Түркістан өлкесін басқару туралы ереже (1886 ж.). Дала облыстарын басқару туралы ереже (1891 ж.).
Түркістан Өлкесін Басқару Жөніндегі Ереже 1886ж құрылып, басқаруды Ресей өкіметі жүргізген. Ережебойынша Түркістан өлкесі 4 облысқа бөлінген.(Жетісу, Сырдария, Фергана, Самарқан) Өлкені генерал-губернатор, ал облыстарды әскери губернаторлар басқарды.Түркістандағы басқару көптеген патшашенеуніктерінің күшімен жүзеге асырылды. Отарлық билік жүйесінің жоғарғы сатысынаТүркістан генерал-губернаторы мен облыстықбасқармалардың кеңсесі шенеуніктері де енгізілді. Бұл ереже патша өкіметінің жаңадан қосылған аудандарғаықпалын күшейтті. Түркістан генерал-губернаторлығында 3 038 119 адам тұрды. Халық санының көптігінен Жетісу, Түркістан облыстары, ал халқының тығыздығынан Зеравшан және Ферғана облыстары ерекшеленді Генерал-губернаторға өлкені басқару жүктелген,ал басқа облыстыәскери губернаторлар мен облыстық басқарма басқарып, уездерді Уезд бастығы басқарды.Уезд болысқа,болыстарауылдарға бөлінді. Әрбір шаруашылықтан көшпеліхалықтар қазына пайдасына 4 сом төлеуге міндетті болыптабылады. Сонымен қатар елді мекендердің үстімен өткенпатша әскерлерін үй және отынмен қамтамасыз ету де жергілікті халықтың мойнына жүктелді. 1916 жылыТүркістан генерал-губернаторлығы көлемінде Жетісуда, Сырдарияда, Ферғанада ұлт-азаттық көтерілістің іріошақтары болды. Бұл көтеріліс патша үкіметінің әскерикүшімен аяусыз басып, жаншылды. 1917 жылы Ақпантөңкерісінен кейін Түркістан генерал-губернаторлығыжойылды. Өлкедегі барлық билік Уақытша үкіметтіңТүркістан комитеті қолына көшті.
«Түркістан өлкесін басқару» жер мен салық өзгерістеріненгізу туралы заң 1886 жылы 1886 жылы 2 маусымдақабылданып, ІІІ Александр қол қойған.17баптан тұратын жаңа патша заңы соттардың төртінші съезі әскери губернатор рұқсатыменқырылып, өкілдік берілген орыс шенеунігінің қатысуымен өткізілді. 1886 - 1891 жылдары патша өкіметі қабылдағанТүркістан және Дала өлкелерін басқару туралы жаңа"Ережелерге" сәйкес жалпы империялық соттар жүйесі - бітістіруші судьялар, облыстық және жоғарғы сот инстанциясы қалыптасты. Түркістандағы басқару көптегенпатша шенеуніктерінің күшімен жүзеге асырылды. Отарлықбилік жүйесінің жоғарғы сатысына Түркістан генерал-губернаторы мен облыстық басқармалардың кеңсесішенеуніктері де енгізілді.Өзі шешуге мүмкіндігі болмағанмәселерді генерал-губернатор ,көп істі баяндау туралыбасқарушыға тапсырды.Сол себептен де істі қалайорындап,жеткізетіндігіне байланысты болды.Кейде өзлауазымын асыра пайдалануда болды.Олардың қызметінеешкім бақылау жасай алмады.Бұл реформалардың барлығыда отаршылдық және феодалдық езгіні күшейте түсугебағытталған еді. Сондықтан ол қазақтардың наразылығынтудырды. Орынбор және Батыс-Сібір генерал-губернаторлықтарының орнына орталығы Омбы болғанДалалық (Степной)генерал -губернаторлығықұрылды. Ақмола, Семей, Орал, Торғай және Жетісуоблыстары генерал-губернатор құрамына кірді. 1897 жылыЖетісу облысы қайтадан Түркістан генерал-губернаторлығының қарауына берілді.
