Алматы мектегь 1989


« Ш о к п а р д а й кекілі бар камыс қ ү л а қ »



Pdf көрінісі
бет30/74
Дата08.09.2023
өлшемі4,18 Mb.
#106755
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   74
« Ш о к п а р д а й кекілі бар камыс қ ү л а қ »
(кескінідеу ү ш і н к о л д а н ы л ғ а н т і л д і к т у л ғ а л а р )
Б ү л ө ле ң ж а к с ы а т т ы ң с ы н ы ( к е с к і н д е м е с і , « п о р т р с т і » ) екені 
аян. А қ ы н н ы ң « к о л ы н а бір т имей, ыз а қ ы л ғ а н » н а ғ ы з ж а қ с ы
а т т ы ң т ү р - т ұ р п а т ы н , с ы н - с н п а т ы н к е с к і н д е у ү ш і н а к ы н б ел г і л і
бір г р а м м а т и к а л ы к т ұ л ғ а л а р д ы а к т и в п а й д а л а н а д ы . Ә д е т т е ка -
т ы с т ы қ с ы н д ы б і л д і р е т і н с е з д е р
-лы (-лі, -ды, -ді, -ты, -ті) 
ж у р -
н а ғ ы а р қ ы л ы ж а с а л а т ы н ы м ә л і м . С о н д ы қ т а н осы ө л е ц д е г і ж а к ­
сы ат: 
қ о й м о й ы н д ы , м а й д а жа л д ы , ү з ы н тісті, ж у ан тақыр ба-
қ а й л ы , қ а б ы р ғ а л ы , о м ы р а у л ы , с а л қ ы төсті, к е ң с а у ы р л ы , қ а л б а -
ғ а й л ы , с а н д ы
б о л у ы к ерек . Ал 
-лы 
ж ұ р н а ғ ы н с ы з к е л г е н :
ой жел-
ке, с а л п ы ерін, тар м ы қ ы н , күлте қ ү й р ы қ
д е г с н т і р к е с т с р дс осы 
т о п к а ж а т а д ы . Б ү л а р д ы ц
-лы 
ж у р н а ғ ы н с ы з к ел уі — ө л е ц ш а р т ы
үші н ғ а на.
Қ а м ы с қ ү л а қ , қ о я н жақ, б ө к е н қ а б а қ , теке м ү р ы н , бота тір-
сек, б ө к е н же л і с
д ег е н с п п а т т а м а л а р д а к ү р д с л і к а т ы с т ы к сын- 
д а р а р қ ы л ы б ер і л г е н. Б ү л а р т с це у а р қ ы л ы ж а с а л г а и ^ а р :
теке
м ұ р ы н
— м ү р н ы т е к е н і ц м ү р н ы н д а й ,
бота тірсек
— т:;' ' ' і б о т а -
ны ң т і р с ег ін д е й т. т. Т е ң е у — п о р т р е т т е р д е а к т и в к о л д а н ы л а . ’ т” 
әдіс. С о н д ы қ т а н о н ы ң
-дай, (-дей,
- тай, - т ей ) ж ұ р н а ғ ы м е н к е л ­
ген т ү р л е р і д е м ү н д а е д ә у і р ж и і к е зд е с е д і :
ш о қ п а р д а й к е к і л і бар,
тояттаған бүркіттей с а л қ ы төсті, ж а у ы р ы н ы ж а л п а қ тақтайдай,
а я ң ы тымақты а л і и ы ш г і з г е н д е й , к і сі н і б о л - б о л қ а ғ ы п жүрг і з-
г ен д е й .
Т е ң е у д і ң
б е й н е
д ег е н с өз б ен к с лг е н т ү р і н де а қ ы н п а й ­
д а л а н а д ы :
б е й н е жел.
Б ү л ө л е ң д е г і е т і с т і к те р т е к к а и а
-са, -се 
ж ү р н а к т ы ш а р т т ы
р а й т ұ л ғ а с ы н д а б ер і л г ен . О с ы т ү л ғ а а р к ы л ы ж а к с ы а т т ы ц с ыны-
н ың ш а р т т а р ы к о р с е т і л е д і (. . . пәл енд ей б о л с а . ол ж а к с ы д ег е н 
с и я қ т ы ) . Т е к ең с о ц г ы п і у м а к т а ғ а н а
ы з а қ ы л д ы ң
д е г е н а і п ы к
р а й л ы бір е т і ст і к әнггмені т и я н а к т а й д ы : « п і а пс а ж ү й р і к , міпсс, 
б ері к », т ү р - т ү р п а т ы с ы н ғ а т о л а т ы н а т қ а д ег е н а в т о р д ы ц өз кө- 
ні лі н б і л д і р ед і . Д е м е к , с егіз ш у м а к т ы ө л е ц н і ң еп с о н ғ ы ж ’ол ы-
нан өзгесі т ү г е л і м е н ж а к с ы а т т ы ң с ы н ы н ( « п о р т р е т і н » ) көрсе-
теді, о н д а ғ ы е с і м д е р мен е т і с т і к т е р біркелікі, бір с и п а т т а ғ ы түл-
ғ а л а р м е н келеді . Б ү л — а к ы н ш е б е р л і г і и і ң ж п н е бір кә рі н і с і
б о л ы п т а н ы л а д ы .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   74




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет