Азаматтыќ ќўќыќтаєы объектілер


Қызметтік және коммерциялық құпия, ақша (валюта), валюталық қазыналар



бет5/9
Дата25.11.2023
өлшемі0,56 Mb.
#127394
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Байланысты:
5 �j���

Қызметтік және коммерциялық құпия, ақша (валюта), валюталық қазыналар

  • АК-те ақпарат жөнінде арнайы бап бар, онда қызмет және коммерциялық құпиялардың мән-жайы айқындалған, коммерциялық және басқалай құндылығы бар ақпараттарға қатысты мәселелерге мән берілген. Үшінші жаққа белгісіз болуына байланысты ақпараттың нақты немесе потенциалды коммерциялық құны болып, онымен заңды негізде еркін танысуға болмайтын және ақпаратты иеленуші оның құпиялылығын сақтауға шара қолданатын ретте, қызметтік немесе коммерциялық құпия болып табылатын ақпарат азаматтық заңдармен қорғалады. Мұндай ақпаратты заңсыз әдістермен алған адамадар, сондай-ақ еңбек шартына қарамастан қызметшілер немесе азаматтық-құқықтық шартқа қарамастан контрагенттер қызметтік немесе коммерциялық құпияны жария етсе, келтірілген залалдың орнын толтыруға міндетті. (АК-тің 126-бабы).
  • Азаматтық құқық объектісі ретінде ақшаның бірсыпыра өзгешеліктері бар. Ақша төлемнің заңды құралы болып табылады: ақшаға шағылып жасалған міндеттемелердің қандайын болсын ақша төлемі етуге болады. Тектес қасиеттері бар заттардың ішінде ең өтімдісі (ауыстыруға қолайлысы) ақша. Ақшалай сома төленгенде ақшаның саны есепке алынады, ал оның ірі-ұсақты білдіретін белгісіне мән берілмейді. Мысалы, 100 теңге қарызды жиырма теңгемен немесе екі елу теңгемен өтеуге болады. Теңге Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында өз құны бойынша қабылдануға міндетті заңды төлем құралы болып табылады. (АК 127-бабы)
  • Қазақстан Республикасы аумағында шетел валютасымен есеп айырысудың реттері, тәртібі мен шарттары заңдарда белгіленеді. Валюталық қазыналар деп танылатын мүлік түрлері және олар арқылы мәмілелер жасау тәртібі заң құжаттарында белгіленеді. Валюталық қазыналарға меншік құқығы Қазақстан Республикасында жалпы негіздерде қорғалады (АК 128-бап)

Қаржы құралдары

  • Қаржы құралы – операциялар нәтижесінде бір ұйымның қаржылық активімен бір мезгілде басқа ұйымда қаржылық міндеттеме немесе үлестік құрал туындайтын ақша, туынды құнды қағаздарды қоса алғанда, құнды қағаздар, туында қаржы құралдары мен басқа да қаржы құралдары.
  • Туынды қаржы құралдары – болашақта осы шарт бойынша есеп айырысуды жүргізуді көздейтін, құны шарттың базалық ативінің мөлшеріне (мөлшердің ауытқуын қоса алғанда) тәуелді шарт.
  • Туында қаржы құралдарына опциондар, фьючерстер, форвардтар,своптар және осы белгілерге сай келетін басқа да туынды, оның ішінде жоғарыда аталған туынды қаржы құралдарының комбинациясы болып табылатын қаржы құралдары жатады.
  • Опцион – оған сәйкес бір тарап
  • Екінші тарапқа болашақта
  • келісілген жағдайларда пәтуа-
  • ласқан баға бойынша базалық
  • актив сатып алу, сату құқығын
  • сататын туынды қаржы құралы
  • Форвард – сатып алушы (сатушы)
  • Болашақта келісілген шарттарда
  • Базалық активті сатып алудың (сату-
  • дың) белгіленген мерзімі өткеннен
  • кейін міндеттемені өзіне алатын
  • туныды қаржы құралы
  • Своп – оған сәйкес тарап-
  • тар келісілген шарттармен
  • базалық активтер немесе бо-
  • лашақтағы базалық активтер
  • бойынша төлемдерді айыр-
  • бастау жөніндегі пәтуаласа-
  • тын туынды қаржы құралы
  • Фьючерс – сатып алушы ұйымдас
  • тырылған нарықта белгіленген
  • стандартты шарттарға сәйкес
  • базалық активті сатып алудың
  • белгіленген мерзімі Өткеннен
  • кейін міндеттемені өзіне Алатын
  • тек ұйымдастырылған на-
  • Рықта айналымға түсетін туынды
  • Қаржы құралы
  • Туынды қаржы құралдары


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет