Алғашқы діни формалардың мәселелері: эволюционизм (У.Тейлор), структурализм (Леви-Брюль, Леви-Строс), марксизм (С.Токарев). буддизм және оның негізгі бағыттары
2. Алғашқы діни формалардың мәселелері: эволюционизм (У.Тейлор), структурализм (Леви-Брюль, Леви-Строс), марксизм (С.Токарев). буддизм және оның негізгі бағыттары
«Магия (сиқырлық, ғажайыптылық) – бұл ғұрыптар адамның табығаттан тыс күштер арқылы адамның қабілетімен, жануарларға, табиғат құбылыстарына, сондай-ақ қиялдағы рухтар мен құдайларға әсер етуі»
Магиялық жолмен әрекет, ереже бойынша, келесі негізгі элементтерден тұрады: материалдық бұйым (зат), яғни құрал-сайман; ауызша жалбарыну – табиғаттан тыс күштермен қатынасқа түсу арқылы тілеу және сұрау; нақты қозғалыс пен әрекет арқылы үнсіз – ғұрып.
Магияның мәнін зерттеудің антрпологиялық жолы, Г. Спенсер, Э. Тэйлор, Дж. Фрэзер, С. Лангер және С.А. Токаревтің көзқарастары бойынша адам өмірі мен қызметінің формасының феномені ретінде қарастырылады.
2. Алғашқы діни формалардың мәселелері: эволюционизм (У.Тейлор), структурализм (Леви-Брюль, Леви-Строс), марксизм (С.Токарев). буддизм және оның негізгі бағыттары
Ағылшын антропологиясының негізін қалаушы Э. Тэйлор магияның мазмұнын анықтау барысында әлсіз адамның өміріндегі ситуацияларды бөліп көрсетеді, мысалы ол өзінің білімінің тапшылығын сезгенде «ойша аналогиямен» және солардың әрекеті арқылы орынын толтырады, магиялық әрекеттің пайда болуы «жабайылардың заттарды, бір-біріне ұқсас нәрселерді, байланыссыз логикалық талқылауы» Э. Тэйлордың айтуы бойынша «... магия аз мөлшердегі шарасыз нәтиже және ой дамуының алғышарты».
Зерттеушілердің көзқарасы бойынша, барлық магия символикалық болып көрінеді.
2. Алғашқы діни формалардың мәселелері: эволюционизм (У.Тейлор), структурализм (Леви-Брюль, Леви-Строс), марксизм (С.Токарев). буддизм және оның негізгі бағыттары
XX ғасырда магияны оқып білуде орыс зерттеушісі С.А. Токарев үлкен табысқа жетті. Ол магия дамуының эволюциялық моделін ұсынды, бұл феноменнің сатысынан заңды ауысуының жалғастығын түсіндіреді. Нақты дәйектілік келесідей кезекте көрінеді: біріншіден, тікелей, адамға әсер етудің стихиялы-сәйкестілігі – материалды тәжірибе; екіншіден, тағы да әсер ету, бірақ магиялық күштің табиғаттан тыс ойдың көмегімен әсер ету ұғымы; сырттай қарағанда әрекет міндетті түрде жабарынумен байланысады деп жиі айтылады; үшіншіден, магиялық күш ұғымының пайда болуы өз кезегінде адамның әрекетіне әсер етеді, саналы іс-әрекет магиялық салт жораға айналады, тәжірибеден тікелей шықпайтын жаңасы пайда болады; төртіншіден, жалбарыну, алғашқыда жай ғана салт жорамен ілесіп жүреді де, уақыт өте келе оның негізгі бөлігіне айналады және әрекеттің өзін ығыстырып шығаруы да мүмкін.
