145-тапсырма. Мәтіннің бірінші мағыналық бөлігіне сұхбат (сұрақ-жауап) құрастырыңыздар. Ү л г і: – 8-ші гвардиялық атқыштар дивизиясының командирі, полковник
И.И.Серебряков өзінің Үндеу хатында не туралы жазды?
– 1944 жылы 8-шы гвардиялық атқыштар дивизиясының командирі,
полковник И.И. Серебряков КСРО Жоғары Кеңесінің Президиумына
жазған Үндеу хатында: «Жолдас Б. Момышұлына құрмет көрсетуді.....
өтінемін және мұны жеткізуді өзімнің парызым деп білемін....... әділдік
менен осыны талап етеді», - деп жазады. Бірақ бұл аяқсыз қалады. .......
одан кейінгі ерліктері де ескерусіз қалады.
– Б.Момышұлына Кеңес Одағының Батыры атағы қашан берілді?
– 1942 ж. Б.Момышұлын Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынады.
Бірақ бұл марапатталу қағазы жоғалып кетеді. Б.Момышұлына Кеңес
Одағының Батыры атағы Отан соғысы біткеннен кейін 1990 жылы берілді.
146-тапсырма. Үндестік заңын оқып, қайталап, ілгерінді, кейінді ықпалдарды мысалдармен түсіндіріңіздер.
Үндестік заңы (Сингармонизм) Сингармонизм– гректін Syn – «бірге» және harmoni – «байланысу, үндесу» деген мағынаны білдіретін сөздері бойынша жасалған термин.
Басқа түркі тілдері сияқты қазақ тілінің дыбыстары да сөз ішінде, сөз бен қосымшаның, сөз бен сөздің арасында бірімен-бірі үндесіп, біріне-бірі жасалуы, айтылуы жағынан үйлесіп отырады. Мысалы: бала-лар, мектеп-те, қала-ға т.б. Сөз ішіндегі сөз бен қосымша, сөз бен сөз арасындағы дыбыстардың бірімен-бірі ұқсауын үндестік заңы деп атаймыз.
Үндестік заңы екі түрлі болады: а) буын үндестігі; б) дыбыс үндестігі.
Дауыссыз дыбыстардың үндесуі, дыбыс үндестігі (Ассимиляция) В казахском языке существует фонетическое явление – ассимиляция.
Если сингармонизм считается гармонией гласных, то ассимиляция является созвучием согласных.
Различаются два вида ассимиляции: