Анатомия және физиология пәніне кіріспе



бет47/114
Дата07.09.2022
өлшемі324,09 Kb.
#38580
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   114
Ректороманоскопия- тік ішектің және сигма тәрізді ішекті зерттеуге болады.
Колоноскопия- жуан ішектің құрылысын зерттейді
Ирригоскопия- арнайы барий сульфат ерітіндісін ішкізіп ішектердің өтімсіздігін анықтайды.
ЭФГДС- өңештің, асқазанның, 12елі ішектің шырышты қабатын және ондағы жаралардың бар жоқтығын анықтауға болады.
Зат және қуат алмасу
Метаболизм: ассимиляция, диссимиляция туралы түсінік.
Зат алмасуы ағза тіршілігінің аса маңызды белгілерінің бірі. Зат алмасу метаболизм дегеніміз ағзаға қажетті заттардың келуі, керекемес соңғы өнімдердің сыртқа шығарылуы. Зат алмасу екі кезеңнен тұрады:
1.ассимиляция - жасушалар құрамына кіретін қажетті заттардың жаңадан түзілуі (синтезделуі);
2.диссимиляция - зат алмасуына қатысқан заттардың тотығуы арқылы қарапайым химиялық заттарға айналуы.
Тіршіліктің көзі - тағам (тамақ), оның сапасы, мөлшері, құрамындағы қоректік заттар, олардың арақатынасы дене мұқтаждығын қамтамасыз етіп тұруы қажет. Денедегі тотығу өнімдері, әсіресе ақуыз өнімдері көбінесе уытты келеді. Арнайы ағзалары арқылы ағза олардан уақытында арылып отырады.
Зат алмасуы тағамның, оның құрамындағы қоректік заттардың асқазанға келіп түсуінен басталады. Онан соң олар қорытылып, денеге сіңеді, жасушаларда ассимиляция және диссимиляция үрдістері өтеді, шығару ағзалары арқылы тотығу өнімдері сыртқа шығарылады. Бұл - жалпы зат алмасуы. Ал жасуша ішінде өтетін зат алмасуы (аралық алмасу) - негізінен химиялық үрдіс, оны биохимия зерттейді. Физиология қоректік, минералды заттар мен су алмасуының жалпы мәселелерін, олардың реттелуін қарастырады. Мұнымен бірге, физиология зат алмасуының көрсеткіштерін зерттеу әдістерін іздестіреді, сондай-ақ тиімді тамақтану негізін зерттейді.


Ақуыз алмасуы қызметтері, түрлері,тәуліктік қажеттілігі.
Ақуыз - денеге қажет аса маңызды қоректік зат негізін құратын құрылыс материалы.
Адам ағзасында кездесетін ақуыздардың түрлері:
1) ферменттер ақуыздан тұрады,
2) қанда гемоглобинде- глобин ақуызы бар.
3) бұлшықет құрамында миозин ақуыздары бар.
4/ адам денесін індеттен қорғайтын, иммунитет негізін құрайтын антиденелер де ақуыздан тұрады.
5/ қан ұюына қатысатын фибриноген де - ақуыз.
Ақуыз - қуат қоры. 1 г ақуыз тотықса, денеде 4,1 ккал, яғни 17,17 килоджоуль жылу пайда болады. Ақуыз құрамында 20 амин қышқылы бар, олардың 12-сі адам (жануар) денесінде түзіледі, ал 8-і сырттан келіп түседі. Адамның күнделікті тамағында ақуыздың мөлшері 100-120 грамм болу тиіс. Ет, сүт, жұмыртқа, балық уылдырығы құрамындағы ақуыз құнарлы болады. Аспен бірге асқазанға келіп түскен ақуыздар протеаза ферменттерінің
әсерімен ыдырайды. Аминқышқылдары, ащы ішектен қанға сіңіп қақпа венасы арқылы бауырға жетеді. Бауыр жасушаларында аминқышқылдарынан қан ақуыздары (глобулин, альбумин, фибриноген) және өз жасушаларына қажет ақуыздар түзіледі. Мұнымен қатар аздап ақуыз қоры сақталуы мүмкін. Аминқышқылдарының артығы бауырдан қанға өтеді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   114




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет