М.Әуезов. «Абай жолы». Әйелдер бейнесі

 
158 
«Қарашығым, 
қоңыр 
қозым»  ...  Абайдың  аналары  -
Зере мен Ұлжан  
«Көзімнің 
қарасы» 
Сүйген  жарлары  -Тоғжан, 
Әйгерім  
«Жолыңа      жаным 
кұрбан». 
 
 
Бақытсыз 
шерменделер 
-Керімбала, 
Үмітей  
«Сенсіз  маған  дүние  жоқ»: 
Мәкен, Мағрипа, Салиха  
..Қапастағы 
ерке-
лер...»: Салтанат, Нұрғаным, 
Еркежан  
«Күндестің 
аты 
-
күндес»: Айғыз, Ділдә  
«Жуан 
бәйбішелер...» 
Күңке, Қаражан, Мәніке...  
«Кісі есігінде шіріп біттің-ау», Есіктегі       1 күңдер: 
Иіс кемпір, Есбике, Баян, т.б  
Мұндай  сызба-кестелердің  тиімділігі,  әсіресе,  роман,  эпопея  сияқты  күрделі 
жанрларды  оқытуда  ерекше.  Мысалы, осы схема «Абай жолындай» эпопеяның ішіндегі 
көптеген  әйелдер  бейнесін  іс-әрекеті,  мінез-құлқы,  шығармадағы  орны,  образы 
негізінде  жатқан  идеясына  қарай  сұрыптап,  топтап,  жинақтап  беріп  отыр.  Эпопеялық 
шығармалардағы  образдар  жүйесін  оқытудың  тиімді  жолы  -  оларды  белгілі  бір 
проблемалар  айналасына  топтап,  жинақтап  беру.  Мұғалімнің  түсіндіруіне  де,  оқушының 
сабақ  айтуына  да  бұл  кестенің  көмегі  зор.  Эпопеядағы  кедейлер,  жастар,  үлкен  топтар 
бейнесіне де осындай сызба-кесте жасап, пайдалануға болады. 
4. Көлемді  шығармаларды  сюжеттік-композициялық  талдауда  да  сұлба-кестенің 
тиімділігі  айтарлыктай.  «Абай  жолы» - 4 кітаптан тұратын эпопеялық шығарма. Оқушыны 
былай қойып, мұғалімнің өзі де ондағы барлық оқиғаларды толық еске сақтап, біле бермейді. 
Сондықтан әр кітаптың басты-басты оқиғасын мына үлгіде теріп, сұрыптап, кесте-плакатқа 
жазып қою керек: 
 
 
5. Абай бейнесі. 1-кітап 
 
Тараулар  
Басты оқиғалар  
Абайдың іс-өрекеттері  
«Қайтқан
да»  
1.Оқудан елге оралу 
 2.  Қодар мен Қамқа өлімі.  
Әке  әмірінен  аса 
алмайды. 
Қатты 
қиналып, 
шошынып, 
ауырып қалды.  
 
 
 
 
 
ып  
«Жолда»  
1.  Кәмшатты  Бөжейлерге 
беру  
   Абай 
іштей 
күйзелді, ара түсе алмады  

жүктеу/скачать 2,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: