташа балл Минералды су көздерінің саны Минералды сулардың жалпы қоры, м 3 /тəулік Емдік балшық кен орындарының саны Орташа тəуліктік ауа температурасы 10 0 C асатын кезеңнің ұзақтығы 0 − <700 − < 140 0 – 1,1 төмен 1 1-3 700-2000 1-3 140-179 1,2 – 1,5 орташа 2 4-6 2000-6000 4-6 180-200 1,6 – 1,9 жоғары 3 > 6 >6000 > 6 > 200 2–3 өте жоғары Ескерту : Автормен құрастырылған Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №4(52), 2016 ж. 281 Жалпы орташа балл бойынша барлық гидоминералды аудандар рекреациялық тартымдылығына сəйкес 4 топқа бөлінді, олардың шекарасы рекреациялық ресурстардың сандық жəне сапалық сипат- тамаларына байланысты анықталды. Жүргізілген талдаулар нəтижесінде рекреациялық əлеуеті əр түрлі деңгейдегі гидроминералды аудандар бөлініп алынды (1-сурет). Сурет 1. Қазақстанның табиғи рекреациялық ресурстарының карта-сызбасы Ескерту: [3], [5] дерек көздері негізінде автормен құрастырылған Табиғи рекреациялық əлеуеті өте жоғары гидроминералды аудандар кең ауқымды табиғи ресурстармен жəне қолайлы климаттық жағдайларымен сипатталады.Оларға келесі аудандар жатқызылды: Шортанды- Ерейментау, Іле, Солтүстік Тянь-Шань жəне Келес-Шардара. Табиғи рекреациялық əлеуеті жоғары гидроминералды аудандар тобына Маңғыстау-Үстірт, Есіл, Алтай жəне Балқаш-Алакөл кіреді. Орташа табиғи рекреациялық əлеуетке ие гидроминералды аудандарға Индер-Ембі, Тобыл, Қарқаралы-Баянауыл, Ертіс-Құлынды, Талас-Өгем жəне Сырдария-Арал жатқызылды. Табиғи рекреациялық əлеуеті төмен гидроминералды аудандар тобына Жайық-Аралсор, Елек-Шалқар, Ұлытау-Атасу, Сауыр-Тарбағатай, Жетісу Алатауы жəне Шу-Сарысу кіреді. Аса перспективті гидроминералды аудандар ретінде орташа деңгейде игерілген Іле, Балқаш- Алакөл, Есіл жəне Маңғыстау-Үстірт аудандарын атап өтуге болады. Іле гидроминералды ауданы минералды су көздерінің ең жоғарғы əлеуетіне ие, олардың жалпы қоры 8130 м 3 /тəулік құрайды. Бұл гидроминералды ауданның аймағының көп бөлігі Алматы облысы- ның туризмді дамыту мастер-жоспарына сəйкес Қарадала кластерінің құрамына кіреді. Мастер- жоспардың шеңберінде бальнеологиялық ресурстарды зерттеу мен бағалау, жаңа емдеу-сауықтыру орындарын қалыптастыру жəне бар мекемелердегі инфрақұрылымның сапасын жақсарту, жергілікті тұрғындар арасынан кадрлар даярлау жоспарланады [6]. Балқаш-Алакөл гидроминералды ауданының аймағында 4 минералды су көздері жəне 10 емдік балшық кен орындары орналасқан, сонымен қатар оның аумағының көп бөлігін Балқаш көлі мен Алакөлдің жағалаулары алып жатыр. Балқаш-Алакөл гидроминералды ауданының кейбір аймақтары Алакөл-Жетісу жəне Шығыс-Балқаш, сонымен қатар Қапшағай кластерлерінің құрамына кіреді. Вестник КазНПУ имени Абая, Серия «Педагогические науки», №4 (52), 2016 г. 282 Кластер шеңберінде қазіргі таңда Алакөлдің жағалауында сауықтыру мекемесінің құрылысы жүргізі- луде [6]. Емдік-сауықтыру туризмімен қатар, бұл ауданда жағажайлық, танымдық жəне спорттық туризм түрлерін дамытудың мүмкіндігі зор. Есіл гидроминералды ауданының аймағында 6 минералды су көздері жəне 7 емдік балшық кен орындары орналасқан. Қазіргі таңда Есіл гидроминералды ауданының минералды ресурстарының базасында Серебряный бор жəне Транссиб шипажайлары жұмыс істейді. Бұл аймақтағы көлдердің емдік балшықтары базасында бірнеше балшықпен емдеу орталықтарын салуды ұсынамыз. Маңғыстау-Үстірт гидроминералды ауданының аймағында 4 минералды су көздері жəне 1 емдік балшық кен орындары орналасқан, сонымен қатар оның аумағында термалды су көздері бар. Бұл минералды ресурстар базасында Шағала шипажайы мен Кендірлі курорты жұмыс істейді. Алайда, бұл ауданның игерілу дəрежесі төмен, осыған байланысты минералды су көздерінің базасында баль- неотерапия мен талассотерапияға маманданатын емдік-сауықтыру орталықтарын ашуды ұсынамыз. Жоғарыдағы ақпаратты қорытындылай келе, Қазақстанда бұл саланы дамытуды тежейтін басты мəселелерге перспективті аудандарда жаңа санаторлы-курортты мекемелер салу жəне бар мекемелерді жетілдіру үшін инвесторлар мен мемлекеттік қолдаудың жетіспеушілігін жатқызуға болады. Емдік- сауықтыру туризмін дамыту үшін аймақтарда кең ауқымды ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, инвесторларды тарту жəне инфрақұрылымды дамыту қажет. Қазақстан Республикасының туристік саласын дамытудың 2020 жылға дейінгі тұжырымдамасында емдік-сауықтыру туризмін дамытудың маңыздылығы атап өтілген жəне осыған байланысты көптеген шаралар жүзеге асырылуда. 1 Nahrstedt W. Wellness: A New Perspective for Leisure Centers, Health Tourism, and Spas in Europe on the Global Health Market. In: K. Weiermair& C. Mathies (Eds.), TheTourism and Leisure Industry: Shaping the Future, New York: HaworthHospitality Press, 2004. - Pp. 181-198. 2 Ikkos A. Health tourism: new challenge in tourism. In: GBR Consulting. 2002. http://www.gbrconsulting.gr/articles/Health%20Tourism%20-%20a%20new%20challenge.pdf. 3 Веселов В.В. и др. Справочник «Месторождения подземных вод Казахстана». Алматы, 1999. 4 Сыдыков Ж.С. и др. Лечебные минеральные воды Казахстана. Алма-Ата, 1972. - 140 с. 5 ҚазақстанРеспубликасыныңұлттық атласы. – Алматы, 2010. 6 Алматы облысының Туризм басқармасының сайты. – Электронды ресурс. http://turizm-zhetysu.gov.kz/?p=317 жүктеу/скачать 5,18 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|