Қуатты бел бүгілетін кез жетер», (Тарих – адамзат ақыл-ойының қазынасы, 2006: 394) –
деп, адам өмірге келуден соң кету бар екендігін еске салған. Сондықтан да оны адами тұрғыда өткізу қажет деп санаған. Адамша өмір сүру Ахмедше ол – еңбек ету, бір күндікті емес, ғұмырды мәнді етіп өткізу турасында ой толғаған. Оған мына тұжырымдары – дәлел.
«Мал көздеме, ойлама аздың тақ-тұғын,
Бүтін киім, ойла тамақ тоқтығын.
... Дүниеде ішіп-жеген, бір киген
«Егінжай» деп дүниені еңбек ет –
депті Расул бұл да – ақыл ғой бір түйген» (Тарих – адамзат ақыл-ойының қазынасы, 2006: 394)
Сонымен қатар ойшылдың дүниеқорлық, ашкөздік, мейірбандық, жамандық, ашу, ақыл, сабырлық, достық туралы өз ойын анық білдірген. Оларды заманауи жастарды тәрбиелеуде құрал етіп пайдалану міндетіміз. Бұл қасиеттерге жастарды отбасынан бастап көкейлеріне құяр, осыған ұқсас кітаптарды көбірек оқытар болсақ, қоғамдағы келеңсіз жайт-тар азаяр еді. Ойшыл жақсылық пен жамандықты айта келіп, еңбегін аяқтаған. Олардың аражігін айырып, санамызға тоқуды өзімізге қалдырған.
Сонымен қатар ойшылдың дүниеқорлық, ашкөздік, мейірбандық, жамандық, ашу, ақыл, сабырлық, достық туралы өз ойын анық білдірген. Оларды заманауи жастарды тәрбиелеуде құрал етіп пайдалану міндетіміз. Бұл қасиеттерге жастарды отбасынан бастап көкейлеріне құяр, осыған ұқсас кітаптарды көбірек оқытар болсақ, қоғамдағы келеңсіз жайт-тар азаяр еді. Ойшыл жақсылық пен жамандықты айта келіп, еңбегін аяқтаған. Олардың аражігін айырып, санамызға тоқуды өзімізге қалдырған.
«Соған орай жаздым кітап, ақыма:
Қаласаң – ал, қаламасаң – оқыма!
Әдиб сөзін кім түсініп, қаласа,
Ел ішінде сыйлы болар сол аса!» (Тарих – адамзат ақыл-ойының қазынасы, 2006: 401), – дегені соның айғағы.
Пайдаланылған әдебиеттер
Алтаев Ж. (2016). Ортағасырлардағы қазақ философиясы. Алматы: «Қазақ университеті». 579 б.
Қазақ халқының философиялық мұрасы. (2005). Жиырма томдық. 3-т. Ортағасырдағы түркі ойшылдары. Астана: Аударма. 5-т.
Иүгінеки А. (2006). Ақиқат сыйы// Тарих – адамзат ақыл-ойының қазынасы. Он томдық. Т.10. Астана: «Фолиант»