Ш а р т т ы   реф лекстіц  қал ы птасуы

Шартты  рефлекстің  физиологиялық 

негізін уақытша байланыстың тұйыкталу қасиеті  қүрады.

Уақытша  байланыс  дегеніміз  -   шарггы  жэне  шартсыз  тітіркенулерді 

ұштастырганда  пайда  болатын,  эргүрлі  ми  кұрылымдары  арасьшдагы  бслгілі 

карым-катынасын 

калыптастыратын 

мидың 

биохимиялық  және  кұрылымдык  озгерістерінщ  жиынтыгы.  Зерденщ  де 

тетіктері  осы  қарым-қагынасты  беліілейді.  Олардын  жадыда  сакгауын  жэне 

еске түсіруін камтамасыз етеді.

Уакытша  байланыс  ми  кыртысы  шегіндс  сигналдык  тітіркснудің 

орталыгы  мен  шартсыз  түрткінщ  ми  қыртысындаты  өкілдік  нейрондары 

арасында тұйыкталады (69-сурет).

Уакытша  байланыстар  ми  кыртысы  деңгейінде  калыптасады.  Алайда 

оларт  төменгі  деңгейдегі  жолдарда  да  жүзеге  асырылады  (Э.А.  Асратян). 

Шартты  рефлекстер  ми  кыртысында  жэне  оның  астындагы  орталыктар 

арасындағы  көптеген  тура  жэне  кері  байланыстар  арқылы  тұйықталады 

(70-сурет).

И.П.  гіавловтын  тэжірибелерінде,  мидың  эртүрлі  қүрылымдарын  алып 

тастау  аркылы.  уакытша  байланыстар  ми  кыртысында  калыптасатыны

долелденді.  Өйткені,  организмнің  сырткы  және  ішкі  орДасының  озгерістеріне 

икемді  жэне  дол  бейімделетін  қабілеті  бар  жогары  сатыдағы  жануарларда  ми 

қыртысы  жақсы  жетілген.  Сонымен  катар  ол  ми  қыртысы  алынған 

жануарларда 

уақытша 

байланыстың 

кыртысасты 

құрылымда 

тұйыкталатынын  теріскс  шыгарган  жоқ.  Алайда  ол  ми  кыртысынсыз 

жануардың арнайы  тстіктер салдарынан  шартты рефлсксті  ажырата алмайтын 

касиетін көрсетті.

70-сурет. Шартты рефлекстін скі жақты байланысының желісі 

(Э.А. Асратян бойынша).

Соңгы жылдардағы зерттеулер  шартты рефлекстердіц уакытша 

байланыстарыныц ми кыртысы дсцгейінде жоне кыртысасты кұрылымда 

тұйықталатындыгын анықтады (Н.Ю.  Беленков).

жүктеу/скачать 28,52 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: