Aea 5301 «ассоциативті емес алгебралар» Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі


Тензорлық көбейтінділеріндегі -модульдік құрылымдар



бет54/159
Дата27.04.2022
өлшемі473,85 Kb.
#32528
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   159
11.2 Тензорлық көбейтінділеріндегі -модульдік құрылымдар
Ли алгебрасы -ді және-модульдер -ні қарастырайық. Сызықты кеңістіктердің тензорлық көбейтіндісінде

(1)

формуласы арқылы -модульдік құрылым енгізуге болады. Шынында да, кезкелген үшін











.

Мұнда бірінші теңдік (1) формула бойынша, екінші теңдік және -нің -модульдер екендігінен, үшінші теңдік тензорлық көбейтіндінің бисызықтылығынан, ал соңғы теңдік (1) формула бойынша алынды.



Сонымен, сызықты кеңістігі (1) формула бойынша -модульге айналады екен. Оны және -модульдерінің тензорлық көбейтіндісі деп атайды.

Енді – ақырлы өлшемді кеңістік болсын дейік. канондық изомомрфизмін пайдаланып, сызықты кеңістігінде -модульдік құрылым енгізуге болады. Егер болса, онда мұндағы . Бұл жағдайда канондық изомомрфизмін

, мұндағы

формуласы арқылы беруге болады. Егер болса, онда элементі



тензорына сәйкес келуі керек. Онда





Анықтама бойынша деп алайық. Бұл формула сызықты кеңістігінде -модульдік құрылымды анықтайды. Шынында да, кезкелген үшін





Cонымен,



,

формуласы сызықты кеңістігінде -модульдік құрылымды анықтайды екен.



өрісіндегі сызықты кеңістігі үшін , мұндағы , , алгебрасын қарастырайық. Оны сызықты кеңістігінің өрісіндегі тензорлық алгебрасы деп атайды. Алдыңғы пункттегі 3-Тұжырымның 2) тармағы бойынша ол – ассоциативті алгебра, сонымен қатар оның ақырсыз өлшемді алгебра екені анық.

– -модуль және болсын. Егер барлық үшін болса, онда элементі -инвариантты элемент деп аталады. -ның барлық -инвариантты элементтерінің жиыны арқылы белгіленеді . -дің -ның тривиаль ішкі модулі екені айқын.

Мысалдар: 1) болғанда Ли алгебрасының модулі үшін

2) болғанда Ли алгебрасының жапсарланған модулі үшін .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   159




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет