Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрі
міндетін атқарушысының
2017 жылғы 25 қазандағы
№ 545 бұйрығына 3-қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым
министрінің
2013 жылғы 3 сәуірдегі
№ 115 бұйрығына
193-қосымша
Негізгі білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған
"Қазақ әдебиеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлігілік оқу бағдарламасы
(оқыту қазақ тілінде)
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Оқу бағдарламасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 23 тамыздағы № 1080 қаулысымен бекітілген Орта білім берудің (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім беру) мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкес әзірленген.
2. Қазақ әдебиеті пәні бағдарламасының басты бағыты – білім алушылардың ақыл-ой қабілеті мен тұлғалық қасиеттерінің қалыптасуына, тілдік-эстетикалық талғамдарының дамуына, коммуникативтік құзыреттіліктерінің жетілдірілуіне іргетас қалап, өмірлік дағдыларын шыңдауына, өздігінен білім алуларына мүмкіндік туғызу. Білім алушыларды ұлттық мәдениет пен әдеби мұраларды түсінуге, қазіргі заманғы әдебиетті бағалай білуге үйретеді. Бағдарламада әдеби-теориялық ұғымдар, талдауға, бағалау мен салыстыруға негізделген адамзаттың мәңгілік сұрақтары, қазіргі заманғы дилеммалар, мәселелер қарастырылған.
3. Қазақ әдебиеті бағдарламасының мақсаты – білім алушыларды креативті ойлауға бағыттау. Олардың ойларын ауызша еркін жеткізуіне және жаза білуіне қолдау көрсету, дәлелдер келтіру, салыстыру және анализ жасау, бағалау дағдыларын қалыптастыру, білім алушыларға жанрларды меңгерту.
4. Теориялық материалдар оқушының қазақ әдебиеті туралы ұғымдарын кеңейтуге, әдебиет туралы дүниетанымын қалыптастыруға және адамзатқа ортақ ойларды, дилеммаларды, мінездерді зерттеуге мүмкіндік береді. Қазақ әдебиеті білім деңгейі, ой-өрісі дамыған, әдеби тіл және әдеби формалар арқылы өз ойын еркін жеткізе алатын, туындаған мәселелерді шеше білетін өмірге бейім ұрпақ тәрбиелейді.
5. Қазақ әдебиеті пәнін оқу арқылы білім алушылар:
1) қазақ әдебиетінің құндылық ретіндегі болмысын, ұлттық мәдениеттегі маңызды орнын құрметтейді және бағалайды;
2) қазақ әдебиетінің мәдениетаралық қарым-қатынастағы рөлін, қазақ халқының қалыптасқан тарихын, алға қойған міндеттерін, жеңістерін, мәселелерін, қарама-қайшылық пен қиындықтарын анықтайды және түсінеді;
3) түрлі жағдайларға бейімделе білу және өздігінен шешім қабылдау дағдыларын қалыптастырады;
4) заманауи, ғылыми және қоғамдық дамуға сәйкес дүниетанымын дамытады.
2-тарау. "Қазақ әдебиеті" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру
6. "Қазақ әдебиеті" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:
1) 5-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
2) 6-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
3) 7-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат;
4) 8-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат;
5) 9-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат.
7. "Қазақ әдебиеті" пәндік білімнің мазмұны бөлімдерге бөлінген: түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстырмалы анализ, сонымен қатар, дағдыларды қалыптастыратын бөлімшелерден тұрады. Бағдарламаның бұл бөлімі пән бойынша оқу мақсаттарынан тұрады.
8. "Түсіну және жауап беру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) көркем шығарма мазмұны мен пішіні;
2) әдеби шығарманың тұжырымдамасы;
3) көркем шығармадағы образ;
4) шығарма үзінділерімен жұмыс.
9. "Анализ және интерпретация" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) әдеби шығарманың композициясы;
2) автор бейнесі;
3) көркем шығарманың тілі;
4) шығармашылық жұмыс.
10. "Бағалау және салыстыру" бөлімі келесі бөлімшелерден тұрады:
1) тарихи және көркемдік құндылығы;
2) заманауилығы мен жаңашылдығы;
3) әдеби эссе;
4) әдеби сын.
11. 5-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарманың фабуласы мен сюжеттік дамуы, кейіпкерлер портреті мен образы, шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту, әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясы;
2) анализ және интерпретация:
салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу, шығармадағы тілдік бейнелеу: теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы, эпикалық шығармадағы автор бейнесі, көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманың тарихи құндылығын бағалау, кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау, әдеби эссе, сыни хабарлама жазу.
12. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) "Керқұла атты Кендебай" ертегісі;
2) "Қобыланды батыр" жыры;
3) Асан қайғы "Асан қайғының жерге айтқан сыны" аңызы;
4) Дулат Бабатайұлы "О, Ақтан жас, Ақтан жас" өлеңі;
5) Ыбырай Алтынсарин "Қыпшақ Сейітқұл", "Атымтай Жомарт", "Дүние қалай етсең табылады" әңгімелері;
6) Ахмет Байтұрсынұлы "Егіннің бастары" мысалы, "Адамдық диқаншысы" өлеңі;
7) Бердібек Соқпақбаев "Менің атым Қожа" хикаяты;
8) Марат Қабанбай "Бауыр" әңгімесі;
9) Тынымбай Нұрмағамбетов "Анасын сағынған бала" әңгімесі;
10) Нұрдәулет Ақыш "Нағыз әже қайда" әңгімесі;
11) Джек Лондон "Мексика ұлы" әңгімесі.
13. 6-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау, шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселе, идеясы, кейіпкерлердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау, көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту;
туған өлкенің табиғаты және тарихы сипатталатын поэтикалық, прозалық шығармаларды білу; туған өлкеге арналған бір өлеңді жатқа мәнерлеп оқу, өлкетану аясында прозалық үзінділер жазудың алғашқы дағдыларын меңгеру;
2) анализ және интерпретация:
шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау, әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу, шығармадағы көркем ауыстырулар: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау;
туған өлкенің ақындары мен жазушыларының шығармашылығы туралы деректер жинау және презентация дайындау. Мәтіннің ақпараттылық, оның көркемдік, тілдік ерекшеліктері негізінен өлкетану сипаттамаларын талдау;
3) бағалау және салыстыру:
кейіпкерлерді өзара салыстыру, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру, кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру, әдеби эссе жазу, сыни хабарлама жасау.
14. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) "Аяз би" ертегісі;
2) "Алып Ер Тұңға" жыры;
3) Әл Фараби "Қашықтасың туған жер", "Тіршілікте құрыштай бол төзімді" өлеңдері;
4) Доспамбет жырау "Қоғалы көлдер, қом сулар", "Айналайын, Ақ Жайық" толғаулары;
5) Абай Құнанбайұлы "Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін", "Ғылым таппай мақтанба" өлеңдері, қара сөздері: "Бірінші сөз", "Жетінші сөз", "Отыз бірінші сөз";
6) С. Торайғыров "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы" өлеңдері;
7) С. Мұратбеков "Жусан иісі" әңгімесі;
8) О. Бөкей "Тортай мінер ақбоз ат" әңгімесі;
9) Қалмақан Әбдіқадыров "Қажымұқан" хикаяты;
10) А. Алтай "Прописка" әңгімесі;
11) Е. Жүніс "Менің атым -Тәуелсіздік" өлеңі;
12) Р. Ғамзатов "Ана тілі" өлеңі, "Менің Дағыстаным" әңгімесі.
15. 7-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау, әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау, кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау, көркем шығармадағы кейіпкер бейнесі, үзінділерді жатқа айту;
өңірде шығатын газет-журналдарды білу, энциклопедия ұғымын түсіну;
2) анализ және интерпретация:
шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру, эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесі, шығармадағы көркемдегіш құралдар: символ, синекдоха, эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ қолданысы, шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу;
туған өлке туралы, шындық көзқарас тұрғысынан адамдар туралы мақалалар мен очерктердің ақпараттылығы, мазмұнының тереңдігі, эмоционалдық әсері тұрғысынан талдау, энциклопедияға қажетті материалдарды іріктей білу, өлкетанудың бағыттарын анықтау, өлкетанудың бағыттары бойынша электрондық энциклопедия құрастырудың ұжымдық жұмысына қатысу;
3) бағалау және салыстыру:
кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемесі, тарихи және көркемдік құндылығын, әдеби жанр түрлерінің даму барысы, жаңашылдығы, шығарманы ұлттық құндылығы, әдеби эссе жазу, әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы сыни шолу жазу.
16. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қазтуған жырау "Қазтуғанның қонысымен қоштасуы";
2) Орхон-Енисей ескерткіштері "Күлтегін" жыры;
3) "Қыз Жібек" жыры;
4) Жиембет жырау "Еңсегей бойлы Ер Есім";
5) Ш. Қанайұлы "Зар заман";
6) С. Аронұлы "Сүйінбай мен Қатағанның айтысы";
8) Жамбыл Жабаев "Зілді бұйрық";
9) М. Жұмабаев "Батыр Баян";
10) М. Әуезов "Көксерек";
11) Қ. Қайсенов "Жау тылындағы бала";
12) С. Сарғасқаев "Тәмпіш қара";
13) М. Шаханов "Нарынқұм зауалы";
14) Медетбек Темірхан "Тәуелсізбін" өлеңі;
15) Т. Әбдіков "Қонақтар";
16) А.С. Пушкин "Ескерткіш".
17. 8-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілер, эпилог, прологтар, әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу, көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулер, көркем шығармалардан алған үзінділерді орынды қолдану;
2) анализ және интерпретация:
композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау, автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісі, шығармадағы көркемдегіш құралдары: психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис қолданысы, автор стилі, шығармадан алған үзінділерді өңдеп креативті жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманың тақырыбы мен идеясы, тарихи және көркемдік құндылығы, шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстыру, жаңашылдығы, шығарманың көркемдік-идеялық құндылығының гуманистік тұрғысы, әдеби эссе, шығармада жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу.
18. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр", Қорқыттың нақыл сөздері;
2) Ахмет Йассауи "Даналық кітабы";
3) Ақтамберді жыраудың "Күлдір-күлдір кісінетіп", "Балаларыма өсиет" толғаулары;
4) Шалкиіз жырау "Би Темірге бірінші толғауы";
5) Мұрат Мөңкеұлы "Үш қиян", "Сарыарқа" өлеңдері;
6) Ш. Құдайбердіұлы "Еңлік- Кебек" дастаны, "Жастарға" өлеңі;
7) М. Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы;
8) Б. Момышұлы "Ұшқан ұя" әңгімесі;
9) Д. Исабеков " Әпке" драмасы;
10) М. Мақатаев "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы;
11) Т. Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесі;
12) Ж. Сахиев "Айдағы жасырынбақ", "Дабыл" фантастикалық әңгімелері;
13) Р. Мұқанова "Мәңгілік бала бейне" әңгімесі.
19. 9-сыныпқа арналған "Қазақ әдебиеті" пәнінің базалық білім мазмұны:
1) түсіну және жауап беру:
әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау, әдеби шығармадағы психологизм, көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесі, көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану;
2) анализ және интерпретация:
эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдар, автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөлі, шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлері, автор стилі, автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу;
3) бағалау және салыстыру:
шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстыру, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау, шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру, әдеби эссе жазу, әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдау, шағын сын мақала жазу.
20. Оқытылатын көркем шығармалар тізімі:
1) Ж. Баласағұн "Құтты білік";
2) Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері, Әнет баба "Не арсыз Не ғайып Не даусыз";
3) Төле би "Ердің бақыты –әйел", Әйтеке би "Қасқакөл дауы", Қазыбек би "Кім жақын Не қымбат Не қиын";
4) Сырым Датұлы "Балаби мен Сырым";
5) Бұқар жырау "Тілек", "Әй, Абылай, Абылай", "Асқар таудың өлгені";
6) "Біржан-Сара" айтысы;
7) Нысанбай жырау "Кенесары – Наурызбай";
8) Махамбет Өтемісұлы "Махамбеттің Баймағамбетке айтқаны", "Мен, мен, мен едім" , "Бағаналы терек";
9) Ш. Уәлиханов "Ыстықкөл күнделігі";
10) І. Жансүгіров "Құлагер" поэмасы;
11) Б. Майлин "Шұғаның белгісі" хикаят;
12) Ғ. Мүсірепов "Ұлпан" романы;
13) Т. Айбергенов "Сағыныш", Ф. Оңғарсынова "Өлең, мен сені аялап өтем";
14) Н. Айтұлы "Бәйтерек" поэмасы;
15) К. Гамсун "Аштық" романы.
3-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі
21. Бағдарламада "оқыту мақсаттары" сан мен әріптен тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, әріппен берілген белгі дағдыны (түсіну және жауап беру, анализ және интерпретация, бағалау және салыстыру), әріппен қоса берілетін сандар бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. 7.2.1.2 кодында: "7" – сынып, "2.1." – бөлім мен бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.
22. Оқыту мақсаттарының жүйесі бөлім бойынша әр сыныпқа берілген:
1) түсіну және жауап беру:
Білім алушылар:
5-сынып
6-сынып
7-сынып
8-сынып
9-сынып
1. Көркем шығарманың мазмұны мен пішіні
5.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау
6. 1.1.1
әдеби шығарма
ның жанрын, фабулас
ын, сюжетін анықтау
7.1.1.1
әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау
8.1.1.1
әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог,прологтарды анықтау
9.1.1.1
әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау
2. Әдеби шығарманың тұжырымда
масы
5.1.2.1
әдеби шығарма
ның тақырыбы мен идеясын анықтау
6.1.2.1
әдеби шығарма
да көтерілген әлеумет
тік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру
7.12.1
әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау
8.1.2.1
әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу
9.1.2.1
әдеби шығарма
дағы психологизмді анықтау
3. Көркем шығармада
ғы образ
5.1.3.1
көркем шығарма
дағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу
6.1.3.1
әдеби туынды
дағы кейіпкер
дің типтерін тек тұрғысынан сипаттау
7.1.3.1
көркем шығармада
ғы кейіпкерлердің
типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау
8.1.3.1
көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу
9.1.3.1
көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау
4. Шығарма үзінділерімен жұмыс
5.1.4.1
көркем шығармалар
дан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа
айту
6.1.4.1
көркем шығарма
лардан орта көлемді үзінділер
ді мәнерлеп оқу, жатқа айту
7.1.4.1
көркем шығармада
ғы кейіпкер бейнесін ашып,үзінділерді жатқа айту
8.1.4.1
көркем шығармалар
дан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану
9.1.4.1
көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
2) анализ және интерпретация:
Білім алушылар:
5-сынып
6-сынып
7-сынып
8-сынып
9-сынып
1. Әдеби шығарманың композиция
сы
5.2.1.1
әдеби шығармада ғы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу
6.2.1.1
шығарма компози
циясында
ғы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау
7.2.1.1
шығармада
ғы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру
8.2.1.1
композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау
9.2.1.1
эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау
2. Автор бейнесі
5.2.2.1
эпикалық шығармада
ғы автор бейнесін анықтау
6.2.2.1
эпикалық,поэзия
лық шығармалардағы автор бейнесін анықтау
7.2.2.1
эпикалық,
поэзиялық, драмалық шығармада
ғы автор бейнесін анықтау
8.2.2.1
автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау
9.2.2.1
автор бейнесінің идеялық-стилистика
лық тұтастыру
шы ретіндегі рөліне талдау жасау
3. Көркем шығарманың тілі
5.2.3.1
шығармада
ғы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдары
ның (теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы) мағынасын анықтау
6.2.3.1
шығарма
дағы көркем ауыстыруларды
(троптар
ды: метафора, кейіптеу, метони
мия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау
7.2.3.1
шығарма
дағы көркемдегіш құралдар
дың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау
8.2.3.1
шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психология
лық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау
9.2.3.1
шығармада
ғы әдеби тілді құбылту мен айшықтау
дың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру
4. Шығармашы
лық жұмыс
5.2.4.1
көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға
хат, өлең жазу
6.2.4.1
әдеби көркемде
гіш құралдар
ды
пайдала
нып шығарма
дағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
7.2.4.1
шығарма
дағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу
8.2.4.1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп
креативті жазу
9.2.4.1
автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу
3) бағалау және салыстыру:
Білім алушылар:
5-сынып
6-сынып
7-сынып
8-сынып
9-сынып
1. Тарихи және көркемдік құндылығы
5.3.1.1
шығармада
ғы эпизодтар арқылы тарихи құндылығын бағалау
6.3.1.1
шығарма
дағы кейіпкер
лерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылы
ғына баға беру
7.3.1.1
кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылы
ғына баға беру
8.3.1.1
шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалар
мен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау
9.3.1.1
шығарма
ны басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылар мен салысты
рып, тарихи және көркемдік құндылы
ғын бағалау
2. Заманауи
лығы мен жаңашылды
ғы
5.3.2.1
кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау
6.3.2.1
кейіпкер
лер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру
7.3.2.1
әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру
8.3.2.1
шығармадағы материалдық және рухани құндылықтар
ды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылды
ғына баға беру
9.3.2.1
шығармада
ғы ұрпақтар сабақтасты
ғы көрінісін заманауи тұрғыда
салысты
рып, жаңашылдығына баға беру
3. Әдеби эссе
5.3.3.1
шығарма
дағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
6.3.3.1
шығарма
дағы кейіпкерлер қарым-қатына сын отбасы лық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
7.3.3.1
шығарманы ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
8.3.3.1
шығарманың көркемдік-идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу
9.3.3.1
шығарма
ның идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу
4. Әдеби сын
5.3.4.1
оқырман
ның рухани дүниесіне шығарма әсерін талдай отырып, сыни хабарлама жазу
6.3.4.1
шығарма
да көтеріл
ген мәселенің әлеумет
тік рөлі туралы сыни хабарлама жасау
7.3.4.1
әдеби шығарма
ның эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу
8.3.4.1
шығарма бойынша жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу
9.3.4.1
әдеби шығарма
ны қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілері
мен салыстыра талдап, шағын сын мақала жазу
23. Осы оқу бағдарламасы негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған "Қазақ әдебиеті" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспарына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр тарауда қамтылуы тиіс оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.
24. Тоқсандағы бөлімдер мен бөлімдер ішіндегі тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.
Негізгі орта білім беру
деңгейінің 5-9-сыныптарына
арналған "Қазақ әдебиеті" оқу
пәнінен жаңартылған
мазмұндағы үлгілік оқу
бағдарламасына қосымша
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9-сыныптарына арналған
"Қазақ әдебиеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы
үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша
ұзақ мерзімді жоспар
5-сынып:
Оқу жоспарында
ғы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері
Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны
Сөйлеу қызметінің түрлері
Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті
1-тоқсан
Таза, мінсіз асыл сөз
"Керқұла атты Кендебай" ертегісі,
"Қобыланды батыр" жыры,
Асан қайғы "Асан қайғының жерге айтқан сыны" аңызы
Түсіну және жауап беру
5.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау;
5.1.2.1 әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау;
5.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу;
5.1.4.1 көркем шығармалар
дан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
5.2.1.1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу;
5.2.2.1 эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
5.2.3.1 шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының (теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы) мағынасын анықтау;
5.2.4.1 көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу
Бағалау және салыстыру
5.3.1.1 шығармадағы эпизодтар арқылы тарихи құндылығын бағалау;
5.3.2.1 кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау;
5.3.3.1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
5.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау;
5.1.2.1 әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау;
5.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу;
5.1.4.1 көркем шығармалардан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
5.2.1.1 әдеби шығармадағы екі нәрсенісалыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу;
5.2.2.1 эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
5.2.3.1 шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдары
ның (теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы) мағынасын анықтау;
5.2.4.1 көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу
Бағалау және салыстыру
5.3.3.1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
5.3.4.1 оқырманның рухани дүниесіне шығарма әсерін талдай отырып, сыни хабарлама жазу
3-тоқсан
Адамгершілік - асыл қасиет
А. Байтұрсынұлы "Егіннің бастары" мысалы, "Адамдық диқаншысы" өлеңі,
Б. Соқпақбаев "Менің атым Қожа" хикаяты,
М. Қабанбай "Бауыр" әңгімесі
Түсіну және жауап беру
5.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау;
5.1.2.1 әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау;
5.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу;
5.1.4.1 көркем шығармалардан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
5.2.1.1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу;
5.2.2.1 эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
5.2.3.1 шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдарының (теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы) мағынасын анықтау;
5.2.4.1 көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу
Бағалау және салыстыру
5.3.2.1 кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау;
5.3.3.1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
5.3.4.1 оқырманның рухани дүниесіне шығарма әсерін талдай отырып, сыни хабарлама жазу
4-тоқсан
Отбасы құндылықтары
Т. Нұрмағамбетов "Анасын сағынған бала" әңгімесі,
Нұрдәулет Ақыш "Нағыз әже қайда" әңгімесі,
Д. Лондон "Мексика ұлы" әңгімесі
Түсіну және жауап беру
5.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына қарай фабуласы мен сюжеттік дамуын сипаттау;
5.1.2.1 әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау;
5.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлер портреті мен іс-әрекеті арқылы образын ашу;
5.1.4.1 көркем шығармалардан шағын көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
5.2.1.1 әдеби шығармадағы екі нәрсені салыстыра суреттеулер мен қарама-қарсы суреттеулерді табу;
5.2.2.1 эпикалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
5.2.3.1 шығармадағы тілдік бейнелеу, суреттеу құралдары
ның (теңеу, эпитет, ауыспалы мағынадағы сөздер, қайталау, өлең құрылысы) мағынасын анықтау;
5.2.4.1 көркем шығармадан алған әсерін сипаттап авторға хат, өлең жазу
Бағалау және салыстыру
5.3.1.1 шығармадағы кейіпкерді өзіндік құндылығы тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
6-сынып:
Оқу жоспарында
ғы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері
Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны
Сөйлеу қызметінің түрлері
Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті
1-тоқсан
Туған жерім -аялы алтын бесігім
"Аяз би" ертегісі "Алып Ер Тұңға" жыры,
Әл Фараби "Қашықтасың туған жер", "Тіршілікте құрыштай бол төзімді",
Доспамбет жырау "Қоғалы көлдер, қом сулар", "Айналайын, Ақ Жайық"
Түсіну және жауап беру
6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
6.2.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
6.3.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау;
6.3.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
Бағалау және салыстыру
6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
6.3.4.1 шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау
2-тоқсан
Абайды оқы, таңырқа!
Абай Құнанбайұлы "Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін", "Ғылым таппай мақтанба", "Бірінші сөз", "Жетінші сөз", "Отыз бірінші қара сөз"
Түсіну және жауап беру
6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау;
6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
Бағалау және салыстыру
6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
6.3.3.2 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
3-тоқсан
Мен балаң жарық күнде сәуле қуған...
С. Торайғыров "Шығамын тірі болсам адам болып", "Шәкірт ойы",
С. Мұратбеков "Жусан иісі",
О. Бөкей "Тортай мінер ақбоз ат",
Қалқаман Әбдіқадыров "Қажымұқан"
Түсіну және жауап беру
6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау;
6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
6.2.1.1 шығарма композициясындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
Бағалау және салыстыру
6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
6.3.4.1 шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау
Менің туған өлкем өлеңдер мен прозада
Түсіну және жауап беру
6. 1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
Бағалау және салыстыру
6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру
4-тоқсан
Тәуелсіздік -қасиет тұнған ұлы ұғым
Е. Жүніс "Менің атым - Тәуелсіздік" өлеңі,
А. Алтай Прописка",
Р. Ғамзатов "Ана тілі", "Менің Дағыстаным"
Түсіну және жауап беру
6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру;
6.1.3.1 әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек тұрғысынан сипаттау;
6.1.4.1 көркем шығармалардан орта көлемді үзінділерді мәнерлеп оқу, жатқа айту
Анализ және интерпретация
6.2.1.1 шығарма композиция-сындағы белгілі бір эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау;
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор бейнесін анықтау;
6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
Бағалау және салыстыру
6.3.1.1 шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің заманауи жаңашылдығын өзара салыстырып баға беру;
6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
Өлкені сипаттау өнері
Түсіну және жауап беру
6.1.1.1 әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін анықтау;
6.1.2.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені идеясы арқылы түсіндіру
Анализ және интерпретация
6.2.3.1 шығармадағы көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау;
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу
Бағалау және салыстыру
6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
7-сынып:
Оқу жоспарында
ғы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері
Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны
Сөйлеу қызметінің түрлері
Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті
1-тоқсан
Көнеден жеткен жәдігерлер
"Қыз Жібек" жыры,
Орхон-Енисей ескерткіштері, "Күлтегін" жыры,
Жиембет жырау "Еңсегей бойлы Ер Есім",
Қазтуған жырау "Қазтуғанның қонысымен қоштасуы"
Түсіну және жауап беру
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау;
7.1.2.1 әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау;
7.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау;
7.1.4.1 көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту
Анализ және интерпретация
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру;
7.2.2.1 эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
7.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау;
7.2.4.1 шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу
Бағалау және салыстыру
7.3.1.1 кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
7.3.4.1 әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу
2-тоқсан
Толғауы тоқсан қызыл тіл
Ш. Қанайұлы "Зар заман",
С. Аронұлы "Сүйінбай мен Қатағанның айтысы",
Жамбыл Жабаев "Зілді бұйрық"
Түсіну және жауап беру
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау;
7.1.2.1 әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау;
7.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау;
7.1.4.1 көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту
Анализ және интерпретация
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру;
7.2.2.1 эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
7.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау;
7.2.4.1 шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу
Бағалау және салыстыру
7.3.2.1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру;
7.3.3.1 шығарманы ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
3-тоқсан
Балалар мен үлкендер
М. Жұмабаев
"Батыр Баян",
М. Әуезов "Көксерек",
Қ. Қайсенов "Жау тылындағы бала",
С. Сарғасқаев "Тәмпіш қара"
Түсіну және жауап беру
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау;
7.1.2.1 әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау;
7.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау;
7.1.4.1 көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту
Анализ және интерпретация
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру;
7.2.2.1 эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
7.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау;
7.2.4.1 шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу
Бағалау және салыстыру
7.3.2.1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру;
7.3.3.1 шығарманы ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
7.3.4.1 әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу
Туған өлке публицистика беттерінде
Түсіну және жауап беру
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау;
7.12.1 әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау
Анализ және интерпретация
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру;
7.2.4.1 шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу
Бағалау және салыстыру
7.3.1.1 кейіпкерлердің іс-әрекеті мен автор берген портреттік мінездемені салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру;
7.3.2.1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру
4-тоқсан
Ұрпақ тәрбиесі
М. Шаханов "Нарынқұм зауалы",
Медетбек Темірхан "Тәуелсізбін" өлеңі,
Т. Әбдіков "Қонақтар",
А.С. Пушкин "Ескерткіш"
Түсіну және жауап беру
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау;
7.1.2.1 әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау;
7.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдері тұрғысынан анықтау;
7.1.4.1 көркем шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, үзінділерді жатқа айту
Анализ және интерпретация
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру;
7.2.2.1 эпикалық, поэзиялық, драмалық шығармадағы автор бейнесін анықтау;
7.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (символ, синекдоха, қайталау түрлері: эпифора, анафора, аллитерация, ассонанс, риторикалық сұрақ) қолданысын талдау;
7.2.4.1 шығармадағы оқиға желісін өзіндік көзқарас тұрғысынан дамытып жазу
Бағалау және салыстыру
7.3.3.1 шығарманы ұлттық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу;
7.3.4.1 әдеби шығарманың эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу
"Менің туған өлкем" электрондық энциклопедиясы
Түсіну және жауап беру
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау;
7.12.1 әдеби шығармадағы тұлғалық болмысты гуманистік тұрғыдан талдау
Анализ және интерпретация
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салғастыру
Бағалау және салыстыру
7.3.2.1 әдеби жанр түрлерінің даму барысына, жаңашылдығына заманауи тұрғыдан баға беру;
7.3.4.1 электронды энциклопедияның эстетикалық құндылығы туралы шағын сыни шолу жазу
8-сынып:
Оқу жоспарында
ғы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері
Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны
Сөйлеу қызметінің түрлері
Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті
1-тоқсан
Дананың сөзі – ақылдың көзі
Қорқыт "Байбөрі баласы Бамсы-Байрақ туралы жыр",
Қорқыттың нақыл сөздері,
Ахмет Йассауи "Даналық кітабы",
Ақтамберді жырау "Күлдір-күлдір кісінетіп", "Балаларыма өсиет",
Шалкиіз жырау "Би Темірге бірінші толғауы"
Түсіну және жауап беру
8.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтарды анықтау;
8.1.2.1 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу;
8.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу;
8.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану
Анализ және интерпретация
8.2.1.1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау;
8.2.2.1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау;
8.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау;
8.2.4.1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп креативті жазу
Бағалау және салыстыру
8.3.1.1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;
8.3.2.1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
8.3.3.1 шығарманың көркемдік- идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу
8.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтарды анықтау;
8.1.2.1 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу;
8.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу;
8.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану
Анализ және интерпретация
8.2.1.1 композицияны тұтастан бөлшекке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау;
8.2.2.1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау;
8.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау;
8.2.4.1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп креативті жазу
Бағалау және салыстыру
8.3.2.1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
8.3.3.1 шығарманың көркемдік идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
8.3.4.1 шығарма бойынша жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу
3-тоқсан
Махаббат және абырой
М. Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы,
Б. Момышұлы "Ұшқан ұя" әңгімесі,
Д. Исабеков " Әпке" драмасы,
М. Мақатаев "Аққулар ұйықтағанда" поэмасы
Түсіну және жауап беру
8.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог, прологтарды анықтау;
8.1.2.1 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу;
8.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу;
8.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану
Анализ және интерпретация
8.2.1.1 композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау;
8.2.2.1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау;
8.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау;
8.2.4.1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп креативті жазу
Бағалау және салыстыру
8.3.1.1 шығарманың тақырыбы мен идеясын осы тектес басқа шығармалармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;
8.3.2.1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
8.3.3.1 шығарманың көркемдік идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
8.3.4.1 шығарма бойынша жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу
4-тоқсан
Қиял мен шындық
Т. Ахтанов "Күй аңызы" әңгімесі,
Ж. Сахиев "Айдағы жасырынбақ", "Дабыл" фантастикалық әңгімелері,
Р. Мұқанова "Мәңгілік бала бейне"
Түсіну және жауап беру
8.1.1.1 әдеби шығарманың жанрына байланысты сюжеттік желілерін, эпилог,прологтарды анықтау;
8.1.2.1 әдеби шығарманың идеясы мен пафосын ұлттық мүдде тұрғысынан ашу;
8.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу;
8.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді өз көзқарасын дәлелдеу үшін орынды қолдану
Анализ және интерпретация
8.2.1.1 композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау;
8.2.2.1 автор бейнесі мен кейіпкерлер қарым-қатынасының тілдік көрінісін талдау;
8.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш құралдардың (психологиялық параллелизм, перифраз, сатира, ирония, гротеск, эллипсис) қолданысын талдай отырып, автор стилін анықтау;
8.2.4.1 шығармадан алған үзінділерді қайта өңдеп
креативті жазу
Бағалау және салыстыру
8.3.2.1 шығармадағы материалдық және рухани құндылықтарды заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
8.3.3.1 шығарманың көркемдік- идеялық құндылығын гуманистік тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
8.3.4.1 шығарма бойынша жазылған әдеби сын-пікірлерге сүйене отырып, өзіндік сыни пікір жазу
9-сынып:
Оқу жоспарында
ғы ұзақ мерзімді жоспардың бөлімдері
Тақырыптар/Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны
Сөйлеу қызметінің түрлері
Оқыту мақсаттары. Білім алушылар білуге тиісті
1-тоқсан
Атадан қалған асыл сөз
Ж. Баласағұн "Құтты білік",
Шешендік өнер: Майқы би мен Мөңке бидің шешендік сөздері, Әнет баба "Не арсыз Не ғайып Не даусыз",
Төле би "Ердің бақыты –әйел", Әйтеке би "Қасқакөл дауы",
Қазыбек би "Кім жақынНе қымбат Не қиын",
Сырым Датұлы "Балаби мен Сырым",
Бұқар жырау "Тілек", "Әй, Абылай, Абылай", "Асқар таудың өлгені",
"Біржан-Сара" айтысы
Түсіну және жауап беру
9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау;
9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау;
9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;
9.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
Анализ және интерпретация
9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау;
9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау;
9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру;
9.2.4.1 автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу
Бағалау және салыстыру
9.3.1.1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;
9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
9.3.3.1 шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
9.3.4.1 әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдап, шағын сын мақала жазу
2-тоқсан
Тарихи шындық пен көркемдік шешім
Нысанбай жырау "Кенесары – Наурызбай",
Махамбет Өтемісұлы "Махамбеттің Баймағамбетке айтқаны", " Мен, мен, мен едім", "Бағаналы терек",
Ш.Уәлиханов "Ыстықкөл күнделігі"
Түсіну және жауап беру
9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау;
9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау;
9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;
9.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
Анализ және интерпретация
9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау;
9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау;
9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру;
9.2.4.1 автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу
Бағалау және салыстыру
9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
9.3.3.1 шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
9.3.4.1 әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдап, шағын сын мақала жазу
3-тоқсан
Адам жанының құпиясы
І. Жансүгіров "Құлагер" поэмасы,
Б. Майлин "Шұғаның белгісі" хикаяты,
Ғ. Мүсірепов "Ұлпан" романы,
Т. Айбергенов "Сағыныш",
Ф. Оңғарсынова "Өлең, мен сені аялап өтем"
Түсіну және жауап беру
9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау;
9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау;
9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;
9.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
Анализ және интерпретация
9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау;
9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау;
9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру;
9.2.4.1 автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу
Бағалау және салыстыру
9.3.1.1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;
9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
9.3.3.1 шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
9.3.4.1 әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдап, шағын сын мақала жазу
4-тоқсан
Мәңгілік Ел – мәңгілік мұрат
Н. Айтұлы "Бәйтерек" поэмасы,
Кнут Гамсун "Аштық" романы
Түсіну және жауап беру
9.1.1.1 әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасау;
9.1.2.1 әдеби шығармадағы психологизмді анықтау;
9.1.3.1 көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау;
9.1.4.1 көркем шығармалардан алған үзінділерді шығармашылық жұмыстарда қолдану
Анализ және интерпретация
9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, драмалық мәтіндердегі композициялық амалдарды талдау;
9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-стилистикалық тұтастырушы ретіндегі рөліне талдау жасау;
9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді құбылту мен айшықтаудың (троп пен фигура) түрлерін талдай отырып, автор стиліне баға беру;
9.2.4.1 автор стиліне сүйене отырып, шығармашылық жұмыс жазу
Бағалау және салыстыру
9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;
9.3.3.1 шығарманың идеясын ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби эссе жазу;
9.3.4.1 әдеби шығарманы қазақ әдебиеті мен әлем әдебиеті үлгілерімен салыстыра талдап, шағын сын мақала жазу
