Арман пв баспасы



Pdf көрінісі
бет30/142
Дата06.10.2023
өлшемі3,33 Mb.
#113127
түріКнига
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   142
Біл­ген­ге­мар­жан
...Абай ғы лым сө зін осы күн гі « нау ка» ма ғы на сын да жұм са ма ған. Ғы лым сө зі нің 
бұл ұғым да ке луі Абай да си рек. Бұл сөз ді ақын кө бі не­көп «бі лім, оқу, сау ат ты лық» 
ма ғы на сын да жұм са ған. Мы са лы, атақ ты «Ғы лым тап пай мақ тан ба» деп бас тала тын 
өле ңін де ғы лым деп тұр ға ны – сөз дік тер де көр се тіл ген дей, «жа ра ты лыс тың, 
қо ғам ның, ой лау дың да му заң ды лы ғын бі лу жүй есі жә не же ке бі лім та рау ла ры» 
(Абай ті лі сөз ді гі, 1968, 183­б., 2011, 155­б.) емес, « сау ат ты бо лу, бі лім алу, оқу» 
де ген жал пы ма ғы на да. Мұ ны ақын ның бі лім­ғы лым деп қос сөз тү рін де де кел ті руі 
оның жал пы «бі лім» де ген ұғым да жұм сал ға нын көр се те ді.
Ра­би­ға­Сыз­ды­қо­ва­«Абай­дың­сөз­өр­не­гі»
Білген­үстіне­біле­түс
Ғы­лым
(араб.: علم‎ (ілім) – бі лім, та ну; лат. 
scientia
– бі лім) – адам ның та би ғат 
пен қо ғам ту ра лы объ ек тив ті бі лі мін қа лып тас ты ру ға, жүй елеу ге, бол жау ға, же тіл­
ді ру ге, тү сін ді ру ге мүм кін дік бе ре тін та ным ның ең жо ғар ғы көр сет кі ші. Жал пы 
ма ғы на сы: жүй елік бі лім мен тә жі ри бе. Ар найы ма ғы на сы – ғы лы ми жол мен 
жи нақ тал ған бі лім жүй есі, со ны мен қа тар зерт теу мен кел ген рет ті бі лім жи на ғы.
Не гі зі нен, ғы лым екі са нат қа бө ліне ді: жа ра ты лыс құ бы лыс та рын (био­
ло гия лық өмір ді қо са) зерт тей тін жа ра ты лы ста ну ғы лы мы және адам зат 
өмі рі мен за ман ты ны сын зерт тей тін гу ма ни тар лық ғы лым.
«
Қазақ­энциклопедиясы
»
Мі­не,­қы­зық!
Ғалым Ра би ға Сыз ды қо ва ның зерт теуін ше, Абай шы ғар ма ла рын да «оқу» де ген 
сөз ді 54 рет, «ғы лым» де ген сөз ді 111 рет, «бі лім» де ген сөз ді 31 рет, «өнер» де ген 
сөз ді 46 рет қол дан ған.
Кі­тап­–­асыл­қа­зы­на­
1. Абай (Иб ра һим) Құ нан ба ев. Шы ғар ма ла ры ның екі том дық то лық жи на ғы. – 
Ал ма ты: Жа зу шы, 2002.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет