Арман пв баспасы



Pdf көрінісі
бет111/142
Дата15.12.2023
өлшемі3,33 Mb.
#137981
түріКнига
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   142
­
ӘДЕ­БИ­ЕТ­ТЕОРИЯ­СЫ
Аллегория­мен­кей­іп­теу
Әде би шы ғар ма лар да жан сыз та би ғат құ бы лы сы ті рі кі сі нің қы лы ғы мен 
ау ыс ты ры ла су рет те ле ті ні көп теп кез де се ді. Құ былту дың мұн дай тү рі 
ке йіп теу 
деп атала ды. Мы са лы Абай дың «Қыс» өле ңін де гі:
Ақ ки ім ді, де не лі, ақ са қал ды,
Соқыр, мыл қау, та ны мас ті рі жан ды, – 
деп қыс тың кә рі құ да бей не сін де су рет телуі, «Те рек тің сыйы» деп атала тын 
ау дар ма өле ңін де гі Те рек тің адам ша сөй леуі, Кас пий дің «жы быр қа ғып, қоз-
ға лып, сылқ-сылқ күл ге ні» – кей іп теу.
Кей іп теу – ау ыз әде бие тін де жиі кез де се тін тә сіл. Мы сал дар да құ былту 
кө бі не се аллегория тү рін де кез де се ді. Ас тар лы, тұс пал дау ар қы лы су рет теу 
аллегория не ме се пер не леу деп атала ды. Мұн да де рек сіз нәр се лер де рек ті 
нәр се ге ау ыс ты ры ла ды. Мә се лен, мы сал жан рын да әр бір кей іп кер бел гі лі бір 
қа си ет тің не ме се бей не нің ие сі ре тін де алы на ды: есек – то пас, қас қыр – жау ыз, 
қой – момын, түл кі ай лакер бей не сін көр се те ді.
Аударма­шығармалар­
Аударма – бір тілде жазылған мәтінді екінші тілде дәл, түсінікті етіп 
жеткізу. Аударманың дәлме-дәл аударма, еркін аударма, сәйкес аударма, 
балама аударма сияқты түрлері бар. Аударудың бірнеше тәсілі бар. Соның 
біреуі – калька. Бұл әдіс кейде сөзбе-сөз аудару арқылы тәржіменің оқылуын 
қиындатады. Аударманың тағы бір түрі – нобайлап аудару. Еркін аударма ата-
латын бұл аударма түрі бөтен тілдегі мәтіннің мағынасын ғана беруді көздейді. 
Ең тиімді аударма түрі – аударманың балама түрі. Мәтін авторының ой өрбіту, 
сөз сөйлеу мәнерін сақтау. 
Әде­би­ағым­дар
Әр бір әде би шы ғар ма оқыр ман ға оны жаз ған ав тор дың шы ғар ма шы лық 
ерек ше лі гін та ны та ды. Оны шы ғар ма ті лі нен де, та қы рып пен идеядан да бай-
қау ға бо ла ды. Әде би ағым ды да дәл осы тұр ғы дан пай ым дау ке рек. Әде би ағым 
кө бі не се көр кем дік әдіс, стиль ор нын да қол да ны ла ды. 
Әде би аым – ұқ сас 
сыр лар мен ұқ сас ерек ше лік тердің бір емес, бір не ше жа зу шы ның шы ғар ма-
шы лы ғын да кез де сіп, көр кем дік бір лік құ ра уы. Әлем әде бие тін де әр бір әде би 
ағым ның пай да бо лу ын, да муын әде би ет та ри хы қа рас ты ра ды. Әде би ет те клас-
сицизм, сенти мен тализм, на ту ра лизм, футуризм, модернизм т.б. әде би ағым-
дар бар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет