Сақтардың космос жөніндегі символикалық түсінігіне Есіктен табылған сақ патшасының дулығасы нақты мысал бола алады.
3. IX-ғасырда араб ғалифатының саяси жағдайы нашарлай бастады. Бағындырған халықтар арабтарға қарсы тоқтаусыз күресін пайдаланған жергілікті феодалдық ақсүйектер өкімет билігін басып алды. Өкімет билігі жаңа әулет (династия) қолына көшті. Араб үстемдігі бұл кзде Оңтүстік Қазақстанның хашейрат қүрамына кірген бір бөлігінде ғана жүрді. Араб басқыншылығының ауыр зардабын Қазақстанның оңтүстігі мен Жетісу алқабы қатты сезінді.
3. IX-ғасырда араб ғалифатының саяси жағдайы нашарлай бастады. Бағындырған халықтар арабтарға қарсы тоқтаусыз күресін пайдаланған жергілікті феодалдық ақсүйектер өкімет билігін басып алды. Өкімет билігі жаңа әулет (династия) қолына көшті. Араб үстемдігі бұл кзде Оңтүстік Қазақстанның хашейрат қүрамына кірген бір бөлігінде ғана жүрді. Араб басқыншылығының ауыр зардабын Қазақстанның оңтүстігі мен Жетісу алқабы қатты сезінді.
Қоғамдық өмірдегі маңызды өзгерістердің бірі жаңа мемлекеттік дін-ісілләмнің,араб тілінің және жазылуының таралуы болды. Ежелгі түрік жазыуы ығыстырылды, ал түрік лексикасына араб сөздері енді.
Қият,Отырар,Тараз, Шаш, Бұхар,Самархан және басқа қалалар араб мәдениетінің ірі орталықтарына айналды.
Қазақстан мен Орта Азияның ежелгі ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (толық аты Насыр Мұхаммед ибн Мұхаммед ибн Узлағ Тархани) қазіргі Түркістан қаласына жақын Арыс пен Сырдария өзендерінің құйылысында орналасқан (бұрын үлкен қамал боп, қазір аумақты қорған ретінде сақталған) ежелгі Отырар (арабша Фараб) қаласында қыпшақ ұлысынан шыққан әскер басшы Тархан Мұхаммед Узлақтың отбасында дүниеге келген. Әбу Насыр талантты, оқуға жетік болып, әкесінің де ұстаз тәрбиешілерінің де назарына ілінген. Фараби грек, араб тілдерін үйреніп, сол тілдердегі ғылым табыстарын меңгеруге күш салады. Бұхар, Самархан, Шам, Мысыр, Александрия, т.б. шаһарларын, араб, парсы елдерін түгел аралайды. Оның трактатары білім мен ғылым туралы. Мысалы:
