Мә тін ді оқып, сұ рақ тар ға жау ап бер. Бі рін ші сөз Бұл жас қа кел ген ше жақ сы өт кіз дік пе, жа ман өт кіз дік пе, әйт еу ір бір талай
өмі рі міз ді өт кіз дік: алыс тық, жұ лыс тық, ай тыс тық, тар тыс тық – әу ре ші лік ті
кө ре-кө ре кел дік. Ен ді жер ор та сы жас қа кел дік: қа жы дық, жа лық тық; қы лып
жүр ген ісі міз дің ба ян сы зын, бай лау сы зын көр дік, бә рі қор шы лық еке нін біл-
дік. Ал, ен ді қал ған өмі рі міз ді қайт іп, не қы лып өт кі зе міз? Со ны та ба ал май,
өзім де қай ран мын.
Ел ба ғу? Жоқ, ел ге ба ғым жоқ. Ба ғу сыз дерт ке ұшы рай ын де ген кі сі бақ-
па са, не ал бы рт қан, кө ңі лі ба сыл ма ған жас тар ба ға мын де ме се, біз ді құ дай
сақ та сын!
Мал ба ғу? Жоқ, ба ға ал май мын. Ба ла лар өз де рі не ке ре гін ше өз де рі ба ғар.
Ен ді қар тай ған да қы зы ғын өзің тү гел кө ре алм айт ұғын, ұры, за лым, ті лем сек-
тер дің азы ғын ба ғып бе ре мін деп, қал ған аз ға на өмі рім ді қор қы лар жай ым
жоқ.
Ғы лым ба ғу? Жоқ, ғы лым ба ғар ға да ғы лым сө зін сөй ле сер адам жоқ. Біл-
ге нің ді кім ге үй ре тер сің, біл ме ге нің ді кім нен сұ рар сың? Ел сіз-күн сіз де кез де-
ме ні жай ып са лып, қо лы на ке зін алып отыр ған ның не пай да сы бар? Мұң да сып
шер тар қа ты сар кі сі бол ма ған соң, ғы лым өзі – бір тез қар тай татұ ғын күй ік.
Со фы лық қы лып, дін ба ғу? Жоқ, ол да бол май ды, оған да ты ныш тық ке рек.
Не кө ңіл де, не көр ген кү нің де бір ты ныш тық жоқ, осы ел ге, осы жер де не қыл-
ған со фы лық?
Ба ла лар ды ба ғу? Жоқ, ба ға ал май мын. Ба ғар едім, қа лай ша ба ғу дың
мә ні сін де біл мей мін, не бол сын деп ба ғам, қай ел ге қо сай ын, қай ха ре кет ке
қо сай ын? Ба ла ла рым ның өзі не іл ге рі өмі рі нің, бі лі мі нің пай да сын ты ныш-
тық пе нен кө рер лік орын тап қа ным жоқ, қай да бар, не қыл де рім ді бі ле ал май
отыр мын, не бол деп ба ғам? Оны да ер мек қы ла ал ма дым.
Ақы ры ой ла дым: осы ой ыма кел ген нәр се лер ді қа ғаз ға жа за бе рей ін, ақ
қа ғаз бен қа ра сия ны ер мек қы лай ын, кім де-кім іші нен ке рек ті сөз тап са,
жа зып ал сын, я оқы сын, ке ре гі жоқ де се, өз сө зім өзім ді кі де дім де, ақы ры осы-
ған бай ла дым, ен ді мұ нан бас қа еш бір жұ мы сым жоқ.