Алкен. Этилен көмірсутектері



бет1/18
Дата10.12.2023
өлшемі223,02 Kb.
#135958
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18
Байланысты:
Алкен диен алкин февраль2022


АЛКЕН. ЭТИЛЕН КӨМІРСУТЕКТЕРІ



CnH2n
С2Н4-этен, этилен
С3Н6-пропен,пропилен
С4Н8-бутен,бутилен
С4Н8-бутен,бутилен
С5Н10-пентен, пентилен
CH2=CH-CH2-CH3 (бутен-1)



Өнеркәсіпте алынуы
Алкандарды дегидрлеу
1)CnH2n+2 t,Nі,(Cr2O3) CnH2n +H2
C2H6 C2H4 + Н2
C3H8 C3H6 + Н2
C4H10 C4H8 + Н2
2) алканды крекингілеу
С8Н18 C4H10 + C4H8



Химиялық қасиеттері:

  1. Жану реакциясы

С2Н4+ О2=СО22О
С3Н6+ О2=СО22О

Бір қос байланыс бар
С=С
(σ,1-π)

Зертханада алынуы
1)Спирттерді дегидратациялау
R-CH2-CH2-OH t>140°C, H2SO4(конц.)R-CH=CH2 + H2
С2Н5ОН C2H4 + Н2О
С3Н7ОН C3H6+ Н2О
2) Галогеналканның сілтінің спирттегі ерітіндісімен әрекеттесуі
R-CH2-CH2-Г +NaOH спирт ер tR-CH=CH2+NaГ+H2
C4H9Cl + KOH ––> C4H8 + KCl + H2O;

  1. Гидрлеу реакциясы

CnH2n + H2 t, Ni → CnH2n+2
C2H4 + H2 t, Ni → C2H6
C3H6 + H2 t, Ni → C3H8

sp2-гибридтелу

Физикалық қасиеттері:
С2- С4 – газдар
С5- С17– сұйық
С18 – қатты

3)Галогендеу реакциясы
CnH2n + Г2 → СnH2nГ2
Бром суымен әрекеттесуі
C2H4 + Br2 → С2H4Br2 түссізденеді

Вал бұрышы ∟120
Еселік байланыс ұзындығы 0,134нм,
Байланыс энергиясы – 612 кДж/моль

5)Вагнер реакциясы
(КМnO4 ерітәрекеттесуі)
C2H4 + НОН(КМnO4) C2H4(ОН)2 этиленгликоль

Галогенсутекті қосып алу реакциясы
C2H4 + НCI → С2H5CI
C4H8 + НCI → С4H9CI
C3H6 + НBr → С3H7Br

Құрылысы: Жазықтық



6)ПОЛИМЕРЛЕНУ РЕАКЦИЯСЫ


nCH2=CH (-CH2-CH2-)n
этилен полиэтилен
мономер – этилен полимер – полиэтилен




4)Гидраттану
C2H4 + НОН → С2H5ОН
C3H6 + НОН→ С3H7ОН
C4H8 + Н2О → С4H9ОН

Алкан
Құрылымдық формуласын жазыңдар және σ- сигма байланыс санын есептеңдер

  1. 2 – метил бутан

  2. 3- метилгексан

  3. 2,3,3-триметилпентан

  4. 2,3,4-триметилгексан

  5. 2,2-диметилпропан

  6. 2,3,3,4 –тетраметилгептан


АЛКЕН
1.Жүйелік номенклатура бойынша келесі қосылысты атаңдар, сигма және пи байланыс санын есептеңдер.

а) СН— СН — СН— СН— СН = СН2



СН3
б) СН3—СН2—СН2—С = СН—СН3

СН2

СН3

в) СН3—СН2—СН=СН—СН2—СН3


г) СН3 — С — СН = С — СН3
║ │
СН2 СН2— СН3

д) СН— С = С = С — СН — СН3


│ │
СН2 СН3

СН3
е) СН— СН— СН— СН = СН — СН = СН2


2. Құрылымдық формуласын жазыңдар
а) 2,5-диметилгексен-1
б) 2,4,4-триметилпентен-2
в) 2-метил-3,6-диэтилоктен-4
г) гексен-1,5
д) 2-метилбутен-1
е) 2,3-диметилбутен-1
А) 3-метилпентен-1,
Б) 2-метил - 4-этилгексен-2,
В) 2,2-диметил-3-этилгептен-3
3-этилпентен-2; 2,5- диметилгексен-3.
3-метилпентен-1; 2,3- диметилбутен-1.

3) Келесі қосылысты атаңдар және қай класқа жататынын анықтаңдар
С4Н8, СН4, С5Н12, С2Н4, С3Н4, С7Н16, СН2, С6Н6, С8Н16, С5Н10. C6H14, C8H16, C6H6, C3H6, C2H6O, C12H22O11, C5H12, C7H12.

Тест 2020



1). Этиленнің гомологтары
A) ацетилен,бензол, бутадиен
B) изопрен, ацетилен, гіропен
C) амилен, пентен, бутилен
D) бутен, толуол,изопрен
E) изопрен, бутадиен, амилен
F) ацетилен, бутилен, пропилен
G) этен, бутен, ацетилен
H) бутен, пропен, пропилен


2) Этилен жеміс-жидектердің пісуін тездететін ерекше қасиеті бар. Этиленнен полиэтилен, сірке альдегиді, сірке қышқылы, этанол алады. Этиленнің 42 грамын жанасу аппараты арқылы бір рет жібергенде, 34 г этанол түзіледі. Этанолдың теориялық мүмкіндікпен салыстырғандағы шығымы (%)
A) 24,6
B) 49,3
C) 32,8
D) 98,6
E) 73,9


3). Пропиленді сипаттайтын физикалық қасиет
A) өткір иісті
B) қоңыр
C) қатты
D) түссіз
E) суда нашар ериді
F) жанғыш газ
G) сұйық
H) қызыл


4) Алкендер сумен әрекеттескенде түзідетін зат
A) фенол
B) бензол
C) альдегид
D) анилин
E) спирт


5) Алкендердің сутекпен реакция нәтижесінде өнімінде түзілетін зат
A) алкан
B) спирт
C) альдегид
D) арен
E) алкен

6) Өнеркәсіпте этиленді алатын зат


A) бутан
B) пентан
C) пропан
D) метан
E) этан


Алкендер тақырыбына тест тапсырмалары

  1. 60г этанды дегидрлегенде түзілген этиленнің көлемі

  2. 88г пропанды дегидрлегенде түзілген пропиленнің көлемі

  3. 3,5 моль бутанды дегидрлегенде түзілген бутеннің массасы

  4. 0,6 моль бутанды дегидрлегенде (қ.ж.) алынатын бутеннің көлемі: 13,44 л

  5. 5 моль пентанды дегидрлегенде түзілген пентиленнің массасы 350г

  6. 44,8л гександы дегидрлегенде түзілген гексеннің зат мөлшері 2моль

  7. 34л гептан дегидрлегенде түзілген гептеннің моль саны (зат мөлшері) 1,51моль

  8. 228г октан симметриялы крекинг нәтижесінде түзілген алкеннің массасы 112г

  9. 9 моль гексан симметриялы крекинг нәтижесінде түзілген алкеннің массасы 378г

  10. 89,6л декан симметриялы крекинг нәтижесінде түзілген алкеннің массасы 280г

  11. 228г октан симметриялы крекинг нәтижесінде түзілген алкеннің массасы 112г

  12. Шығымы 70% болса, 57г октан симметриялы крекинг нәтижесінде түзілген алкеннің массасы 19,6г

  13. 92г этанол дегидратацияланғанда түзілген алкеннің массасы 56г

  14. 248г пропанол дегидратацияланғанда түзілген алкеннің массасы 173,6г

  15. 0,5 моль бутанол дегидратацияланғанда түзілген алкеннің массасы

  16. 2,24л пентанол дегидратацияланғанда түзілген алкеннің массасы

  17. 89,6 л этилен гидрлегенде түзілген этанның көлемі

  18. 112 л пропен гидрлегенде түзілген пропанның массасы

  19. 8моль пропилен гидрлегенде түзілген пропанның зат мөлшері

  20. 2,5 моль бутен гидрлегенде түзілген бутанның көлемі

  21. Шығымы 60% болса, 0,25 мол пентен гидрлегенде түзілген пентанның массасы

  22. 50г гексилен гидрлегенде түзілген гексанныі зат мөлшері

  23. 89,6 л октен гидрлегенде түзілген октанның массасы

  24. Шығымы 50% болса, 56г этилен бром суымен әрекеттескенде түзілген 1,2-дибромэтан массасы

  25. 0,25 моль этен бром суымен әрекеттескенде түзілген дибромэтанның массасы

  26. 21г пропилен бром суымен әрекеттескенде түзілген дибромпропанның массасы

  27. 0,5 моль бутен бром суымен әрекеттескенде түзілген дибромбутанның массасы

  28. 70г пентенмен әрекеттескен бромның массасы

  29. 2 моль гексиленмен әрекеттескен бром суының зат мөлшері

  30. 6,5 моль октенмен әрекеттескен бром суының зат мөлшері

  31. 112л этиленмен әрекеттескен бром суының массасы

  32. 4 моль этиленмен әрекеттескен бром сутектің зат мөлшері

  33. 0,2 моль октенмен әрекеттескен бром сутектің массасы

  34. 112л этиленмен әрекеттескен бромсутектің массасы

  35. Егер өнімнің шығымы 50% болса, 4,2 г пропенді гидрлегенде түзілген пропанның көлемі. Жауабы 1,12 л

  36. Құрамында 5% бромы 160 г бром суын түссіздендіретін этиленді алуға жұмсалатын этанолдың масссы-2,30г

  37. 0,1 моль пропанды алу үшін қажеттің пропеннің массасы: 4,2 г

  38. 0,14 к гэтиленді жағуға қажет оттектің зат мөлшері : 15 моль

  39. 0,28 г этенмен реакцияласу үшін қажеттің бром сутектің зат мөлшері 0,3 моль

  40. 0,28 гэтенді гидратациялау үшін жұмсалатын судың (р=1 г\мл) көлемі: 0,18 мл

  41. 0,28г этенмен реакцияласу үшінқажетті бромсутектің зат мөлшері.0,01 моль

  42. 0,56 грамы 1,6 г бромды қосып ала алатын этилен гомологының молекулалықмассасы: 56

  43. 0,6 моль бутанды дегидрлегенде (қ.ж.) алынатын бутеннің көлемі: 13,44 л

  44. Егер октан симметриялы крекингленгенде түзілген алкенге 32 г бром косылатын болса, октанның массасы п) 22,8 г

  45. 1 лбутеннің (қ.ж.) массасы. 2,5 г

  46. 1лпропеннің (қ.ж.) массасы . 1,875 г

  47. 10 лэтиленді жағуға жұмсалатын ауаның (қ.ж.) келемі150л

  48. 100 % шығымы бар, 10,9 г бромэтанды алу үшін жұмсалатын этеннің көлемі. 22,4 л

  49. 11,3 г дихлорпропан мырышпен әрекеттескенде пайда болған пропеннің массасы. 4,2г

  50. 13 г пропенмен қосылу реакциясына түсетін бромның массасы. 49,5г

  51. 14 г этиленнің (қ.ж.) көлемі(л) 11,2

  52. Нәтижесінде 3 г зат түзілетін болса гидрлену реакциясына қатысқан (қ.ж) этиленнің көлемі: 2,24 л

  53. Пропиленді жаққанда түзілген көмірқышқыл газы әк суымен әрекеттескенде 30 г тұнба түзілетін болса,жанған пропиленнің массасы:4,2 г

  54. Егер 10,5 көмірсутек 5,6 л бромсутекті қосып алатын болса, осы алкеннің молекулалық формуласы. С3Н6

  55. 16 г 50%-ті бром суын түссіздендіру үшін қажет бутеннің көлемі: 1,12 л

  56. 2 л пропан және пропеннен түзілген қоспа 250 г 3,2% бромды суды туссіздендірген қоспа құрамындағы әр газдың көлемдік үлесі (%) 44 жән 56



  57. Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   18




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет