Аралық бақылау сұрақтары: 1 Психология ғылым ретінде. Мақсаты. Міндеттері



Pdf көрінісі
бет23/53
Дата15.11.2023
өлшемі1,17 Mb.
#123119
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   53
Байланысты:
Рк психология

Жеке тұлғаның құндылық саласы
- жеке тұлға ажырата алатын, өмірдің мақсаты және 
оған жету үшін қажетті негізгі құралдар ретінде керекті және осыған байланысты 
индивидтің әлеуметтік мінез-құлқын реттейтін маңызды функциясы бар әлеуметтік 
құндылықтар. 
37)Философия мен әлеуметтанудағы құндылық проблематикасының жалпы сипаттамасы.
Философия адам рухының (немесе «ақыл
-
ойының», «санасының» және т.б.) сөз арқылы 
болуы, өмір сүруі. Ана тілінің өзі философиялық мәндерге және даналыққа толы, ол 
әлемді бейнелеу құралы, Алайда философия өзіндік өз тілін жасайды және тек қана 
сондай тіл арқылы, идеялы түрде әлемді оны игеруге, ұғуға қабілетті.
Философия ешбір 
нәрсемен шектелмей нағыз барлық бар туралы ойлану және соның ақырына дейін таныла 
алмайтындығын немесе сезімге, рефлексияға, көрінуге келмейтін ой қобалжулары 
арқылы трансценденталдықты игеру. Сондықтан ол —
еркін қабылдауында 
трансцендентті сана. Тану бостандығы бұл жерде тануға болатынның бостандығымен 
Мотив
Іс
-
әрекет
Мақсат
Әрекет


сәйкес келеді, нәтижесінде өтіп жатқан барлық бар туралы, яғни әлем, болмыс, табиғат, 
өмір, керек десе Құдай туралы, өзге әлем туралы, кез келген идеалды конструкциялар 
туралы түсініктер пайда болады. Санадан тыс әлемді, өмірді, болмысты түсіну; илікпейтін 
идеалдылықты идеалды түрде көндіру.
38)Психологиядағы құндылық мәселелері
Құндылықтар
қоғам
үшін ең маңызды деген әдет
-
ғұрып, нормалар мен мағыналар 
қызметін өзіне бағындыра отырып, оны реттейді. Қазақ қоғамының өмір сүру
салтында 
құндылықтарды жоғары бағалау, жас ұрпақты
соған
баулу дәстүрге айналған.
Тұлғаның 
рухани өлшемі адамгершілік қасиеттермен анықталады
және
ол
адам тұлғасының даму
-
деңгейінің көрсеткіші болып табылады.Кең мағынасында алсақ, құндылықтар әлемі

мәдениет әлемі. Адам әрқашан кез
-
келген құбылысқа
немесе обьектіге өзінің бағасын 
береді. Бір затты немесе құбылысты бағалау сана
жұмысын талап етеді. Адамның 
шындыққа
құндылықты
қатынасы тек сананың негізінде ғана мүмкін болады. Адамның 
еркін таңдауына байланысты құндылық адами қажеттіліктердің қанағаттануын 
да
білдіреді. Бірақ қанағаттану құндылықтардың
табиғатын
бұрмалап қабылудауға
алып 
келуі
-
де мүмкін. «Мақсатыңа
жету үшін құралдың
бәрі жақсы» деген ұстаным адамды 
құндылық емес, мақсаттың құралы ретінде қарастыруға
жол ашады. Адам өз
мінез
-
құлқын, әрекетін басқа
адамдардың қылықтарымен салыстыра отырып, өзінің кім екенін 
түсінеді, өзін
-
өзі тану қабілетіне жетеді.
Қазақ
қоғамының өмір сүру
салтында 
құндылықтарды жоғары бағалау, жас ұрпақты
соған
баулу дәстүрге айналған. Тұлғаның 
рухани өлшемі адамгершілік қасиеттері мен анықталады
және
ол
адам тұлғасының даму
-
деңгейінің көрсеткіші болып табылады.Қазақ халқының ұлы, ағартушысы Ыбырай 
Алтынсарин өзінің еңбектерін ана тілінде жазып, «бала тәрбиесі оның табиғи
ортасы мен 
халқының салт
-
дәстүрі рухында тағлым болса, оның сана
-
сезімінің дамып, жетілуі
-
де ұлты 
мен халқына қызмет ететін көкірегі ояу, тұлға
болып өседі» деп ой
түйіндеген. Еңбекті 
сүю, үлкенді құрметтеу, мейрімділікке, кішіпейлдікке сияқты
қасиеттерді жастарға
түсінікті 
болатындай еңбектері арқылы жеткізе білді.
39)Т.И.Петракова ұсынған құндылықтар жүйесінің жіктемесі оларды үш түрге бөліп 
қарастыруды көздейді


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   53




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет