0 7 Жүрек қуыстарындагы  қан  қысымы

Жүрек  өмір  бойы  белгілі  бір  ырғақпен  жиырылып  отырады,  яғни  ссиып 

тұрады.  Адамның жүрегі орта есеппен минутына 65-80 рет согады.

Жүректің  жиырылуы  систола,  босауы  диастола  деп,  ал  систола  мен 

диастолаға  кететін  мерзім  жүрек  қызметінің  оралымы  (циклы)  деп  аталады. 

Айналым  уақыты  жүрек  соғуының  жиілігіне  байланысты.  Айналым  кезінде 

жүрекше  мен  қарынша  белгілі  бір  тәртіппен  (решен)  жиырылады.  Жүрск 

жиырылған  сэтте  ондағы  канның  кысымы  когеріледі.  Жүрек  қуыстарындағы 

кан  қысымының  өзгеруі  белгілі  бір  заңдылыкка  багынады.  Осыган  сәйкес 

какпақшалар  бір  ашылып,  бір  жабылып  отырады.  Бүл  айтылгандар  қанның 

бір багытта агуын қамтамасыз етеді.

Жүректің  эрбір  бөліміндегі  қан  қысымын  өлшеу  үшін  қан  тамыры 

аркылы  резеңке  түтіктіц  (катетердің)  бір  үшын  жүрек  қуысына  енгізеді  де, 

екінші  үшын  қысым  өлшейтін  аспаппен  жалғасгырады.  Осы  әдіспен  іуңгыш 

рет  жылқының  жүрек  қуыстарындагы  қан  қысымын  Шаво  мен  Марей 

тәжірибе  түрінде  өлшеді.  Тэжірибе  былай  жасалады.  Жүрек  жанындагы  ірі 

артерия  арқылы  бір  ұшына  жұқа  баллон  бекітілген  рсзсңкс түтік  жүрсктіц он 

жақ  қуысына  енгізіледі  де,  оның  сырттагы  үшы  Марсй  капсуласымен 

жалғастырылады,  сөйтіп  жабық  түтіктср  жүйесі  ауага  толтырылады.  Жүрск 

жиырылып,  оның  қуысындағы  кысым  арта  бастаса  түтік  жүйесіндсгі  ауа 

баллоннан  капсулаға  қарай  ыгысып,  оныц  қаламын  көтереді.  Жүрек  еті 

босаңсыған  кезде  қысым  азаяды,'  сондықтан  ауа  керісіншс,  капсуладан 

баллонга  өтеді  де  калам  томен  карай  ыгысады,  қысым  молшері  каламньщ 

қағазға түсірген сызығы арқылы  анықталады.

1950  жылы  хирургтер  адам  жүрегі  куысындағы  кысымды  артерия 

арқылы жүрекке катетер енгізу әдісімен өлшеуге болатынын  көрсетті.