Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жыныс эрекеттерінің p en елісі
| Сүт бөлудің реттелісі
Лактация - жүйке жүйесі жэне гормондар аркылы реттеледі. Жүктілік кезінде гипофиз пролактинді, ал плацента лактогенді көп бөліп шығарады. Гипоталамус гипофиздің қызметіне эсер ететін екі түрлі нейресекреттер түзеді: пролактостатин-тежейді, пролакотиберин-сүт бөлуді
демейді. Пролактин гипофиздің алдыңғы
бөлімінде түзіледі, сүт өндіруді
570 күшейтеді.Оның артқы бөлімінен шығатын окситоин сүт бездерінің үяшықтары жиырылуын күшейту аркылы сүтті емшектің өзегіне қарай ығыстырады. Сүт бөлуде орталық жүйке жүйесінің жэне емізу рефлекстерінің мэні зор. Жыныс эрекеттерінің p en елісі Организмнің жыныс әрекеттерінің реттелу тетіктері орталық жүйке жүйесінің жогаргы болімдерінің гипоталамус арқылы жасайтын күрделі ықпалдарынан тұрады. Гипоталамус бүл ыкпалдарды гипофиз аркылы жүзеге асырады. Жыныс мүшелерінің, қызметін шартты және шартсыз рефлекстер реттейді. Шартсыз рефлекстің әкелетін жолдары орталық жүйке жүйесіне жыныс аппаратының эрогендік кабылдағыштарынан ақпарат жеткізеді, ал оның экстетін ыкпалдары гипоталамус пен гипофизді іске косады. Эрогеңдік қабылдагыштар жыныс мүшеперіндс шоғырланады. Жыныстың шартсыз
рефлекс орталықтары жұлын деңгейінде орналасады. Жұлынның бел жэне
сегізкөз сегменттерінде жыныс мүшелсрінің ширыгу (эрекция) жэне шэует шыгару (эякуляция) орталыктары болады. Алайда олар мидын жоғары бөлімдері қатысатын күрделі рефлекстердің құрамына кіреді. Жыныс орталықтарының жогары козгыштығы оргазм (құшырлану) сезімімен аяқталады. Осы орталықтардың қозу толқыны жоғары өрістен, оргазм тудыратын гипоталамус пен лимбия жүйесін белсендіреді. Бүл эмоциялық әсірленіс кезінде нақтылы вегетивтік өзгерістер байқалады: жүректің систолалық көлемі 130-170%-ке өседі, пульс (кейде минутына 150-180-ге дейін), тыныслау (минутына 40-қа дейін) жиіленеді, кан қысымы (систолалық қысым қалыпты жағдайдан с.б.б. 60-100 мм, диастолалық кысым - 20-50мм) өседі. Оргазмнан кейін айыз кану, жалпы қажу, босаңсу, байыз табу, үйықшылдық байқалады. Оргазм ерлер мен әйелдерде әртүрлі болады, жеке ерекшеліктері байқалады жэне көптеген түрткілерден тэуелді келеді. Медициналық түрғыдан алып Караганда, организмге жағымды эсер етеді. Жыныстық қанағат сезім болмаган жағдайда жиі невроз пайда болады. Жыныстық әрекеттердің қалыптасуына шартты рефлекстік эсерленістер қатысады. Шартты рефлекстік жыныстық (сексуады) тітіркендіргіштер талдагыштар аркылы эсер етеді. Шартты рефлекстік эсерленіс көбінесе ер адамдарда аса жетілген. Жалпы
шартты рефлекстік жыныс тітіркендіргіштің оганизмнің жыныстық қозгыштыгын күшейтуі немесе төмендегуі нейроэндокриндік жүйенің эсеріне жэне нейроисихикалык саланың жаг дайына байланысты болады.
|