Анатомия бөлімі №4 Тірек-қимыл жүйесі ‒ Сүйектің құрылысы ‒ Адам бұлшықеттерін жіктеу
Қолдың еркін қозғалатын сүйектері
жүктеу/скачать 0,6 Mb. Pdf көрінісі
|
4-сабақ тірек кимыл жүйесі
- Бұл бет үшін навигация:
- Аяқ сүйектері
- – остеобластар
| Қолдың еркін қозғалатын сүйектері: тоқпан жілік, білек (екі сүйектен
тұрады: кәрі жілік сүйегі мен шынтақ сүйегі), және қол басы сүйектерінен тұрады. Қол басы сүйектерінің үш бөлімін ажыратады: 1. Білезік сүйектері, 2. Алақан сүйектері 3. Қысқа сүйектерден тұратын саусақсүйектері. Аяқ сүйектері – жамбас белдеуі және аяқтың еркін қозғалатын сүйектерінен тұрады. Жамбас белдеуі: екі жамбас сүйегі, олардың әрқайсысы бірігіп кеткен үш сүйектен (мықын, шонданай, қасаға) тұрады. Аяқтың еркін қозғалатын сүйектеріне: ортан жілік, асықты жілік, шыбық сүйегі және толарсақ, табан және бақай сүйектері жатады. Сүйек дәнекер ұлпасының бір түрі болып табылатын сүйек ұлпасынан түзілген. Сүйек сыртынан онымен тұтасып өскен, созылғыш ұлпа сүйекқаппен жабылған (буын бетінен басқа). Сүйекқапта қан тамырлар мен жүйке ұштары – рецепторлар орналасқан. Сүйектің ұзынына өсуіне түтік тәрізді сүйек басының бетінде болатын шеміршек ұлпасы әсер етеді. Сүйектер бірнеше жасуша типінен тұрады. Олардың негізгісі – остеоциттер. Бұлар – өсінділері бар домалақ немесе сопақша жасушалар. @assel.moldabay 3 Сүйек ұлпасында жас, қалыптаспаған жасушалар – остеобластар болады. Олар сүйектің өсуінде және зақымданған соң қалпына келуінде маңызды рөл атқарады. Сүйек жасушаларының үшінші типі – остеокластар. Бұл сүйектер осы жерде сүйек түзілмей тұрып, шеміршек ұлпасын жояды. Бейорганикалық заттар (кальций тұздары) сүйекке беріктік және қаттылық қасиет береді Органикалық заттар (оссеин нәруызы) сүйектің серпімділік, эластикалық және иілгіштік қасиетін арттырады. Буынды түзетін сүйек беті айнадай жылтыр _______________қабатымен жабылған. Бұл қозғалған кезде үйкелу мен соққыны азайтады. Сонымен қатар буын ойпаңы ұлпаларының жасушалары мен сүйектің басы ағзаның өсуі кезеңінде сүйек жасушаларының ұзынынан өсуін қамтамасы _______________ дәнекер ұлпасынан тұрады. Ол өзінің шеті арқылы түзуші буын сүйектерінің бетіне бірігіп өседі. Буын қабы арқылы буынның герметикалық жабық кеңістігі – буын саңылауы түзіледі. Бұл буын сұйықтығына толы қуыс. ________________ майлағыш қызметін атқарады. Ол гиалинді шеміршек сияқты үйкелуді азайтады және қозғалған кезде сүйектің буынды бетінің жылжуын қамтам ________________ – сүйектерге бекитін тығыз талшықты ұлпа шоғыры. Олар ішкі және сыртқы болуы мүмкін. ішкі байламдар буын сүйектерінің ойпаңы мен басының бетіндегі буын шеміршектерінің өсінділері болып табылады. Ал сыртқы байламдар – буын қабының өсінділері. Шеміршек дискілері мен шеміршек астары. Олар сүйектердің буынды беттері арасында орналасады. Буындарға жақын орналасқан ұсақ буын сүйектері. Олар кейде буын қабының астында, кейде одан тыс, бұлшық ет байламдары астында орналасады. Сүйек саны бойынша болады. Жай буын тек екі сүйектен түзілген. Мысалы, иық буыны. Күрделі буын үш және одан да көп сүйектен тұрады. Мысалы, жақ сүйек буыны. жүктеу/скачать 0,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|