Адам физиологиясы

Рене Декарт 

(1596 -  1650)

ғылымның  дамуына  жэне  қалыптасуына  зор 

түрткі 

болды. 

Физиологияның 

үдерісті 

(прогрессивті)  дамуына  рефлескстік  ілімнің  көп 

ықпалы  тиді.  Оның  негізін  қалаушы  -   француз 

философы, 

жаратылыстанушы 

Рене  Декарт 

(1596-1650).  Ол  мидың  кызметін  У.Гарвсй  ашкан 

қанайналымы  жүйесінің үлгісі  рстіндс, сол  кездсгі 

механикалық  кағидаларға  сэйкес  үғынды.  Оның 

болжауы  бойынша,  сыртқы  түрткілердің  эсері, 

жүйкс  үштары 

аркылы 

кабылданыгі, 

мидан 

тойтарылып 

бұлшықеттергс 

оралып, 

оларды 

қозғалтады.

У. 

Гарвей 

жаңалықтарынан 

кейін 

организмнің  эрекеттерін  тожірибе  арқылы  зерттеу 

көбейіп,  физиологияның  екінші  даму  кезеңіде 

көптеген  жаңа  ғылыми  мәліметтер  анықталды.  Осыған  коса,  бүл  кезде 

физика,  химия  ғылымдары  күшті  дамып,  олардың  жаңа  зерттеу  әдістері  мен 

жетістіктері  физиологиядан  кеңінен  пайдаланылды.

Физиологияның  осы  даму  ксзсңінс  зор  үлесін  коскан  орыстың  үлы 

ғылымы  М.  В.  Ломоносов  (1711-1765)  болды.  Ол  1748  ж.  түңғыш  рст 

жаратылыстанудың  нсгізгі  материя  мен  энергия  сакталу  заңын  ұсынды.  Ол 

түрлі  түсті  ажырату  теориясын  және  дэм  сезудің  қазіргі  кайталанып  отырган 

жіктелісін  (классификация) жасады.

XVIII  г.  аягында  итальян  физигі Луиджи 

Гальвани 

(1737-1798) 

тіндердегі 

электр 

кұбылысын  ашты.  Оның  тэжірибелері  кейін 

физиологияның 

үдере 

дамыған

электрофизиология  саласының  ірге  тасын 

калады.

Осы  еңбектердің  нсгізінде  физиологияға 

аспаптык  зерттеу  әдістері  енгізілді.  Оның 

негізін  калаушы  неміс  физиологы,  физик, 

психиолог Герман Гельмгольц  (1821-1894).  Ол 

физиологияның  казіргі  бір  саласы  биофизика 

ғылымының 

негізін 

жасады. 

Гельмгольц 

бірінші  болып  жылу  бөлу  мен  термодинамика 

заңдылықтарын  ашты.  Дыбыс  кабылдаудың 

резонанс  теориясын  жасады  (1856).  Кору 

физиологиясында 

ол 

көздің 

оптикалык 

касиетін 

зерттеп, 

икемделіс 

жэне 

түсті 

ажырату  теорияларын  жасады,  осы  күнде 

колданып  жүрген  офтальмоскоп  аспабын  үсынды  (1853).  Гельмгольц 

тсрмоэлектірлік  әдісін  колданып  бүлшықсттің  дылу  өндіру  (1845-1847)  жэне 

жиырулы  (1850-1854)  касиеттсрін  аныктады,  ең  бірінші  болып  жүйке

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: