Тамырдагы тромбоциттік гемостаз

Тамырдагы тромбоциттік гемостаз. 
Бүл гемостаз кан кысымы томен 
ец жіңішке кылтамырларда кездеседі. Тромбоциттік гемостаз 5 кезеңнен 
тұрады.
1 - қантамырының рефлекстік жолмен уақытша тарылуы, үзілген 
(жыртылган) қан тамырын қандагы тромбоциттен босаи шыкқан серотонин 
мен адреналин тарылтады.
2 - тромбоциттер жабысуы (адгезиясы). Тамырдың жыртылган (үзілген) 
жеріндегі оң зарядты, коллаген талшықтарына теріс зарядты тромбоциттер 
жабысады да тромбоциттер үймесі болады. Ьірақ бұл қанды ұзак уақыг 
тоқтага алмайды.
3 - тромбоциттер агрегациясы. Жыртылган, үзілген қан тамырынан, 
жарылған эритроциттен жэне тромбоциттен бөлініп шықкан АДФ, серотонин, 
адреналин эсерінен тез бүзылатын, нашар бекіген, тек тромбоциттерден 
түратын жүмсак тыгын пайда болады. Бүл тығын арқылы плазма ағып 
тұрады. 
Агрегация 
механизмі 
әбден 
анықталмаган. 
Тромбоцит 
мембранасында АДФ, серотонин, адреналинге арналган рецепторлар болады, 
олармен химиялық заттар әрекеттесіп, тез бұзылатын комплекс құрады деген 
болжамдар бар. АДФ тромбоцит мембранасыиан есіктер (жалған аяқ - 
псевдоподий) шыгаруына себепкср болады. Бір тромбоциттегі белок-актин 
жіптері екінші бір тромбоцитгегі белок-миозиндермен АДФ аркылы 
байланысады.
4 - тромбоциттердің бүзылмайтын тұрақты агрегациясы. Белгілі бір қан 
тамыры жарақатганған соң 5-10 секунд өтісііЛен тіндік протромбиназаның 
эсерімен тромбин пайда болады. Осы тромбиннің әсерімен тромбоциттер бір- 
біріне жабысып, агрегат қүрады. Бүдан кейін оньщ қүрылысы бүзылады, 
аірегат бірегей коймалжың қоспага айналады. Тромбоцит мембраналары 
бүзылады да тромбоциттік түрткілер қанға өтеді. Ақырында тромбоциттерден 
тұратын тромб (ұйынды) пайда болады.
5 - тромбоциттерден түратын тромбаның тыгыздалуы (ретракциясы). 
Тромбостенин 
жиырылуы 
нәтижесінде жарақаттанған 
қан тамырына 
бекітілген тромб нығыздалады да қан ағуын тоқтатады.
Тромбоциттік гемостаз өте жіңішке капиллярдан аққан қанды ғана 
тоқтата алады, көлемі үлкен кан қысымы жоғары тамырдан акқан қанды 
тромбоциттік тромб токтата алмайды. Соңгы жағдайда кан кетуін қан 
үйытатын жүйе - коагуляциялық гемостаз ғана тоқтата алады.

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: