Қазақ әдебиеттану ғылымындағы ең күрделі саланың бірі абайтану. Себебі, ол тек сөз өнерін тану ғана емес, қазақ халқының рухын, жан-дүниесін тану
жүктеу/скачать 6,46 Kb.
|
абайтану
|
Қазақ әдебиеттану ғылымындағы ең күрделі саланың бірі – абайтану. Себебі, ол тек сөз өнерін тану ғана емес, қазақ халқының рухын, жан-дүниесін тану. Абай өз шығармаларында философия, мораль, дін, жантану қатарлы күрделі ғылым түрлерін аса шеберлікпен ұштастырып, поэтикалық жолмен берген ғой, сондықтан Абайды жалаң көркемдік тұрғыдан талдау жеткіліксіз болар еді. Салыстырмалы түрде айтқанда абайтану ғылымында екі бағыт бар. Бірі – Абайдың ақындық ортасын тану. Бұл – ақынның өміріне, шәкірттеріне, туыс-туғандарына қатысты деректердің жиналуы мен зерттелуін қамтиды. Екіншісі – Абайдың ақындық үлгісін тану. Ақын ойының тереңіне бойлап, поэтикалық күш-қуатын жан-жақты бағамдау, философиялық ойларын, дүниетанымының қайнар көзін ашу. Осы аталған екі бағыттың да негізін салушы – М.Әуезов екені баршаға аян. Абайдың өмірбаяндық деректерін жинау М.Әуезовке қиынға түспегені белгілі. Өйткені өзі Абай ауылында туып өскен, ұлы ақынды көрген, ел аузындағы Абай туралы айтылатын әр алуан сөзге жастайынан қанық, көз көрген үлкендерден Абай жайында небір сырға толы әңгімелерді естіген кісі. Бізге жеткен деректер бойынша бала кезінде Абай өлеңдерін жатқа білген көрінеді. Қысқасы, Абайдың өмірі, өлеңдерінің табиғаты Мұхаңа жат болмаған ғой. Алайда деректерді жинау қиынға соқпаса да, кеңестік саясаттың қылышынан қан тамып тұрған заманда Абай туралы шындықты айту қиямет еді. әр жазушының өзінің жанына жақын тақырыбы болатын болса, М.Әуезов үшін мәңгілік-мәнді тақырып - Абай тақырыбы. Хакім Абай жазушы шығармашылығының өмірлік мән-мағынасына айналды. Абайды тани отырып, Әуезов халық жүрегіне бойлап,халықтың тума талантын, адамгершілігі мен әдемілікке ғашық жанының нәзік иірімдерін , ән-жырының сырын ұғынады. Қалай десек те, Абай қазақ әдебиетінің сан ғасырлық өрлеу-өркендеу жолында өлшеусіз үлес қосып, «алтын ғасырдың» көз жетпес көркем биігі болғандығы баршамызға аян.Абайдың рухани мұралары, Абай әлемі, абайтану тарихы хақында өнімді зерттеу жүргізіп, Абай болмысын, ақын есімін өзекті тақырып етіп, ғылыми айналымға айналдырмаған зерттеуші-ғалымдар кемде-кем. Соның ең бастапқы санатында «Қазақстан үшін екінші Абай» атанған Мұхтар Әуезовтің тұғырлы тұлғасы бірінші тұрады. жүктеу/скачать 6,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|