Ауыз қуысының және жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасы

Ауыз қуысының және жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасы.

• Микробиотаның ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдары үшін маңызы.
• Микробиота дегеніміз не
• Микробиотаның аурулармен байланысы.
• Ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасына күтім жасау
• Ағымдағы зерттеулер

микробиотаның ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдары үшін маңызы.

Ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарын мекендейтін микробиоталар немесе микроорганизмдер адам денсаулығына үлкен әсер етеді. Олар біздің денемізбен тепе-теңдік пен ынтымақтастықты қамтамасыз ететін бірқатар маңызды функцияларды орындайды.

Микробиотаның тепе-теңдігінің бұзылуы денсаулықтың әртүрлі проблемаларына әкелуі мүмкін. Дұрыс тамақтанбау, антибиотиктерді қолдану, стресс және басқалар сияқты факторлардан туындаған микроорганизмдердің құрамының өзгеруі кариес, периодонтит және жоғарғы тыныс жолдарының инфекциялары сияқты аурулардың дамуына әкелуі мүмкін.

Зерттеулер көрсеткендей, ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасы иммундық жүйемен де әрекеттеседі. Бұл біздің денемізге патогендерге дұрыс иммундық реакцияны дамытуға және иммундық тепе-теңдікті сақтауға көмектеседі. Микробиотадағы теңгерімсіздік иммундық жүйенің тиімділігінің төмендеуіне және инфекциялар мен қабыну ауруларының даму қаупінің жоғарылауына әкелуі мүмкін.

Микробиота дегеніміз не және оның құрамына қандай микроорганизмдер кіреді.

Микробиота-организмнің ішінде және бетінде өмір сүретін микроорганизмдер қауымдастығы. Бұл микроэкожүйені құрайды, ол иесімен тығыз қарым - қатынас жасайды, бұл жағдайда біз адамдармен. Микробиота дененің әртүрлі бөліктерін, соның ішінде теріні, ауыз қуысын, ас қорыту жүйесін, жыныс мүшелерін және т.б. мекендейді.

Ауыз қуысы микробиотасы: бактериялар, вирустар, актиномицеттер, саңырауқұлақтар және қарапайымдылар, спирохета, риккетсиялар, көбін анаэробтылар құрайды.

Ауыз қуысында бактериялардың 700-ден астам түрі, соның ішінде Streptococcus және Lactobacillus сияқты белгілі тұқымдастар бар.

Ауыз қуысы микрофлорасы классификациясы:

•Резидентті, аутохтонды, тұрақты:

-S.mutans

-S.salivarius

-Candida albicans

•Транзиторная, аллохтонды - 10%

-E.coli

Микробиотаның аурулармен байланысы.

Микробиота ағзадағы әртүрлі аурулардың, соның ішінде кариестің, периодонтиттің және жоғарғы тыныс жолдарының инфекцияларының дамуы мен сақталуында маңызды рөл атқарады. Микробиотаның осы аурулармен байланысы:

• Кариес: Кариес-бұл бактериялардың белсенділігі нәтижесінде пайда болған қышқылдың әсерінен тістердің қатты тіндерінің бұзылуы. Streptococcus mutans және Lactobacillus сияқты бактериялардың кейбір түрлері кариестің басталуы мен дамуында маңызды рөл атқарады. Бұл бактериялар тағамнан қантты пайдаланып, тістердің эмальын және дентинін бұзатын қышқыл түзе алады.

2. Периодонтит: периодонтит-бактериялардың ұзақ уақыт әсер етуінен туындаған қызыл иек пен сүйек тіндері сияқты тістерді қоршап тұрған тіндердің қабыну ауруы. Porphyromonas gingivalis және Prevotella intermedia сияқты бактериялардың кейбір түрлері периодонтиттің негізгі қоздырғыштары болып саналады.
3. Жоғарғы тыныс жолдарының инфекциясы: мұрын, ауыз және тамақ микробиотасы да жоғарғы тыныс жолдарының инфекцияларының алдын алуда маңызды рөл атқарады. Streptococcus pneumoniae және Haemophilus influenzae сияқты бактериялардың кейбір түрлері жалпы ауру тудыратын қоздырғыштар болып табылады.

Микробиотаны күтуге арналған бірнеше кеңестер:
1. Дұрыс тамақтану: теңдестірілген тамақтану сау микробиотаны сақтауға көмектеседі. Қант пен өңделген тағамдарды шамадан тыс тұтынудан аулақ болыңыз, себебі олар микробиотаға теріс әсер етуі мүмкін.
2. Ауыз қуысының гигиенасы: тістерді үнемі және дұрыс тазалау, тіс аралықтарын тазарту үшін жіп пен жолақтарды қолдану ауыздың сау микробиотасын сақтауға көмектеседі. Тілді тазарту туралы да ұмытпаңыз.
3. Антибиотиктерді қалыпты қолдану: антибиотиктер микробиотадағы пайдалы бактериялардың әртүрлілігі мен санын азайтуы мүмкін. Сондықтан антибиотиктерді қолданған кезде дәрігердің ұсыныстарын орындау керек және қажет болған жағдайда тепе-теңдікті қалпына келтіру үшін пробиотиктерді қабылдау керек.
4. Антисептиктерді шектеу: антисептикалық ерітінділерді жиі қолдану және ауызды шаю патогендік және пайдалы бактерияларды жоюы мүмкін. Оларды қолдануды шектеу керек және қажет болған жағдайда ғана қолдану керек.
5. Халықтың көптігінен аулақ болыңыз
Ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасына күтім жасау бойынша кеңестер
Зерттеудің өзекті бағыттарының бірі ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасының қалыпты құрамы мен қызметін анықтаумен байланысты. Қазіргі ДНҚ секвенирлеу әдістерін қолдана отырып, зерттеушілер микроорганизмдердің әртүрлілігін және олардың денсаулық пен аурудағы рөлін анықтай алады.
Зерттеудің тағы бір қызықты бағыты-ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасының құрамы мен қызметіне әртүрлі факторлардың әсерін зерттеу. Мұндай факторларға әртүрлі тамақтану әдеттері, антибиотиктерді қолдану, темекі шегу, алкоголь, сондай-ақ иммундық жүйенің бұзылуы жатады.
Сондай-ақ, соңғы жылдары ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасының дененің басқа жүйелерімен байланысы туралы зерттеулер жүргізіліп жатқанын атап өткен жөн. Мысалы, Микробиотаның жағдайы мен жүрек ауруы, қант диабеті, семіздік, тіпті Паркинсон және Альцгеймер сияқты кейбір неврологиялық бұзылулар арасындағы байланыс зерттеу объектісіне айналады.
Ауыз қуысы мен жоғарғы тыныс жолдарының микробиотасы саласындағы ағымдағы зерттеулер

жүктеу/скачать 1,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: