Жүрек иен окне препараты. МҚК өлшеу үшін 1884 жылы Павлов иен
Старлинг тәжірибе жасап жүрек пен өкпе препараты деи аталатын эдіс
үсынды. Препарат дайындау үшін иттің үлкен қанайналымы піеңбері голық
резеңке түтіктермсн алмастырылады. Ол үшін колқа мен қуысты венаның
біреуіне бір-бірден шыны түгік койыи бекітеді. Содан соң рсзецке түтік
арқылы осы екі шыны түтік бірбірімен жалғастырылады. Қолқадан шықкан
кан термостатта жылытылып арнайы жасалған кедергіден өтеді де, вена
коймасына ксліп құйылады, Қоймадагы қан вснага бскітілгсн шыны түтік
аркылы оң жүрекшеге құйылады.
Қанайналымының кіші
шенбері
сол қалпында сақталады.
Вена
қоймасындағы қан денгейінің
0 3
fepyiHe
байланысты СҚК анықталады, мүны
жүректің согу жиілігіне көбейту аркылы минуттык қан көлемі есептелсді.
Осы эдісті қолдана отырып Старлинг "жүрек заңы" ережесін пайымдады. Осы
ереже бойынша "Жүректің жиырылу күші ег талшықтарының диастола
кезіндегі үзындығына байланысты" нсмесе "жүректің жиырылу күші - ет
талшыктары ұзындығының кызметі, яғни жүрек диастола кезінде канга толып
катты керілсе, солғұрлым жиырылу күшін күшейтіп жүрсктсн шығатын қан
мөлшсрі көбейеді".
СҚК мен МҚК тұтас алғанда қанайналымы жүйесінің эрекеттік түргыдан
жарамды екенін, яғни тіндер мен ағзаларды қоршаган орта озгерістеріне
байланысты қажетті мөлшерде қанмен камтамасыз ете алатынын көрсетеді.
Қара жүмыс істесе адамның МҚК тым кобейіп, 20 - 30 литрге жетуі
мүмкін. Спортшылар мен қара жүмыс істеп шыныққан адамдардың МҚК-ін
шынықпаған МҚК-мен салыстырғанда алғашқыларында МҚК басым екенін,
бүл көрсеткіштің СҚК-не қарай өзгеруін, ал шыныкпаған адамдардың МҚК-і
көбінесе жүректің согу жиілігіне байланысты озгсрстінін байкау киын емес.
Достарыңызбен бөлісу: |