Ілгерінді,  жоғарылы, қысаң езулік

173
Ә 
– тілдің тік қалпына қарай 
төменді
, ерін қатысына қарай 
ашық 
езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
төменді, ашық езулік, ілгерінді
дауысты дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі 
ілгерінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де 
ілгерінді 
болып 
шығады.
8.10-
сурет. 
[
Сірә
]
сөзінің құрама желісі
7.10-сурет. 
[Сірә]
сөзінің құрама желісі
Ілгерінді, 
жоғарылы,
 қысаң езулік/ілгерінді, 
жоғарылы,
 доғал 
еріндік үйлесім әуезді сөздердің жасалым желісі
Ілгерінді, жоғарылы, 
қысаң езулік
/ілгерінді, жоғарылы, 
доғал ерін-
дік 
[ілүу] 
сөзінің құрамындағы құрақтардың жасалым сипаты (7.11-су-
рет).
Бірінші (дауысты) құрақ
І – 
тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы
, ерін қатысына қарай 
қысаң 
езулік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дыбыс. 
Үйлесім жасалым белгілері: 
ілгерінді, жоғарылы, қысаң езулік
да-
уысты дыбыс.
Екінші (буын) құрақ
Л
ү
– тілдің тік қалпына қарай 
жоғарылы,
ерін қалпына қарай 
доғал 
еріндік
, тілдің көлденең қалпына қарай 
ілгерінді
дауыссыз дыбыс.

174
Үйлесім жасалым белгілері: 
ілгерінді, жоғарылы, доғал еріндік 
дауыссыз дыбыс.
Сөз құрамындағы құрақтардың үйлесім әуезі біркелкі 
жоғарылы, 
ілгерінді
болғандықтан, сөздің өне бойына тән үйлесім әуез де 
жоғарылы, ілгерінді 
болып шығады
.
Осы жасалым сипаттамаларға 
сүйене отырып, 
ілүу
сөзінің жасалым тізбегін модельдейміз.
 
 
 
8.11-
сурет.
[
Ілүу
] 
сөзінің құрама желісі
7.11-сурет. [Ілүу] сөзінің құрама желісі

жүктеу/скачать 10,2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: