Алматы №1 (135) 2012
ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ОРЫС ТІЛДЕРІНДЕГІ ЕСІМШЕЛІ ҚҰРЫЛЫМДАР ЖӘНЕ
жүктеу/скачать 4,15 Mb. Pdf көрінісі
|
|
ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ОРЫС ТІЛДЕРІНДЕГІ ЕСІМШЕЛІ ҚҰРЫЛЫМДАР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ АУДАРУ Халықаралық қатынастар мамандықтарында аударма жасауды меңгерту негізінен, орыс тілінен қазақ тіліне аударуға басымдық беру арқылы жүзеге асады. Себебі тәржіма жасау арқылы меңгертілетін тіл – қазақ тілі. Бұдан бұрынғы мақалаларымызда, алдымен сөйлем құрылымын түсіндіріп алып, оларды сөйлемнің актуалді мүшеленуіне қарай аудару керектігін жазған болатынбыз. Сөйлем субьектісі мен пре- дикатын тапқан соң, ерекше назар аударуды қажет ететін құрылым – сөйлемнің атрибуттық мүшелері. Қазақ тілі өзінің ерекшелігіне орай образды бейнелеуді осы атрибут мүше арқылы жүзеге асырады. Бұл ретте аударма жасауды бірден мәтін беруден бастаған дұрыс есепте- мейміз. Аударма жұмысы арнаулы есімшелі тіркес- тер, сөйлемдер арқылы келген жаттығуларды орындаудан басталады. Мысалы, орыс тілінде де есімше етістік пен сын есімнің мағынасын бірдей иеленген етістіктің атрибуттық фор- масы болып табылатынын түсіндіре келіп, сын есімдердей род және сан категориясымен түр- ленетінін әрі септелетінін пысықтаймыз. Мы- салы: Статья1 Республика Казахстан утверждает себя демократическим, светским, правовым и со- циальным государством, высшими ценностями которого являются человек, его жизнь, права и свободы. 1-бап Қазақстан Республикасы өзiн демократия- лық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтiк мем- лекет ретiнде орнықтырады, оның ең қымбат қазынасы - адам және адамның өмiрi, құқық- тары мен бостандықтары. Осы үлгі бойынша қазақ және орыс тіліндегі заң баптарынан анықтауыштық қатынастағы сөз тіркестерін тапқызып, анықтауыштың қай сөз |