Аман абасилов әлеуметтік лингвистика


SL=2Lmaj (Sowi,SO)+1Lmin (Sgs)+2Lspes (CNs,Ss)



Pdf көрінісі
бет56/105
Дата12.09.2022
өлшемі2,06 Mb.
#38882
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   105
SL=2Lmaj (Sowi,SO)+1Lmin (Sgs)+2Lspes (CNs,Ss).
Бұл былай оқылады: Белгиядағы тілдік жағдаят бес тілдің 
қызмет етуімен сипатталады. Оның ішінде екеуі «үлкен» тіл (бірі - 
ресми, интернационалды лингва-франка қызметін атқаратын стан-
дартты тіл және екіншісі – стандартты, ресми қызметті атқаратын 
тіл), Бірі «кіші» тіл (ол стандартты, мектепте оқылатын тіл), 
сондай-ақ екі «ерекше» тіл (бірі ғұрыпта қолданылады, мектепте 
классикалық тіл ретінде оқылады, екіншісі – мектепте оқылатын 
стандартты тіл) бар [42]. 
Тілдік жағдаяттың тағы бір үлгісі Л.Б.Никольский ұсынды (ке-
стеге қараңыз). Ол тілдік жағдаятты алдымен қоғамдық қызметі 
сәйкестенген немесе қоғамдық қызметі сәйкестенбеген тілдермен 
болатын екі құрылымдық түрге бөле отырып, оларды экзоглостық 
және эндоглостық тілдік жағдаят түрлері деп ажыратады [9, 45.]. 


111
Тілдік жағдаятты топтастырудағы 
Л.Б.Никольский ұсынған кестесі
Тілдік жағдаят
Қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкес
тенген
экзоглос-
тық 
тілдік 
жағдаят 
Қоғамдық қызметі 
сәйкестенбеген
экзоглостық тілдік 
жағдаят
Қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкес
тенген
эндоглос-
тық тілдік 
жағдаят
Қоғамдық қызметі 
сәйкестенбеген
эндоглостық 
тілдік жағдаят
Екі 
компо-
нентті 
қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкес-
тен-
беген 
экзолос-
тық тілдік 
жағдаят
Үш 
компо-
нентті 
қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкес-
тен-
беген 
экзолос-
тық тілдік 
жағдаят
Төрт 
компо-
нентті 
қоғам-дық 
қызметі 
сәйкес-
тен-
беген 
экзолос-
тық тілдік 
жағдаят
Бір 
компо-
нентті
Қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкестен-
беген 
эндоглос-
тық 
тілдік 
жағдаят
Екі 
компо-
нентті
Қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкестен-
беген 
эндоглос-
тық 
тілдік 
жағдаят
Үш 
компо-
нентті
Қоғам-
дық 
қызметі 
сәйкестен-
беген 
эндоглос-
тық 
тілдік 
жағдаят


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   105




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет