Адам анатомиясы
Тіл арқашығынын шырышты қабығы сырт
жүктеу/скачать 11,6 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тіл арқашығынын шырышты қабығы сырт
кы бетін жауып, астың дәмін анықтайтын, жалпы сезімдерді және ыстық, суық сезім- дерді кабылдайтын бірнеше бүртіктерден тұрады. Тілдің шырышты қабығының бүртіктері: 1.Тілдің ж іптәрізді және конустәрізді бүртіктері, papillae fdiformes et papillae conicae, тілдің бүкіл дорзалді бетін жауып, тіл ұшы- нан түбіне дейінгі аралыкта орналасқан. Тілдің дорзалді бетінің немесе арқашығының бархыттәрізді болып келуі осы бүртіктерге байланысты. Жіптәрізді және конустәрізді бүртіктердің негізгі қызметі: жалпы сезім- дерді (жанасу, сипап- сезу, ыстык-суық, ауру және қысым) қабылдау. 2. Саңырауқұлақтәрізді бүртіктер, papillae fungiformes, (№ 9, 10 суреттерді қараңыз), тілдің бүйір беттерінде, аркашығында шашы- ранды түрде, тіл ұшында топталып орналас кан. Мұндай бүртіктердін қызыл түсті болып келуі кан тамырлар капиллярларының бет кей орналасуына байланысты. Кызметі: та- мақтың тәтті және қышқыл дәмін анықтау. 3. Науашыктәрізді бүртіктер, p a p illa e vallatae, бүртіктердің жалпы саны 7 - 12-дей, олар тіл түбінің маңында шекаралық саланын алдында бүрыш құрап орналасқан. Науа- шықтәрізді бүртіктердің көлденең ені 2-3 мм- дей. Бүртіктердің үшында дәм сезгіш ре- цепторлар орналасқан. Қызметі: дәмді сезу. 4. Ж апырақтәрізді бүртіктер, p a p illa e foliatae, олар тілдің бүйір кабырғаларында ор наласкан. Қызметі: тұзды, тәтті сезімдерді қабыляаү. R im a glottidis Plica vocalis Plica vestibularis Plica aryepiglottica Epiglottis Plica glossoepiglottica lateralis Fossulae tonsillares Tonsilla palatina Cryptae tonsillares Pars postsulcalis Pars presulcalis Papillae foliatae Dorsum linguae Papillae conicae Papillae lentiform es Papillae filiform es Incisura interarytenoidea Tuberculum com iculatum Tuberculum cuneiform e R ecessus piriform is C orpus linguae Sulcus m edianus linguae Vallecula epiglottica Plica glossoepiglottica m ediana R adix linguae Tonsilla linguae Tonsilla palatina Folliculi lingualis Foram en cecum linguae Sulcus term inalis Papillae vallatae Papillae fungiform es A pex linguae 9-сурет. Тіл, ж оғарғы көрін ісі (тіл ар қаш ы ғы н ы ң ш ы ры ш ты каб ы ғы ) Тілдің шырышты қабығы тіл түбіне қарай өтіп, копқабатты эпителийм ен қапталған шырышты кабыққа жалғасады. Тіл түбінің шырышты қабығын кұрап, көмейдің бөбеш- ігіне, epiglottis, қарай өтіп, ортаңғы тіл — бөбешік катпарын, plica glossoepiglottica media na, және латералді тіл — бөбешік қатпарын, plica glossoepiglottica lateralis, аралығында ор наласкан қорғаныш кызметін аткаратын тіл- бөбешік калтасын құрайды. Тілдін төменгі бетінің шырышты қабығы бұрыш кұрап орналаскан шашақтәрізді екі катпарды кұрайды. Шашақтәрізді қатпарлар, тіл ұшында бұрыш құрай тұ й ісіп , ауыз қуысының түбінде алшақтай өтіп, аралығын- да тіл жүгеншігін, frenulum linguae, кұрайды. Тіл жүгеншігінің төменгі бөлігінің бүйір қап- талында, тіласты бүртігі, caruncula sublin gualis, орналаскан. (№6, 14 суретті караңыз). Бұл бүртіктің артқы бүйір капталында, тіла- сты сілекей безінің меншікті түтіктері ашы- латын тіласты қатпары, plica sublingualis, ор наласкан. жүктеу/скачать 11,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|