196
Қорытынды
Біз орыс тілінен қазақ тіліне машиналық аудармадағы морфологиялық талдау және синтез
мәселелерін қарастырдық. Сонымен, көпмағыналық бейнелеу машиналық аудармаға
көпмағыналық мәселелар туғызады, оларды шешу жолдары жоғарыда көрсетілгендей
қосымша атрибуттарды еңгізу, немесе қосымша осы мәселелерді шешетін процедуларды
құруды қажет етеді. Морфологиялық талдау мен синтез мәселелеріне тоқтатылып, сәйкес
орыс және қазақ тілдерінің грамматикалық қасиеттеріне сүйеніп көпмағыналы бейнелеу
кестелер және ережелер жиынтығы құрылған. Екі тілді сәйкестендіріп талдау жасадық.
Алынған нәтижелер машиналық аударманың сапасын көтереді. Қазақ тілдегі жалғаулардың
барлық мүмкін болатын комбинациялар зертелінген. Осы көпмағыналы бейнелеу кестелер
әдісі арқылы грамматикалық заңдылықтарды пайдала отырып, орыс тілінен қазақ тіліне
машиналық аудармадағы морфологиялық талдауы мен синтезі жоғары сападағы нәтижелерді
көрсетті. Аудармашыдағы деректер қорындағы элементерді іздеу жылдамдығын және
таңдау сапасын жоғарлатады. Практикалық нәтижеде алынған зерттеулер Microsoft Visual
Studio10 бағдарламасының С# тілінде 10 000 дана сөзі бар орыс-қазақ аудармашыны жасау
барысында қолданылған.
Әдебиеттер
1. Баскаков
Н.
А.
Хасенова
А.К.
Исенгалиева
И.А.
Кордабаев
Т.Р
Сопоставительная грамматика русского и казахского языков. Морфология. Изд-во
"Наука",1966.
2. Введение в теорию многозначных отображений. Составитель Гельман Б.Д., Воронеж,
2003.
3. Tomasz Kaczynski, Multivalued Maps As a Tool in Modeling and Rigorous Numerics.
Departement de mathematiques,Universite de Sherbrooke, 2008.
4. Teruko Mitamura, Eric H. Nyberg, Hierarchical lexical structure and interpretive mapping
in machine translation, Proceedings of International Conference COLING- 1992 Nantes, 1254-1258
pp.
5. Dilek Zeynep Hakkani, G¨okhan T¨ur, Kemal Oflazer, Teruko Mitamura, and Eric H.
Nyberg, An English-to-Turkish Interlingual MT System, Proceedings of International Conference
AMTA-1998, pp. 83-94.
Достарыңызбен бөлісу: