Алматы №1 (135) 2012
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
| Вестник КазНУ. Серия филологическая, №1(135).2012 335
тұр. Ал осындай қазақтың ы әрпінің орнына ағылшынның у әрпін ж‰йелі т‰рде қолдану қалыптаспағандық салдарынан 28 бетте Сы- дық деген кісі есімі Sidik деп жазылып, көзге де құлаққа да қолайсыз келіп тұр. Дұрысы Sydyk болу керек еді. “The Nomads” – «Көшпенділердің» ағыл- шын тіліндегі аудармасында [6] тарих сахна- сында басты рөлдердің бірін иемденген Шың- ғыс хан есімі Gengiz Khan [4] Gengizkhan [8] Genghiz Khan [9] Genghizkhan [137] Genghiz-khan [190] Chingiskhan [193] Genghiz Khan [280] Jenghiz-Khan [287] Chinghis [294] Genghiz-Khan [367] болып, 10 т‰рлі берілген. 10 т‰рлі жазудың бірі де, өкінішке қарай, Шыңғыс хан деген сөзді бере алмайды. Өз бабамыз Қожа Ахмет Ясауи аты Sheik Hoja-Ahmed Yasavi [48] Ahmed-Hoja [131] Khodzhi Akhmed Yasav [196] Khadzhi Akhmed Yasavi [197] Khodzhi Akhmed Yasavi [226] Khoja-Ahmed Yesevi [282] Khodzhi Akhmet Yasavi [376] The Saint Khodzhf Akhmet [438] болып, өзі трилогияның өн бойында жиі кездеспесе де, кездескен сайын т‰рлене т‰сіп, 8 т‰рлі беріліпті. Не Қожа деп жазғысы кел- гені не Қажы деп жазғысы келгені т‰сініксіз. Бұл жерден де Қожа Ахмет Ясауи деген есім естілмейді. Орысша нұсқасындағы «родитель- ный падежде» Ходжи Ахмеда Яссави деп бе- рілген жерлер ағылшыншасында да сақтал- ғаны көрінеді. Бұқар жырау Bukhara-Zhyrau [203] Bukhar Zhyrau [271] Bukhar-Zhirau [292] Bukhar-zhyrau [296] Bukahr-Zhyrau [341] Bukhar-Zyrau [355] Bukhar-Zhyrau [362] болып 7 т‰рлі, Жәнібек, Сәмеке хандар 5-6 т‰рлі болып, құбылып кете берген. Бір ғана 134-бетте Temir-Biy, Biy-Temir, Biy Temir де- ген 3 т‰рлі Темір би тұр. Әбілқайыр хан кітап- тың жартысына дейін Khan Abulkhair болып келіп, жартысынан ауа Abu'l-Khair Khan бо- лып, «имиджін» ауыстырады да, соңыра қайта қалпына т‰седі. Қазтуған жырау болса Kaz- tugan-Yhyrau [37], Kaztugan-Zhyrau [38], Kaz- tugan-Zhirau [129] болып келе-келе, бір жер- ден Kazgutan-Zhyrau [35], яғни Қазғұтан жы- рау болып шыға келеді. Ал Тәуке ханымыз Tauk-Khan [192], Khan Tauk [195] деп жазы- лып, Тәуке емес, тауық болып кеткен. Ал кітаптың соңында баспаның мекен-жайы көрсетілген тұста Жамбыл көшесі Gambyl st. деп жазылған екен, оқығанда ағылшынның (құмарлық ойындар – азартные игры) деген сөзіне ұқсайды. Қазаққа қатысты мәтіндер ағылшын тіліне орыс тілі арқылы аударылмасын деген сөз жоқ, дегенмен қазақ ономастикасы атаулары- на және ұлттың реалий сөздеріне, яғни ұлттың рухани қазынасына келтірілген нұқсанның да едәуір екенін төмендегі мысалдар нақтылай т‰седі: М.Әуезовтің “Абай” романының ағылшын тіліндегі аудармасында [11. 23] тобықты руы- на берілген т‰сіндірмеде “Tobikty – a large tride of Kazakhs in Central Zhusa (Central Orda)…” деп, «Центральный жуз» – орталық ж‰з (орталық орда) болып дұрыс аударыл- мағанымен қоймай, орысшалағандағы жуза-сы сол к‰йінде сақталып, ағылшын тіліне ауда- рыла салған. «Көшпенділер»-дегі Дәшті-Қыпшақ сөзі «Кочевники»-де Дешти-Кипчак деп берілген, соған орай «The Nomads”-дың аудармашысы ортадағы u-ді and (және) деген сөз етіп, Desht- and-Kipchak (Дешт және Қыпшақ) деп ауда- рып тастаған [7, 8, 6]. SCE “Cartography” [12] шығарып жатқан Алматы қаласының ағылшын тіліндегі карта- сында аудан, көше, алаң аттары Medeuskii District, Bostandykskii District, Auezovskii District, Almalinskii District, Zhetysuskii District, Turksibskii District, Square Lenina т.б. деп жазылып, орыс тіліне деген с‰йіспеншілік қазақ тұрмақ, ағылшын тіліне де залал келті- ріп тұр. Бұл өте жиі кездесетін қателердің бірі. “History of Kazakstan” – Қазақстан тарихы, орысшадан аударылған эсселер жинағынан [13. 133] “The Congress decided, that into the composition of the Kazak autonomy must enter the Bukeevskaya Horde, Ural'skaya, Turgaiskaya, Akmolinskaya, Semipalatinskaya, Semirechinskaya oblasts and the regions of the Zakaspiiskaya oblast and Altaiskaya province, settled by the |