Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі а. Ж. Сисенбердиева дене тәрбиесі теориясы мен әдістемесі алматы, 2011
Оқытуда қолданылатын кӛрнекілік әдістер
жүктеу/скачать 2,16 Mb.
|
Дєріс тезистері-emirsaba.org
| Оқытуда қолданылатын кӛрнекілік әдістер. Әл-Фараби "Оқытудың негізгі
әдісі - кӛрнекілік" деп, оның мақсаттарын, тәсілдерін (түсіндіру, әсерлендіру, есте қалдыру) ұсынады. Оқу материалын меңгеру кӛп жағдайда оқыту процесінде қолданылатын кӛрнекі құралдарға және техникалық құралдарға байланысты. Кӛрнекілік әдісі оқытудың сӛздік және тәжірибелік әдістерімен ӛзара байланыста қолданылады және құбылыстармен, объектілермен оқушыларды таныстырғанда олардың сезім мүшелеріне әсер етіп, алуан түрлі сурет, кӛшірме, сызба арқылы құбылыс, процесс, объектілердің символдық бейнелерін немесе оларды табиғи күйінде қабылдайды. Қазіргі білім беру саласында осы мақсатпен экрандық және техникалық құралдар кең қолданылады. Кӛрнекілік әдістерін шартты түрде: иллюстрация және демонстрация екі үлкен топқа бӛлуге болады. Иллюстрация әдісі арқылы оқушыларға иллюстрациялық құралдар – атап айтсақ: плакат, кесте, картина, карта, тақтадағы суреттер, үлгілер кӛрсетіледі. Демонстрацияның (кӛрсету) оқыту әдісі ретіндегі ерекшеліктері. Демонстрация әдісі арқылы заттар мен құбылыстар тәжірибе жасау арқылы немесе техникалық құралдардан, кинофильмдерден, диафильмдерден кӛрсетіледі. Оқу процесіне жаңа техникалық құралдарды енгізу (теледидар, бейнемагнитофондар) оқытудың кӛрнекілік әдісінің мүмкіндіктерін кеңейтеді. Қазіргі уақытта кӛрнекі құралдың жаңа түрі – жеке тұлғалар қолданатын компьютерлерге ерекше кӛңіл бӛлініп, мектептерде электронды-есептегіш техникасы кабинеттерін құру міндеті шешілуде, оқу процесіне белгілі бір жағдаяттарды және процестерді үлгілеуге мүмкіндік беретін компьютерлерді енгізу міндеті де қолға алынуда. Олар оқушыларға бұрын оқулық мәтінінен меңгерілген кӛптеген процестерді қозғалыста, кӛрнекі түрде кӛруге мүмкіндік береді. Компьютерлер, кӛрнекілік әдістерінің оқыту процесіндегі мүмкіндіктерін елеулі түрде кеңейтеді. Оқытудың кӛрнекілік әдісінің шарттары: 159
• кӛрнекілікті сабақтың керек сәтінде қолдану; • демонстрацияланған затты барлық оқушылардың кӛруі; • иллюстрацияның ең бастысын, мәндісін нақты бӛлу; • құбылыстарды демонстрациялау кезінде берілетін түсініктерді мұқият ойластыру; • демонстрацияланатын кӛрнекіліктің оқу материалы мазмұнымен сәйкес келуі; • кӛрнекі құрал мен демонстрациялық қондырғылардан керекті мәліметтерді табуға оқушыларды қатыстыру. Оқушылардың таным-белсенділігі деңгейіне қарай топтастырылған әдістер (И.Я.Лернер, М.Н.Скаткин). Түсіндірмелі-иллюстративтік әдіс. Бұл әдіс арқылы оқушылар ақпараттарды меңгереді. Оны басқаша ақпараттық- рецепция (қабылдау) әдісі деп атайды. Осы әдіс арқылы мұғалім дайын ақпараттарды оқушыларға түрлі құралдармен түсіндіреді, ал оқушылар ақпараттарды түсініп, естерінде сақтайды. Ақпараттар әңгіме, дәріс, түсіндіру, кітап, қосымша құралдар, кӛрнекі құралдар арқылы беріледі. Мұғалім – есептер шығарады, теоремаларды дәлелдейді, жоспар құруға үйретеді. Оқушылар - мұғалімнің іс-әрекетін қайталайды, тыңдайды, кӛрнекіліктеріне қарайды, заттармен жұмыс істейді, оқиды, бақылайды, жаңа оқу материалдарын бұрынғы білімдеріне қосады. Түсіндірмелі-иллюстративтік әдіс арқылы адамзат жинақтаған тәжірибені аз уақыт ішінде беруге болады. Оның пайдасы ғасырлар бойы тексерілген және кӛп елдерде қолданылады. Кӛп ғасырлар бойы білім беру үшін мұғалімнің сӛзі, оқу кітаптары, жұтаңдау кӛрнекі құралдар қолданылады. Қазір ақпараттар техникалық құралдар арқылы да берілуде. Олар арқылы ғалымдармен, жазушылармен, суретшілермен, әртістермен, конструкторлармен, т.б. кездесу ӛткізуге болады. Оқу кинолары, телехабарлары зат және құбылысты жақсы қабылдап, түсінуге кӛмектеседі. Олар арқылы ӛсімдіктің қалай ӛсетінін, ғарыштағы микроағзалардағы құбылыстарды кӛреді. Жұмыс істеп тұрған үлгілерді, табиғи объектілерді демонстрациялауды кең қолдану керек. Түсіндермелі-иллюстративтік әдіс бастауыш мектептерде кең тараған. Ол арқылы білім "дайын" күйінде беріледі. Мұғалім материалды қабылдауға кӛмектеседі, оны оқушылар түсініп, естерінде қалдырады. Бұл әдісті шектен тыс қолдануға болмайды. жүктеу/скачать 2,16 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|