Қазақ жүздерінің пайда болуы аумағы және тайпалық құрамы


Қазақ жүздерінің мынандай ішкі белгілері бар



бет2/3
Дата14.03.2023
өлшемі0,59 Mb.
#74370
түріҚұрамы
1   2   3

Қазақ жүздерінің мынандай ішкі белгілері бар:

  • а) ішкі аумақтық тұтастық;
  • ә) этностық туыстық;
  • б) шаруашылық-мәдени бірлік;
  • в) саяси басқару ортақтастығы.

Әрбір қазақ жүзінің тарихи қалыптаскан аумағы бар. Мысалы, Ұлы жүздің таралған аймағы — Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан; Орта жүздікі — Орталық, Шығыс, Солтүстік Қазақстан; Кіші жүздікі — Батыс Қазақстан. Қазақтың бір жүзге кіретін тайпалары өзара туыстас, тіпті бір атадан тарадық деп есептейді. Белгілі бір географиялық ортада, аумақта өмір сүргендіктен, жүздің құрамына кіретін тайпалардың өз арасындағы шаруашылық-экономикалық байланыстар басқа жүздерге қарағанда күштірек болады.

  • Әрбір қазақ жүзінің тарихи қалыптаскан аумағы бар. Мысалы, Ұлы жүздің таралған аймағы — Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан; Орта жүздікі — Орталық, Шығыс, Солтүстік Қазақстан; Кіші жүздікі — Батыс Қазақстан. Қазақтың бір жүзге кіретін тайпалары өзара туыстас, тіпті бір атадан тарадық деп есептейді. Белгілі бір географиялық ортада, аумақта өмір сүргендіктен, жүздің құрамына кіретін тайпалардың өз арасындағы шаруашылық-экономикалық байланыстар басқа жүздерге қарағанда күштірек болады.

Ұлы жүз


ТАЙПАЛАР

ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ

ХАЛЫҚ САНЫ

Жалайыр, Дулат, Қаңлы, Ошақты, Сарыүйсін, Шапырашты, Сіргелі, Ысты, Албан, Суан, Шанышқылы.

Жетісу, Шу, Талас, Қаратау, Сырдарияның орта ағысы.

XIX ғ. соңында 700 сындай болды

ОРТА жүз


ТАЙПАЛАР

ҚОНЫСТАНҒАН МЕКЕНДЕРІ

ХАЛЫҚ САНЫ

Алты атадан тұрады, «Алты арыс» дейді; Арғын, Найман, Қыпшақ, Қоңырат, Керей, Уақ

Орталық, Солтүстік, Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстанда Сырдарияның жоғарғы және орта ағысы. Жетісудың солтүстік-шығысы, Шу мен Сыр өзендерінің аралығы.

XX ғ. басында 1 млн.350 мың (1 млн.500 мың)


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет