Мысалы, жасы 50 -ден кіші немесе үлкен, белгілі бір аурудың анамнезде болуы немесе болмауы.
3.Салыстырмалы қауіп-қатер проспективті зерттеулерде қолданылады, зерттелініп отырған топтар қауіп-қатер факторының бар немесе жоқ болу белгілеріне қарай құрылады.
2.Салыстырмалы қауіп-қатердің мәнін төмендегі формуламен табамыз:
, (1)
Мұндағы А,В,С, D – орайластық кестесінің ұяшықтарындағы бақылаулар саны.
Салыстырмалы қауіп-қатерді есептеу
3.Сенім аралығының шекараларының мәндерін табамыз: 95% СА (немесе 95% CI “confidenceinterval”).
Жоғарғы шекарасын есептеу формуласы:
(2)
Төменгі шекарасын есептеу формуласы:
(3)
4.Салыстырмалы қауіп-қатер мәні мен сенім аралығының шекараларын 1-мен салыстырамыз.
4.Салыстырмалы қауіп-қатер мәнінің түсіндірілуі
RR көрсеткіші, фактор мен нәтиженің байланысының сипатын анықтау үшін 1-мен салыстырылады:
Егер RR=1 болса, онда зерттеліп отырған фактор нәтиженің пайда болу ықтималдығына ықпал етпейді (фактор мен нәтиженің арасында байланыс жоқ).
Егер RR>1 болса, онда фактор нәтижелер жиілігінен жоғары (тікелей байланыс).
Егер RR<1 болса, онда фактордың әсерінен нәтиже ықтималдығы төмендейді (кері байланыс).
4.Салыстырмалы қауіп-қатер мәнінің түсіндірілуі
Сол сияқты 95% СА шекараларының мәндері міндетті түрде бағаланады.
Егер сенім аралығына 1 кірмесе, онда фактор мен нәтиже арасында айқындалған байланыс статистикалық мәнді деп қорытынды жасалынады. (р<0,05 қателік ықтималдығымен).
Егер 95% СА төменгі шекарасы 1-ден кіші, ал жоғарғы шекарасы – үлкен болса, онда фактордың нәтиже жиілігіне ықпалы статистикалық мәнді емес (р>0,05).
5. Мысал.
1999 ж. Оклахомада ер кісілердің асқазан жарасымен аурушаңдығына зерттеу жүргізілді. Ықпал ететін фактор ретінде фастфудты үнемі қабылдау (тұтыну) алынды. Бірінші топта тұрақты жедел аспен тамақтанатын 500 ер кісі болды, олардың ішінде 96 адамда асқазан жарасы табылды. Екінші топта пайдалы аспен тамақтанатын 500 ер кісі болды, олардың ішінде асқазан жарасы 31 адамда табылды. Алынған деректер негізінде орайластық кестесі құрылды:
