Ақыл–ой әрекетінің сатылап қалыптастыру «Ақыл-ой әрекетін сатылап қалыптастыру»



Дата17.02.2023
өлшемі22,24 Kb.
#68873

Ақыл–ой әрекетінің сатылап қалыптастыру
«Ақыл-ой әрекетін сатылап қалыптастыру» тұжырымдамасын жасаған:П.Я. Гальперин.

«Бала өзінің дамуында адамзаттың өткен даму жолын қысқаша қайталайды», - деп санаған:Ст.Холл «Баланың дамуы биологиялық заңдылықтарға емес, қоғамдық-тарихи заңдылықтарға бағынады, баланың дамуы іс-әрекеттің тарихи қалыптасқан түрлері мен тәсілдерін меңгеру жолымен жүреді. Сондықтан да адамда дамудың қозғаушы күші – бұл – оқыту», - деп тұжырымдаған:Л.С.Выготский.


«Баланың дамуының өзіндік ритмі, темпі болады, олар бала өмірінің әрбір жылдарында өзгереді», - деген тұжырымға келген:Л.С.Выготский.


«Даму дегеніміз сапалы өзгерістер тізбегі болып табылады және бала психикасы үлкендер психикасынан сапалы ерекшеленеді»,- деген:Л.С.Выготский.


«Даму процесі – бұл баланың заттар мен іс-әрекеті арқылы болатын баланың өзіндік қозғалысы, ал тұқым қуалау және орта – бұл дамудың мәнін емес, тек норма тұрғысындағы түрлі вариацияларды анықтайды», - деген:Л.С.Выготский.


«Оқыта отырып, біз тәрбиелейміз, тәрбиелей отырып, біз оқытамыз», - деп тұжырымдаған:С.Л. Рубинштейн.


«Оқыту оқу іс-әрекетін табысты орындау жағдайын қамтамасыз етуге бағытталған қызмет», деп тұжырымдаған:Т.В.Габай.


«Оқыту сананың барлық жүйесін қайта құруға қабілетті», - деп тұжырымдаған:Л.С.Выготский


«Педагогикалық психология» 1877 жылы ғылыми айналымға кімнің еңбегі арқылы енгізілді:Каптерев П.Ф.


«Педагогикалық психология» қандай ғылымдар түйісінде пайда болды:Психология және педагогика.


«Тұлғаның дамуы танымдық процестердің дамуымен байланысты. Адам – ақпаратты қабылдауға, талдауға және кез келген қиын жағдайларда нәтижелі шешім қабылдауға қабілетті, танушы, ойлай білетін, парасатты жан иесі», - деген тұжырымнан тұратын теория:Когнитивті теория.


А. В. Петровский бойынша әлеуметтену кезеңдері:Адаптация, индивидуализация, интеграция


Автоматталған ептіліктер, жоғары дәрежеде жетілу:Дағды.


Аға ұрпақтан кіші ұрпаққа жинақталған тәжірибені беру, жеткізу:Тәрбие.


Адам белсендігінің қайнар көзі болып табылатын ұғынылған қажеттілік:Мотив.


Адам интеллектісінің дамуында сенсомоторлық (туғаннан 1,5 жасқа дейін), нақты-операциялық (1,5 – 2-ден 11 жасқа дейін) және формалды-операционалды интеллект (11-12 жастан 14-15 жасқа дейін) кезеңдерін бөлген:Ж.Пиаже


Адамға белгілі бір білім, дағды және ептіліктерді беру:Оқыту.


Адамдар арасындағы ақпараттың алмасуы, олардың өзара әрекеттесуі:Қарым-қатынас.


Адамдар тәрбие, білім, оқыту процестерін жүзеге асыра отырып, қандай қатынастарға түседі:Тәрбиелік.


Адамды белгілі бір іс-әрекетке итермелейтін қозғаушы күш:Мотив.


Адамды дамыту үшін қоғамда жасалған, арнайы ұйымдастырылған сыртқы жағдайлар жүйесі:Білім беру.


Адамды дүниеге, қоғамға, басқа адамдарға, өзіне деген дұрыс қатынастарын дамытып, қалыптастыру үрдісі:Ынтымақтастық.


Адамның дамуы үшін қоғамда жасалатын арнайы ұйымдастырылған жүйе:Білім беру.


Адамның қоғамдық, идеологиялық, экономикалық, құқықтық және басқа да қатынастарға енуі:Әлеуметтік даму


Адамның өз бойында жағымды қасиеттерді белсенді, мақсатты, жүйелі қалыптастыру және дамытуға және ұнамсыз қасиеттерді жоюға бағытталған іс-әрекеті:Өзін-өзі тәрбиелеу


Адамның өзін қоғамда тұлға ретінде ұғыну процесі:Қалыптасу


Адамның өткен ұрпақ тәжірибесін білім, икемділік, дағды, қатынастар жүйелері ретінде меңгеру процесі мен нәтижесі:Білім беру.


Адамның саналы мақсатпен белгілі бір білім, дағды, ептіліктерді меңгеруін басқаратын іс-әрекет:Оқу.


Адамның физикалық және рухани күштерінің ішкі жүйелі сандық және сапалық өзгерістерінің объективті үрдісі:Даму


Адамның физикалық және рухани күшінің сандық және сапалық өзгеруі:Даму


Адамның физикалық қабілеттерін, қасиеттерін, қозғалыс, ептіліктерін, дағдыларын дамыту, денсаулығын нығайтумен ерекшеленетін тәрбиелеу бағыты:Физикалық.


Адамның шындықты бейнелеу процестерінің (түйсік, қабылдау, ес, ойлау т.б.) күрделенуі:Психикалық даму.


Адамның ішкі жан дүниесі факторлары негізінде өткен ұрпақ тәжірибесін меңгеру үрдісі:Өзін-өзі тәрбиелеу.


Адамның ішкі және сыртқы мүмкіндіктері потенциалы негізінде физиологиялық, психикалық және әлеуметтік жаңа құрылымдардың өсуі:Даму


Ақыл-ой әрекеттерінің дамуы:Интеллектуалды.


Ақыл-ой әрекетін сатылап қалыптастыру теориясын жасаған:П. Я. Гальперин.


Алгоритмге сүйенетін оқыту түрі:Бағдарламалап оқыту.


Алгоритмизацияланған оқытуды ұсынған:Л.Н. Ланда.


Алғашқы кезеңде педагогикалық психологияның дамуына зор үлес қосқан ғалым: Каптерев П.Ф.


Алда тұрған іс – әрекеттің нұсқауларын жасау және оның нәтижелерін болжау:Педагогикалық жобалау.


Ата-ана мен балалар арасындағы, ерлі-зайыптылардың және басқа да жанұя мүшелерінің қарым-қатынасының тарихи жүйесі болып табылады:Отбасы.


Ата-аналардың балаға шектен тыс көңіл бөлуі:Гиперпротекция.


Ата-ананың өз еңбегімен баланың барлық қажеттіліктерін қанағаттандыру, қандай да бір қиындықтар мен күштеулерден қорғауы:Отбасындағы қамқорлық.


Әдісті жүзеге асырудың жеке қадамы, әдіс элементі, оның құрамдас бөлігі:Оқыту тәсілі.


Әлеуметтену институтының бірі:Жанұя.


Әлеуметтену:Индивидтің әлеуметтік ортаға енуі, практикалық және теоретикалық іс-әрекет дағдыларын меңгеруі


Әлеуметтенудің адаптация, индивидуализация және интеграция механизмдерін бөлген:А. В. Петровский.


Әлеуметтік тәжірибе элементтерінің жеке тәжірибеге өтуі:Меңгеру


Әлеуметтік үйрету теориясын жасаған:Скиннер Б.


Әлі де жетілмеген, бірақ жетілу үстіндегі үрдіс болып табылатын, яғни ертеңгі дамуды сипаттайтын қызмет:Таяудағы даму аймағы.


Әрбір балаға және адамға өзін өзі дамытуға, өзін өзі жетілдіруге деген қажеттілік тән деген позициядан тұратын теория:Гуманистік теория.


Әртүрлі типтегі ғылыми және оқу мекемелері (мектепке дейінгі, ортаңғы, ортаңғы-арнайы, постдипломдық) түрінде белгілі бір құрылымы мен элементтері бар жүйе:Білім беру.


Б.Г. Ананьев бойынша ұйымдастырушы әдістер тобы қандай әдістерден тұрады:Салыстыру, лонгитюдтік, комплексті әдістер.


Бағдарламаланудың формалары:Сызбалы, тармақталған және аралас.


Бағдарламалап оқыту, проблемалық оқыту және интерактивті оқыту түрлерін ұсынған:В. М. Ляудис


Бала мен орта арасындағы айрықша, қайталанбас әлеуметтік қатынас:Психикалық процестердің еріктілігі.


Балаға жеткіліксіз көңіл бөлу:Гипопротекция.


Баланың ақыл-ойының дамуында оқытудың жетекші рөлін көрсетеді:Таяудағы даму аймағы.


Баланың әлеуметтік қатынастар дүниесімен өзара әрекеттесуі:Дамудың әлеуметтік жағдаяты.


Баланың дамуының екі деңгейі актуалды және таяудағы даму зонасы идеясын жасаған ғалым:Л.С.Выготский


Баланың интеллектуалды дамуын зерттеген Швейцария психологы:Ж. Пиаже


Баланың шапшан даму құбылысы:Акселерация.


Басқарудың психологиялық мәселелерін, оқыту процестерін, танымдық процестердің, теориялық ойлаудың, қабілеттердің қалыптасуын зерттейді:Педагогикалық психология.


Белгілі бір жүйе мен мекеменің білім беру процесінде және оқытудан тыс, оған қатарласа жүзеге асады:Тәрбие беру.


Белгілі бір мақсатта педагогикалық өлшеу үшін ғылыми тәсілдер негізінде іріктелген тапсырмалар жиынтығы:Педагогикалық тест.


Белгілі бір мәндегі өлшемдері бар стандартталған сұрақтар мен тапсырмаларды қолданатын психологиялық диагностикалау әдісі:Тестілеу.


Белгілі бір психикалық процестер мен қасиеттердің дамуы үшін тиімді, қолайлы кезең:Психикалық дамудың сензитивті кезеңі.


Белгілі бір тақырыпты немесе бағдарлама бөлімінің қорытындысын бағалау:Тақырыптық бақылау.


Бет бұлшықеттерінің қимыл-қозғалысын зерттейді:Мимика.


Бойдың, салмақтың, күштің, дене пропорциясының өзгерісі:Физикалық даму


Бұл әдіс арқылы балалар салған суреттерді, тақпақтарды, құрақтарды, құрастыруларды және балалар іс-әрекетінің нәтижелерін зерттейді.Іс-әрекет жемісін талдау


Білім беру жүйесінде баланың жеке басына, оның жеке мүмкіншіліктеріне баса мән беруді, оған қолайлы жағдай жасауды, оның потенциалды мүмкіндігін жүзеге асыруды басты орынға қоятын оқыту түрі:Жеке тұлғаға бағдарланған.


Білім беру процесінен тыс отбасында, еңбек ұжымы, топта, қауымдастықта жүзеге асады:Тәрбие беру.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Баршаның сапалы білім алуға құқығының теңдігі.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Білім беру жүйесін дамытудың басымдығы.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Білім берудің зайырлы, гуманистік және дамытушы сипаты, азаматтық құндылықтардың, адам өмірі мен денсаулығының, жеке адамның дамуының басымдығы.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Адамның құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Жеке адамның білімдарлығын ынталандыру және дарындылығын дамыту.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Білім беру деңгейлерін қамтамасыз ететін білім беру процесінің үздіксіздігі.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Оқыту мен тәрбиенің бірлігі.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Білім беруді басқарудың демократиялық сипаты, білім беру жүйесі қызметінің ашықтығы.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Білім беру ұйымдарының меншік нысандары, оқыту мен тәрбиенің нысандары, білім беру бағыттары бойынша алуан түрлі болуы.


Білім беру саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерінің бірі:Білім беруді басқарудың демократиялық сипаты, білім беру жүйесі қызметінің ашықтығы.


Білім беру:Оқыту нәтижесі, оқып-зерттейтін пән жайында бейнелерді, түсініктерді қалыптастыру


Білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарынан, білім беруші оқу бағдарламаларынан тұрады:Білім беру жүйесі


Білім берудің негізгі міндеті: Оқыту процесінде тұлғаның дамуына және өзін-өзі дамуына ықпал ету.


Білім берудің негізгі міндеті:Оқыту процесінде тұлғаның дамуына және өзін-өзі дамуына ықпал ету.


Білім, әрекет дағдыларын үйрету мен игерту процесі, өмір мен еңбекке бейімді етіп даярлаудың негізгі құралы:Меңгерту.


Білім, әрекет дағдыларын үйрету мен меңгерту процесі, өмір мен еңбекке бейімді етіп даярлаудың негізгі құралы:Оқыту.


Білім, дағды және икемділіктерді меңгереді, осы арқылы қабілетін, іс-әрекет, қарым-қатынас тәжірибелерін дамытады:Оқушы.


Білім, практикалық ептілік, дағды, шығармашылық іс-әрекет тәсілдерін, әлеуметтік және рухани қатынастарды қалыптастыруға мақсатталған және саналы іске асырылатын педагогикалық процесс:Тәрбиелеу.


Білімге деген құштарлық, қызығу, мәдени және кәсіби деңгейді арттыруға тырысу, жаңа ақпарат алу қажеттілігі – бұл:Ішкі мотивтер


Білімдерді меңгеру бойынша оқушылар іс-әрекеті:Оқу


Білімді игеруге, білуге әуестік, өзінің мәдени деңгейін көтеруге ұмтылу:Ішкі мотивтер.


Бір нәрсені тексеру деген мағынаны білдіреді:Бақылау.


Бір объектіні бірнеше рет ұзақ уақыт, жылдар бойына зерттеу әдісі:Лонгитюдті әдіс.


Бірлескен іс-әрекет қажеттігінен туындайтын адамдар арасында байланыстың орнау және даму үрдісі: Қарым-қатынас.


Бірнеше дүркін мағынасыз қайталаудың пайдасыз екендігін, алғашында әрекеттің мәнін, оның схемасын немесе гештальтын түсініп, кейін осы әрекетті қайталауға болатындығын көрсететін теория (К.Коффка):Гештальтпсихология.


Біртұтас педагогикалық процесте оқытушының оқушымен кәсіби қарым-қатынасы:Педагогикалық.


Біріккен іс-әрекет қажеттілігін туғызатын, адамдар арасындағы байланыстың дамуын орнататын күрделі көп жоспарлы процесс.Қарым-қатынас.


Вербалды қарым-қатынас – бұл:Тіл арқылы қарым-қатынас.


Гуманитарлық және жаратылыстану тармақтарына бөлінеді:Білім беру.


Ғылым негіздерін белсенді, саналы, жүйелі меңгеруіне жағдай жасау:Білім беру міндеті.




Ғылыми зерттеулер қорытындысы негізінде құрылатын, практикалық маңызы бар, теорияны конструктивті, қолданбалы түрде баяндайтын қағидалардан, идея, көзқарастардан тұрады:Концепция.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет