Электрлік деңгей өлшеуіштер. Бактар мен резервуарлардағы
сұйықтықтың көлемін немесе деңгейін өлшеу үшін əртүрлі электрлік деңгей
өлшеуіштер қолданылады. Мысал ретінде реостат датчигі бар электр деңгей
өлшегіштің сұлбасын келтіреміз (41,а-сурет). Өлшенетін сұйықтығы бар
бакта 1 қалтасы орналастырылған, оның жағдайы сұйықтықтың көлемімен
немесе деңгейімен анықталады. Қалта орналасуының өзгеруі тұрақты ток
көпірінің екі иығына қосылған реостатты 3 датчигінің R
1
жəне R
2
кедергілерінің өзгеруін тудырады, оның екі басқа иығы R
3
жəне
R
4
кедергілерімен резисторлармен түзіледі. R
1
жəне R
2
кедергілерінің өзгеруі
көрсеткішпен қызмет ететін 2 логометрдің катушкалары қосылған көпірдің
өлшеу диагоналындағы тоқты өзгертеді. Логометр шкаласы сұйықтық алатын
көлем бірлігінде немесе сұйықтық деңгейінің бірлігінде градуирленеді.
41-сурет. Реостатты датчиктері бар электр деңгей өлшегіштің (а) жəне
манометрдің (б) принципиалдық схемалары
Электрлік манометрлер. Дизельді майлау жүйесіндегі май қысымын
өлшеу үшін тепловоздарда электрлік манометрлер орнатылады. Мұндай
манометрде 5 реостатты сенсоры бар (41, б-сурет). Гофрленген мембранамен
байланысты. Көрсеткіш-шкаласы тікелей қысым бірліктерінде градуирленген
логометр. Логометр реостатты датчиктің R
1
жəне R
2
кедергілерімен жəне
R
3
жəне R
4
кедергілерімен резисторлармен түзілген тұрақты токтың электр
көпірінің диагоналіне қосылған. R
5
жəне R
6
кедергілерімен резисторлар аспап
шкаласының қажетті градуировкасын жəне температуралық өтемді алу үшін,
ал R
7
кедергісімен резистор — логометр катушкаларының кедергілерін
теңестіру үшін арналған (Олардың біреуі басқасына қарағанда үлкен
43
өлшемдері бар). Қысым өзгергенде мембрананың датчигінің корпусында
реостат қозғағышын жылжытады. Бұл ретте датчиктің R
1
жəне R
2
кедергілері
жəне өлшеу диагоналындағы ток өзгереді. Демек, көрсеткіш көрсеткі өзінің
жағдайын өзгертеді.