Бул - метаграмма.
Кымбат кенмш, туансец
Колга устайтыи сэн 6epin,
CouFbi эршмд1 енирсец,
Ш ыга келем сан болып.
(Алты н)
Бул - логогриф.
Термипдж атаулары орысы тш н д е бек1ген осындай KiuiiripiM
шыгармалар - калауын тапса, кар жандыратыи ойын елецдер.-
Музафар Эл1мбаев сиякты камкор акынныц эр елещнен жинак-
талган асыл казынапы балаларга усьгна бшген тэрбиеппш оз
iciniu маманы дей аламыз.
Балаларга арнап шыгарган ез жумбактарымен коса М. Эл!мбаев
жогарыдагы елецдерде ©зге тш улпсш казакша ©рнекке
canFari
да к,ойган. О йынныц кызыгына тойм айты н булд1ршшдерден
бипмпаздар дайындау-тэрбиенп парызы. Туганынан поэзиялык
урдюке умтылгыш казак баласын белгип 6ip акынныц шыгарма-
лары 1з1мен сезге баулу - м1ндегп ic. Bip кезде Ы. Алтынсарин i3
салган “Бул ю м?” олещне сэйкес жыр салмаган акын аз. Муза-
фар акынныц “Бул не?” атты 9 шумактан туратын ©лещ доптыц
озшен басталып, доп сиякты домаланып, балага айналаны коше-
метпен тамыстырып шыгады. Олар ыргакты сездщ эуешмен тап-
жылмай, олецдете айта отырып, ойнай алады. “Туйрепш тургп-
K ip n i” ,
“К,органбайтын имешп, вертолет ат
y u iy F a
93ip инелж”
бейнел! cypeTTi жолдар балгын-балапан балалардыц ездер1 косыла
айтатын, белгип-белпаз эрекеттерге 1зденуге, ойлаиуга талпын-
40
дыратын ойын елец
ynrici.
“Сол дыбыстыц кимылы-ай” елещ де
- осыныц
KepiHici:
-Тары депп
-Ж ем.
-Дэр1 деш
1
-Ем.
-Неге?
-Олай дейсщ, ей?
-“Л-л-Р-р” деу
-Оцай дейсщ де?
Алдыцгы елецдерде акын балаларды сездердщ уйкасына назар
аударуга баулыса, соцгы елецдерде сездщ дыбыстык жапун
ж етиш ру логикасы бар. Акын сездердщ магыналык жагына да
кеп кещ л белпзедь Бул ойындарды баланыц е зд тн е н жалгас-
тыруына да болады. Акынныц Ая, Айнур атты оз катарлас-
тарын тазалыкка, мешр
1м дш кке, ецбеккорлыкка тэрбиелейтш
сырлас, муцдас кеш пкерлер
1 бар балага таныс болуы керек.
Тш дамыту сабактары етюзшгенде оныц курылысы, балалар
дыц суреттен жаксы керетш кейш керлерш ездер
1 танып ала-
тындай е т ш п курылса, шыгарма авторы балалардыц жанына
жакындай туседх. Осындай сабак улпсш е алдыцгы тарауда тал-
данган “Ай жэне Ая” елещнщ улп сабаыын жаткызамыз. Бул
елецнщ мазмунын дидактикалык ойын - сабакта еске Tycipin
ойнаттыруга болады. Децгелек айна бетше тускен турш Kepin,
куаш ан AiiFa:
Эппак десе, эппак кар
Ак колкап та, эппак тал
Эппак уйлер, эппак тал
Кшец, юлец эппактар - деп келетш елец уз!щйсш окып беруд
1ц
улкен мэш бар. Ойынды
6ip сэт естен швиармайтын балаларга
елецнщ осындай эсерл
1 турлерш колдануга тэрбиенп устаздар
тырысулары керек.
Диалогка курылган “Клмшц баласысыц?”, “Ракмет деп ата-
лыпты Ахымет”, “Умытшак”, “К езщ неге кисык?”, “Лак неге
ш унак?”, “Ж азда неге ыссы?” , “Нанасыц ба?” т.б. атасы мен
немерес
1 арасындагы эцпмелер! сиякты поэтикалык жецш уйка-
сты елендер куруда акын кеп ецбек еткен. Такырыпка багыт-
41
талган дидактикалык, ойындар осындай елецдермен киыстырылып
отит in жатса тишдг болмак;. К,орытындысында туйшер ой - кай
акын-жазушы м таптары нан ойын елецдерд1 тере 6myiMi3 к е
рек. Ал оларды б1рде ойында, б1рде улкен ойды жетюзуде орын-
ды пайдалана бшу - тэрбиешшердщ улкен ецбегшщ жeмici.
Достарыңызбен бөлісу: |