О.Шпенглердің  мәдениет  тҧжырымы

болған  ӛткен  ғасырдың  танымал  ойшылдарының  бірі  неміс  ойшылы  –  Освальд 

келді және осы жағдай ойшылдың дүние түйсінуіне, ой қорыту ерекшеліктеріне ӛз 

әсерін тигізді. 

О.Шпенглер тарихи құбылыс тек бірақ рет байқалады, сондықтан оны ғылыми 

әдіспен  танып  білуге  болмайды,  ол  тек  интуиция  арқылы  ғана  танылады  деп 

санайды.  Адамзат  тарихын  ол  қайталанбайтын,  шектелген  сегіз  циклды,  ошақтың 

(локальды)  мәдениеттерге бӛледі.  Олар  Қытай,  Вавилон,  Египет,  Антикалық, Араб, 

Батыс Еуропалық, Майя және Орыс сібір мәдениеті.  

Бұлардың  әрқайсысының  ӛз  идеясы,  ӛз  құштарлығы,  сезімі,  арманы,  ӛлімі  бар. 

Әрбір  ошақтық  мәдениет,  ӛз  ерекшелігін  сақтай  отырып,  туғаннан  ӛлгенге  дейін 

белгілі  бір  сатылардан  ӛтеді.  Әрбір  мәдениеттің  балалық  шағы,  жастық  шағы, 

қалыптасу,  ӛлу  дәуірін  бастан  кешіреді.  Кезкелген  мәдениет,  оның  ӛзіне  тән  рухы 

(халықтар  түріндегі,  тіл,  дін,  ӛнер,  ғылым  түріндегі  барлық  мүмкіншіліктерін 

сарқыған кезде ӛледі). Сӛйтіп алғашқы рухани стихиялық қалпына қайтып оралады. 

О.Шпенглердің пікірі бойынша әрбір ошақтық мәдениеттің айқындаушы факторы – 

рухани  бастау.  Осы  рухани  бастаудың  пайда  болуы,  гүлдену,  солуы  арқылы 

мәдениет  айналымы  орын  алады.  Ол  бұл  жолы  адамзаттың  мәдениеттің  дамуын 

жоққа шығарады. Бұл мәдениеттер бір-біріне әсер етпейді.