Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Ұлттық ақпараттандыру орталығы» АҚ



Pdf көрінісі
Дата12.01.2017
өлшемі0,67 Mb.
#1746

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 



«Ұлттық ақпараттандыру орталығы» АҚ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ БОЙЫНША 8-СЫНЫПҚА АРНАЛҒАН 

ҚАЗАҚ ТІЛІНДЕГІ ЦИФРЛЫҚ БІЛІМДІК РЕСУРСТАРДЫ 

ПИЛОТТЫҚ МЕКТЕПТЕРДЕ СЫНАҚТАН ӨТКІЗУ  

САРАПТАМАСЫ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы, 2012 

 

 

 



 

 

Ұлттық ақпараттандыру орталығының 

Ғылыми кеңесі ұсынған 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Пікір айтушылар: 

 

С.Т. Мухамбетжанова, педагогика ғылымдарының докторы, доцент 



К.А.Ахметов, техника ғылымдарының кандидатык, профессор ҚАЗ ҰБА 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Қазақстан  тарихы  бойынша  8-сыныпқа  арналған  қазақ  тіліндегі 

цифрлық  білімдік  ресурстарды  пилоттық  мектептерде  сынақтан  өткізу 

сараптамасы. – Алматы: «ҰАО» АҚ, 2012. – 16 б. 

 

 

 



 

 

 

 

 

Осы  сараптамалық  шолу  «Білім  беру  жүйесін  әдіснамалық  жасақтау»  008 

бағдарламасы  «Білім  беру  жүйесін  әдіснамалық  жасақтау  мен  білімдік  қызмет  көрсету 

сапасын талдау» 101 ішкі бағдарламасы ауқымында дайындалынған.  

Цифрлық  білімдік  ресурстарды  сынақтан  өткізу  сараптамасы  электрондық  оқыту 

жүйесін  енгізу  бойынша  жобаға  қатысатындарды  қазақ  тілінде  оқытатын  пилоттық 

мектептердің  8-сынып  оқушылары  мен  мұғалімдеріне  сауалнама  жүргізу  нәтижелерін 

талдауды  енгізеді.  Сауалнама  жүргізу  оқу  процесіне  цифрлық  білімдік  ресурстарды 

пайдаланудың тиімділігін ашатын мәселелерді қамтиды.  

 

 



 

 

КІРІСПЕ 



 

 

Бүгінгі  таңда  білім  беруді  ақпараттандыруды  болашақ  ақпараттық 

қоғамның парасаттық базасын құрудың міндетті шарты ретінде қарастырады. 

Білім беруді ақпараттандырудың мақсаты жаңа ақпараттық технологияларды 

пайдалану  есебінен  парасаттық  іс-әрекетті  ауқымды  жаңаландырудан, 

ойлаудың  жаңа  типті  мамандарын  дайындаудың  тиімділігі  мен  сапасын 

батыл  арттырудан,  білім  беруді  тұлғаландыру  жолымен  жаңа  ақпараттық 

мәдениетті қалыптастырудан  тұрады.  

2011–2020 жж. Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 

Мемлекеттік бағдарламасында қазақстандық білім беруді жаңартудың негізгі 

беғыттарының  бірі  білім  беруді  ақпараттандыру  мен  электрондық  оқыту 

анықталды.  Осы  бағдарламада  мектептердің  білім  беру  ұйымдарына 

электрондық  оқыту  жүйесін  2015  жылға  –  50%,  2020  жылға  –  90%    енгізу 

міндеті қойылған. 

 Бүгінгі  таңда  сапалы  білімдік  процесс  қазіргі  заманғы  ақпараттық-

қатынастық  технологиялардың  (АҚТ-дың)  мүмкіндіктерімен  білім  беру 

мазмұнын байытатын  цифрлық білімдік контентті қолдануды ұйғарады.  

2011  жылдан  бастап  e-learning  электрондық  оқыту  жүйесін  енгізу 

бойынша  Алматы  мен  Астана  қалалары,  Қарағанды  мен  Қарағанды облысы 

мектептерінің  44  білім  беру  ұйымдарында  пилоттық  жоба  іске  асырылады, 

жобаның  құрамды  бөліктерінің  бірі  елде  5–11  сыныптар  үшін  Қазақстан 

тарихы бойынша цифрлық білімдік ресурстарды дайындау болып саналды.     

8-сынып үшін қазақ тілінде ЦБР-дың 30 атауы дайындалған болатын. 

Осы талдамалық есеп-қисаптың мақсаты цифрлық білімдік ресурстады (ЦБР-

ды)  8-сыныптағы  қазақ  тілінде  оқытатын  Қазақстан  тарихы  сабақтарында 

сынақтан өткізу сараптамасының нәтижелерін талдап қорыту.      

Қазақ  тілінде  ЦБР-ды  сынақтан  өткізуге  17  мектептің  44  8-сыныбы 

қатысты, оның ішінде 22 мұғалім мен 1020 оқушы.  

Сынақтан  өткізу  сараптамасы  мынадай  әдістердің  көмегімен 

жүргізілді: 

сауалнама 

жүргізу, 

сұқбаттасу, 

мұғалімдермен 

және 

оқушылармен  автоматтандырылған  пікіртерім,  педагогикалық  бақылауды 



енгізу, мәліметтерді статикалық өңдеу әдісі. 

Нәтижелері  төменде  келтірілген  автоматтандырылған  тестілеуге  369 

8-сынып оқушылары қатысты.  

 

 

 

 

 

 

 

 


 

Қазақстан тарихы бойынша қазақ тілінде 8-сыныптарға  



арналған цифрлық білімдік ресурстарды сынақтан  

өткізудің нәтижелері 

 

 

 

1.  Қазақстан  тарихы  бойынша  цифрлық  білімдік  ресурстарды  (ЦБР-

ды) оқушылар бәрінен де жиірек қайда пайдаланады? 

 

Аймақ, қала 



Сұраққа жауап 

бергендер саны 

сабақтарда 

үйде 

100% 


саны 

саны 



Алматы  


74 

71 


95,9 

10,8 



72 ОМ 

36 


34 

94,4 


22,2 


32 ОМ 

28 


28 

96,6 


 

0,0 


158 ОМ 



100,0 

 

0,0 



Астана 

196 


163 

83,2 


41 

20,9 


48 МЛ 

47 


41 

87,2 


18 

38,3 


40 МЛ 

71 


47 

66,2 


23 

32,4 


53 МЛ 

75 


75 

96,2 


 

0,0 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

76 

68 


89,5 

40 


52,6 

Ростовка 

18 

18 


100,0 

22,2 



132 ОМ Қарағанды 

58 


50 

86,2 


36 

62,1 


Шашубай ауылы ОМ 

14 


14 

100,0 


 

0,0 


39 ОМ 



100,0 

 

0,0 



Акжал ОМ 

14 


14 

100,0 


 

0,0 


Қортынды 

346 


302 

87,3 


89 

25,7 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

2.  Қазақстан тарихы сабағында не істеу оқушыларға көбірек ұнайды?  



Аймақ, қала 

Сұраққа жауап 

бергендер саны

 

ЦБР-ды 

пайдаланбастан 

мұғалімнің 

түсіндіруін 

таңдау 

ЦБР-ды 

пайдаланып 

мұғалімнің 

түсіндіруін 

таңдау 

Жақсы, ол да 

және басқа да 

бар болғанда 

саны 



саны 



саны 

Алматы  


74 

12 


16,2 

51 


68,9 

10 


13,5 

72 ОМ 


36 

12 


33,3 

14 


38,9 

10 


27,8 

32 ОМ 


29 

 

0,0 



28 

96,6 


 

0,0 


158 ОМ 

 



0,0 

100,0 



 

0,0 


Астана 

196 


17 

8,7 


49 

25,0 


129 

65,8 


48 МЛ 

47 


10 

21,3 


20 

42,6 


17 

36,2 


40 МЛ 

71 


 

0,0 


 

0,0 


70 

98,6 


53 МЛ 

78 


9,0 


29 

37,2 


42 

53,8 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

99 



7,1 



23 

23,2 


69 

69,7 


Ростовка 

18 


33,3 


5,6 


11 

61,1 


132 ОМ 

Қарағанды 

52 

 

0,0 



12 

23,1 


40 

76,9 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

7,1 



57,1 


35,7 


39 ОМ 

 



0,0 

100,0 



 

0,0 


Акжал ОМ 

14 


 

0,0 


7,1 


13 

92,9 


Қортынды 

369 


36 

9,8 


123 

33,3 


208 

56,4 


 

 

 

 

 

 

 

 



 

 

 

 

3. Сабақта өзіндік жұмысты қалай істеу көбірек ұнайды?  

 

Аймақ, қала 

Сұраққа жауап 

бергендер саны 

ЦБР-мен 

оқулықпен 

жақсы, олда 

жіне басқа да 

бар болғанда  

саны 



саны 



саны 

Алматы  


74 

46 


62,2 

2,7 



25 

33,8 


72 ОМ 

36 


19 

52,8 


5,6 


15 

41,7 


32 ОМ 

29 


27 

93,1 


 

0,0 


3,4 


158 ОМ 

 



0,0 

 

0,0 



100,0 


Астана 

196 


59 

30,1 


2,6 


129 

428,5 


48 МЛ 

47 


37 

78,7 


 

0,0 


19,1 


40 МЛ 

71 


 

0,0 


 

0,0 


70 

98,6 


53 МЛ 

78 


22 

28,2 


6,4 


50 

64,1 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

99 

40 


40,4 

10 


10,1 

55 


55,6 

Ростовка 

18 

10 


55,6 

5,6 



38,9 


132 ОМ 

Қарағанды 

52 

28 


53,8 

 

0,0 



30 

57,7 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

14,3 



57,1 


28,6 


39 ОМ 

 



0,0 

100,0 



 

0,0 


Акжал ОМ 

14 


 

0,0 


 

0,0 


14 

100,0 


Қортынды 

369 


145 

132,7 


17 

15,4 


209 

56,6 


 

 

 

 

 

 

 



 

 

 

4.  Тарих сабақтарында қалай ЦБР-ды пайдалануды бастадық,  

содан кейін қандай өзгерістер болды? 

 

Аймақ, қала 



Сұраққа жауап 

бергендер саны 

Оқу едәуір  

қызықты болды 

 

Оқу қызықты 

емес болды 

 

Еш нәрсе 

өзгермеді 

 

саны 



саны 



саны 

Алматы  


73 

64 


87,7 

2,7 



9,6 


72 ОМ 

36 


27 

75,0 


5,6 


19,4 


32 ОМ 

28 


28 

100,0 


 

0,0 


 

0,0 


158 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Астана 

191 


173 

90,6 


0,5 


20 

10,5 


48 МЛ 

46 


38 

82,6 


 

0,0 


17,4 


40 МЛ 

71 


71 

100,0 


 

0,0 


4,2 


53 МЛ 

74 


64 

86,5 


1,4 


12,2 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

99 

81 


81,8 

2,0 



16 

16,2 


Ростовка 

18 


12 

66,7 


 

0,0 


33,3 


132 ОМ 

Қарағанды 

52 

52 


100,0 

 

0,0 



 

0,0 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

10 


71,4 

7,1 



21,4 


39 ОМ 

 



0,0 

100,0 



 

0,0 


Акжал ОМ 

14 


50,0 


 

0,0 


50,0 


Қортынды 

363 


318 

87,6 


5,3 


43 

11,8 


 

 


 

 



5.  Егерде олардың ЦБР тапсырмасын орындауы немесе тестіге дұрыс 

жауап беруі бірінші ретте іске аспаса, олар тағы да  

байқап қөруге әрекет етті ме? 

 

Аймақ, қала 



Сұраққа жауап 

бергендер саны 

иә, әрине 

жоқ 

Қашан қалайша 

саны 



саны 



саны 

Алматы  


73 

68 


93,2 

4,1 



2,7 


72 ОМ 

36 


31 

86,1 


8,3 


5,6 


32 ОМ 

28 


28 

100,0 


 

0,0 


 

0,0 


158 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Астана 

192 


163 

84,9 


13 

6,8 


14 

7,3 


48 МЛ 

48 


34 

70,8 


12,5 


12,5 


40 МЛ 

69 


68 

98,6 


 

0,0 


1,4 


53 МЛ 

75 


61 

81,3 


9,3 


9,3 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

91 

76 


83,5 

3,3 



12 

13,2 


Ростовка 

17 


12 

70,6 


 

0,0 


29,4 


132 ОМ 

Қарағанды 

45 

45 


100,0 

 

0,0 



 

0,0 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

12 


85,7 

 

0,0 



14,3 


39 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Акжал ОМ 

14 


42,9 


21,4 


35,7 


Қортынды 

356 


307 

86,2 


19 

14,2 


28 

7,9 


 

 

 



 

6.   ЦБР-мен жұмыс істегеннен кейін «Қазақстан тарихы» пәніне 

оқушылардың қатынасы қалай өзгерді? 

Аймақ, қала 

Сұраққа жауап 

бергендер саны 

Иә, жақсы жаққа 

қарай 

 

Иә, жаман 

жаққа қарай 

 

Өзгеріссіз қалды 

саны 



саны 



саны 

Алматы  


73 

65 


89,0 

1,4 



9,6 


72 ОМ 

36 


28 

77,8 


2,8 


19,4 


32 ОМ 

28 


28 

100,0 


 

0,0 


 

0,0 


158 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Астана 

181 


160 

88,4 


14 

7,7 


17 

9,4 


48 МЛ 

35 


34 

97,1 


 

0,0 


11 

31,4 


40 МЛ 

69 


67 

97,1 


 

0,0 


2,9 


53 МЛ 

77 


59 

76,6 


14 

18,2 


5,2 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

97 

81 


83,5 

0,0 



16 

16,5 


Ростовка 

18 


12 

66,7 


 

0,0 


33,3 


132 ОМ 

Қарағанды 

50 

50 


100,0 

 

0,0 



 

0,0 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

11 


78,6 

 

0,0 



21,4 


39 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Акжал ОМ 

14 


50,0 


 

0,0 


50,0 


Қортынды 

351 


306 

87,2 


15 

9,1 


40 

11,4 


 

 

 



10 

 

 



7. ЦБР-ды сабақта пайдаланғаннан кейін оқушылар тарихи 

оқиғалардың маңызын жақсы түсіне алды ма? 



Аймақ, қала 

Сұраққа жауап 

бергендер саны 

иә 

жоқ 

білмеймін 

саны 



саны 



саны 

Алматы  


73 

70 


95,9 

2,7 



1,4 


72 ОМ 

36 


33 

91,7 


5,6 


2,8 


32 ОМ 

28 


28 

100,0 


 

0,0 


 

0,0 


158 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Астана 

191 


158 

82,7 


10 

5,2 


22 

11,5 


48 МЛ 

47 


32 

68,1 


8,5 


10 

21,3 


40 МЛ 

67 


58 

86,6 


 

0,0 


13,4 


53 МЛ 

77 


68 

88,3 


7,8 


3,9 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

99 

80 


80,8 

7,1 



12 

12,1 


Ростовка 

18 


10 

55,6 


 

0,0 


44,4 


132 ОМ 

Қарағанды 

52 

52 


100,0 

 

0,0 



 

0,0 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

11 


78,6 

 

0,0 



21,4 


39 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Акжал ОМ 

14 


42,9 


50,0 


7,1 


Қортынды 

363 


308 

84,8 


19 

5,2 


35 

9,6 


 

11 

 

 



8. ЦБР-ды сабақта пайдаланғаннан кейін оқушылар тарихи даталарды 

еске жақсы сақтай алды ма? 



Аймақ, қала 

Сұраққа жауап 

бергендер саны 

иә 

жоқ 

білмеймін 

саны 



саны 



саны 

Алматы  


73 

69 


94,5 

 

0,0 



 

0,0 


72 ОМ 

36 


32 

88,9 


2,0 

5,6 


2,0 

5,6 


32 ОМ 

28 


28 

100,0 


 

0,0 


 

0,0 


158 ОМ 



100,0 

 

0,0 



 

0,0 


Астана 

196 


152 

77,6 


 

0,0 


 

0,0 


48 МЛ 

47 


29 

61,7 


6,0 

12,8 


10,0 

21,3 


40 МЛ 

71 


57 

80,3 


 

0,0 


13,0 

18,3 


53 МЛ 

78 


66 

84,6 


3,0 

3,8 


4,0 

5,1 


Қарағанды,  

Қарағанды обл. 

96 

79 


82,3 

 

0,0 



 

0,0 


Ростовка 

18 


13 

72,2 


 

0,0 


4,0 

22,2 


132 ОМ 

Қарағанды 

49 

49 


100,0 

 

0,0 



 

0,0 


ОМ Шашубай 

ауылы 


14 

10 


71,4 

2,0 


14,3 

2,0 


14,3 

39 ОМ 


100,0 



 

0,0 


 

0,0 


Акжал Ом 

14 


42,9 


7,0 

50,0 


1,0 

7,1 


Қортынды 

365 


300 

82,2 


 

0,0 


 

0,0 


 

12 

 

 



 

9. ЦБР-ды сабақтарда пайдаланғанға дейін және пайдаланғаннан кейін 

оқушылар қандай бағаларды бәрінен де жиірек алды де? 

Аймақ, қала 

Сұраққа 

жауап 

бергендер 

саны 

дейін  кейін  дейін  кейін  дейін  кейін  дейін  кейін 















Алматы  


73 

23 


24 

45 


44 



72 ОМ 



36 

17 


15 

14 


16 



32 ОМ 



28 



25 

25 


  

  

  



  

158 ОМ 




  



  

  

  



Астана 

196 


62 

118 


95 

100 


35 

11 


48 МЛ 



47 

17 


24 

16 


18 

14 


  

  



40 МЛ 

71 


16 

26 


42 

43 


12 

  



  

53 МЛ 


78 

29 


68 

37 


39 



  

  

Қарағанды,  



Қарағанды обл. 

99 


38 

61 


44 

27 


17 

10 


Ростовка 



18 

13 





  

  



132 ОМ 

Қарағанды 

52 

29 


38 

19 


14 

  



  

  

ОМ Шашубай 



ауылы 

14 


10 



  

  



  

  

39 ОМ 



  

  



  



  

  

  



Акжал ОМ 

14 


  





  

  

Қортынды 



368 

123 


203 

184 


171 

56 


24 



 

 

 



13 

 

ҚОРЫТЫНДЫ 



 

Сонымен,  ЦБР-ды  қолдану  тек  тарихқа  құлшынысты  ғана  емес, 

оқытудың сапасын да арттыруға мүмкіндік туғызды. Және де бұл тіліктестік 

пен  өзара  қолдау  атмосферасында  өтті  де  қазақ  тілінде  оқитын  8-сынып 

оқушыланына  тек  жаңа  білімді  алуға  ғана  емес,  және  де  өздерінің 

қатынастық  біліктерін:  басқаның  пікірін  тыңдау,  әр  түрлі  көзқарасты 

бағалау, пікірсайысқа қатысу – дамытуға мүмкіндік берді.  

ЦБР-ды  пайдаланудың  тәрбиелік  мүмкіндіктері  де  айтарлықтай.  Олар 

оқушылардың  арасындағы  көңіл-күйлік  байланыстарды  орнатуға  мүмкіндік 

туғызады, команда да, жалғыз да жұмыс істеуге үйретеді, қорғаныштық пен 

өзаратүсіністік  сезімді  бастан  кешіруге  көмектесе  отырып,  мектеп 

оқушыларының  жүйке  жүктемесін  алып  тастайды.  Дәстүрлі  оқытумен 

салыстыру  бойынша,  ЦБР-ды  пайдалану  мұғалім  мен  оқушының 

өзараәрекеттестік  сипатын  өзгертеді.  Мұғалімнің  белсендігі  оқушының 

белсенділігіне  орын  береді,  ал  мұғалімнің  міндеті  балалардың  бастамалары 

үшін жағдайлар жасау болады.   

Қазақстан 

тарихын 


оқыту 

практикасында 

ЦБР-ды 

қолдану 


оқушылардың  парасаттық  белсенділігін  арттыруға,  олай  болса,  және 

сабақтың  тиімділігін  арттыруға  мүмкіндік  туғызады.  Мұғалімдердің  пікірі 

бойынша  тіпті  ең  енжар  оқушы  үлкен  тілекпен  белсенді  іс-әрекетке 

қосылған, оларда шешілетін мәселелерге өзіндік ойлау, шығармашылық амал 

машықтарын дамыту байқалған. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 


14 

 

№1қосымша 



 

Қазақстан тарихы бойынша 8-сыныпқа арналған қазақ тіліндегі  

цифрлық білімдік ресурстардың (ЦБР)  

Т І З І М І 

 

 № 



Тақырыптың ЦБР-ы  

1. 


 

Бөлемге кіріспе «Қазақстанның XVІІІ ғасырдағы әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуы» 

XVІІІ ғасырдың бірінші ширегіндегі қазақ хандықтарының ішкі, сыртқы жағдайы. 

2. 

 

Қазақ халқының Жоңғар басқыншыларына қарсы соғысы.  



 Жоңғар мемлекетінің күшеюі. XVІІІ ғасырдың басында жоңғарлардың қазақ жерлеріне басып кіруі.  

Негізгі шайқастар. 1723 жылғы «Ақтабан шұбырынды».  

3. 

 

Шапқыншылыққа  қарсы  азаттық  күрес.  Басқыншыларды  қазақ  жерінен  қуу.  Қарақұм  пен 



Ордабасындағы құрылтайлар. Азаттық күрестің көрнекті қайраткерлері; Абылай, Бұқар, Төле, Қазыбек, 

Әйтеке, Бөгенбай, Қабанбай, Наурызбай т.б.  

4. 

 

Кіші  жүздің  Ресейге  қосылуы.  Қазақ  хандықтарының  Ресеймен  дипломатиялық,  экономикалық,  сауда 



және  саяси  байланыстары.  Патша  үкіметінің  отарлық  саясатының  басталуы.  ХҮІІІ  ғасырдың  40-

жылдарындағы Кіші жүз бен Орта жүзде қалыптасқан жағдай.  

5. 

 

XVІІІ  ғасырдың  ортасындағы  Қазақстан.  Кіші  жүздегі  қайшылықтардың  шиеленісуі.  Қазақ-  башқұрт 



қатынастары. Ресеймен экономикалық қатынастардың дамуы. Жер мәселесінің шиеленісуі. 

6. 


 

Абылай  хан  билігі.  Абылай  ханның  сыртқы  саясатының  сипаты.  Жоңғар  шапқыншылығына  тойтарыс 

беруді  ұйымдастыруы.  Жоңғар  хандығының  әлсіреуі.  Абылай  ханның  бүкіл  қазақ  жерлерін  біріктіру 

жолындағы күресі. Абылай хан – аса көрнекті саяси қайраткер. 

7. 


 

Қазақтардың 1773-1775 ж. Е.И. Пугачев Шаруалар соғысына қатысуы. Оның себептері, қатысу барысы, 

соғыстың жеңілуі. 

8. 

 

Сырым Датұлы бастаған ұлт-азаттық көтеріліс. Кіші жүз қазақтарының азаттық күресі.  



Себептері, барысы, аяқталуы және маңызы. 

9. 


 

XVІІІ  ғасырдағы  Қазақстан  мәдениеті.  Ресей  ғалымдарының  Қазақстанды  ғылыми  зерттеуі.  Олардың 

еңбектеріндегі Қазақстанның жағырапиясы, тарихы және этнографиясы.  



Қазақ  әдебиеті.  Ақтамберді,  Бұқар  жырау  және  т.б.  Бөлім  бойынша  оқу  материалын  қайталау 

«Қазақстанның XVІІІ ғасырдағы әлеуметтік-экономикалық және саяси дамуы» 

10. 


 

Бөлемге  кіріспе  «ХІХ  ғасырдың  бірінші  жартысындағы  Қазақстанның  әлеуметтік-  экономикалық  және 

саяси  жағдайы».  Бөкей  хандығының  құрылуы.  Территориясы.  Шаруашылық,  әкімшілік  және  саяси 

жағдайы. 

11. 


 

Қазақстанда хандық  биліктің жойылуы.  «Сібір қырғыздар жөніндегі жарғы» және  Орта  жүзде  хандық 

биліктің  жойылуы.  «Жарғыдағы»  әлеуметтік  мәселелер.  «Орынбор  қазақтары  жөніндегі  жарғы»,  Кіші 

жүзде хан билігінің жойылуы «Жарғыдағы» әлеуметтік мәселелер.Сыртқы округтердің құрылуы.  

12. 


 

1836-1838ж. Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған көтеріліс. Көтерілістің себептері. 

Көтеріліс  басшылары-  Исатай  Тайманұлы.  Махамбет  Өтемісұлы.  Көтерілістің  негізгі  ошақтары. 

Көтерілістің жеңіліске ұшырауы.  

13. 


 

Қазақстанда отарлық езгінің күшейе түсуі. Патша өкіметінің бекеттері, станицалары мен линияларының 

салынуы.  Қазақ  жерін  зорлықпен  отарлау.  Ұлт-азаттық  қозғалыстың  басталуы,  барысы,  қозғаушы 

күштері.  Көтеріліс  туралы  түрлі  көзқарастар.  Қасым  Абылайұлы  және  оның  ұлдары-  қазақ  халқының 

ұлт-азаттық қозғалысының басшылары. 

14. 

 

1837-1847  жылдардағы  Кенесары  Қасымұлы  бастаған  ұлт-азаттық  қозғалыс.  Кенесары  Қасымұлы- 



қаһарман  батыр,  қолбасшы,  дипломат,  мемлекет  қайраткері.  Кенесары  хандығы.  Ұлттық  тәуелсіздік 

жолындағы бүкіл халықтық қозғалыс. Қоқан билеушілеріне қарсы күрес. Патша үкіметінің ұлт-азаттық 

қозғалысқа  қарсы  шаралары.  Кенесарының  опат  болуы.  Қозғалыстың  жеңілуі,  маңызы.  Бөлім  бойынша 

оқу  материалын  қайталау  «ХІХ  ғасырдың  бірінші  жартысындағы  Қазақстанның  әлеуметтік- 

экономикалық және саяси жағдайы»  

15. 

 

Бөлемге кіріспе «Қазақстан-Ресей империясының отары».Ұлы жүздің Ресейге қосылуы.  



Ұлы  жүз  қазақтары  Қоқан  және  Хиуа  шонжарларының  қоластында.  Ресей  әскерлерінің  Оңтүстік 

Қазақстан  мен  Орта  Азияны  жаулап  алуы.  Ұлы  жүздің  Ресейдің  қоластына  өте  бастауы.  Отаршылдық 

Жетісуды  отарлау  тәсілдері.  Верный  қаласы  негізінің  салынуы.  Лепсі,  Талғар,  Есік,  Қырғыздардың 

Ресейге қосыла бастауы.  

16. 

 

Жаңқожа Нұрмұхамедов бастаған Сырдария қазақтарының көтерілісі. Көтерілістің себептері, барысы. 



Орыс  әскерлерінің  Хиуаға  жорығы.  Қоқан  хандығы  ұстанған  бағыт.  Есет  Көтібаров  бастаған  көтеріліс. 

Патша әскерлерінің Ақмешітті алуы. Қазақтардың Қоқан бектерінің үстемдігіне қарсы күресі. 

17. 

 

Қазақтардың дәстүрлі шаруашылығы.Мәдениетінің дамуы. Ұлттық мерекелері және ұлттық ойындары. 



Қазақ халқының салт дәстүрлеріү. 

15 

 

18. 



 

Ресейдің  қазақ  жерін  басып  алуының  аяқталуы.  Қазақстанның  Ресейге  қосылуының  салдары.  Патша 

өкіметінің Қазақстандағы отарлық саясатының бұрынғыдан да күшеюі. 

19. 

 

Қазақстандағы  1867-1868 жылдардағы  реформа.  Қазақстанда  реформа  жүргізудің  себептері  және  оны 



дайындау.  Орал,  Торғай,  Ақмола,  Семей  облыстарын  басқару  жөніндегі  «Уақытша  ереже».  Облысты, 

уезді, болысты, ауылды әкімшілік басқарудағы өзгерістер. Реформаның отаршылдық мәні. Қазақтардың 

шұрайлы жерлерін патшаның әкімшілік орындарының одан әрі тартып жаппай тартып алуы. 

ХІХ  ғасырдың  80-90  жж.әкімшілік  реформалар.  Түркістан  өлкесін  және  далалық  облыстарды  басқару 

жөніндегі  ереже.  Отарлық  басқару  жүйесінің  нығаюы.  Сот  құрылысындағы  өзгерістер,  оларды 

жүргізудің түпкі мақсаты.  

20. 


 

Қазақстан  аумағындағы  казак  әскерлері.  Орал,  Жетысу  және  Сібір  казактары.  Патша  үкіметінің 

казактарды отарлық саясатты жүзеге асыруға пайдалануы.  Патша үкіметінің Қазақстандағы отарлық-



көшіру саясаты. 

Шаруаларды Ресеидің, Украинаның, Белоруссияның орталық губернияларынан көшіру..  

Көшіп келушілерге жеңілдік жағдайлардың жасалуы (жер үлестері, ақшадай судылар т.б. ). 

Көшіп келуші шаруалардың шаруашылығы. 

21. 

 

Қазақстан территориясындағы қалалар. Орал, Семей, Орынбор, Петропавл, Верный.  



Қалалардың әкімшілік, мәдени, әлеуметтік-экономикалық рөлі. Қазақстанда сауданың дамуы.  

Бұқтырма,  Петропавл,  Семейдің  Синьцзянмен  сауда-саттық  жүргізетін  орталықтарға  айналуы.  Сауда 

қатынасының одан әрі өркендеуі, оның себептері. 

22. 


 

Өнеркәсіп оның отаршылдық сипаты.  Алтын, тұз, мұнай кәсіпорындарының жұмысы. Темір жол салу. 

Сауда өнеркәсіп буржуазиясының, жұмысшы табының қалыптаса бастауы.  

23. 

 

Ұйғырлар мен  дұңғандердің Жетісуға қоныс аударуы.  Қытай жеріндегі ұйғырлар мен дұңғані қанаудың 



күшеюі.  

Іле  өлкесін  қайтару  жөніндегі  қазақ-қытай  келісімі.  Ұйғыр,  дұңгандарды  Жетысуға  көшіру. 

Шаруашылығы, егіншіліктің дамуы. Ұйғыр, дұңган мәдениетінің дамуы.  

Қазақстанда этникалық топтардың құрыла бастауы.Қазақстанның көпұлтты өлкеге айналуы. 

24. 


 

Өлкеден  тыс  қазақ  халқы.  Ресейде,  Орта  Азияда,  Қытайда  тұратын  қазақтардың  өмірі,  түрмысы, 

шаруашылығы және мәдениеті. 

Бөлім бойынша оқу материалын қайталау «Қазақстан-Ресей империясының отары»  

25. 


 

Бөлемге  кіріспе  «ХХ  ғасырдың  бас  кезіндегі  Қазақстан».  Қазақстан  Ресейдің  1905-1907  жылдардағы 

революция  кезінде.  Патша  өкіметінің  отарлау  саясатының  күшеюі.  Жұмысшы  қозғалысының  басталуы, 

қазақ  шаруалары  қозғалысының  күшеюі.  Ұлт-азаттық  қозғалыстағы  қазақ  интелегенциясының  рөлі. 

Социал- демократиялық және кадеттік топтардың дағдарысы. 

26. 


 

Ұлттық-демократиялық  қозғалыстың  өрлеуі.  Қазақтың  зиялы  қауымының  қызметі,  оның  көрнекті 

өкілдері:  А.  Байтұрсынов,  М.  Дулатов,  М.  Шоқай.  М.  Жұмабаев  және  басқалар.  Алғашқы  қазақ 

баспасөздері: «Айқап» журналы, «Қазақ» газеті және олардың қызметі. Бөлім бойынша оқу материалын 

қайталау «Қазақстан-Ресей империясының отары»  

27. 


 

Бөлемге кіріспе «ХХ ғасырдың бас кезіндегі Қазақстан».XX ғасырдың басындағы халық ағарту ісі. 

Ы  Ыбырай  Алтынсарин-  жаңашыл  педагог,  қоғам  қайраткері.  Жаңа  мектептер  және  олардың 

қиындықтары.  Мектептер  мен  медреселер.  Халық  ағарту  ісінің  орталықтары.  Қазақстанның  ғылыми 

зерттелуі.  П.Семенов-Тянь-Шанскийдің  зерттеулері.  Қазақстан  тарихының  зерттелуі.  Орыстың 

демократиялық мәдениетінің қазақ мәдениетіне тигізген ықпалы. 

28. 

 

Шоқан  Уәлиханов-  қазақтың  ұлы  ғалымы.  Шоқан  Петербургте.  Шоқан  және  Ф.  М.  Достоевский. 



Қазақстанға жер аударылған революцияшылдардың ХІХ ғасырдың 60-70 жылдардағы қызметі, олардың 

жергілікті халықпен байланысы. 

29. 

 

Қазақстандағы  ақындық  өнер  және  музыка  мәдениеті.  Құрманғазы  Сағырбайұлы.  Дәулеткерей 



Шығайұлы.  Тәттімбет  Қазанғапұлы.  Ықылас  Дүкенұлы.  Әсет  Найманбайұлы.  Біржан  Қожағұлұлы. 

Ақансері  Қорамсаұлы  және  басқалар.  Ұлы  ақын  Абай  Құнанбаев  (1845-1904)  және  қазақ  жазба 



әдебиетінің  негізін  салушы.  Ұлы  ойшыл.  Өмірі  мен  шығармашылық  қызметі.  Абай-  аудармашы.  ХІХ 

ғасырдың екінші жартысындағы әдебиет. 

30. 

 

Самодержавиенің діни саясаты. Мұсылман мектептеріне шектеу қойылуы. 



Жергілікті ұлт өкілдерінен ченеуниктер дайындауға бағытталған мектептердің ашылуы. 

Бөлім  бойынша  оқу  материалын  қайталау  «Қазақстанның  ХІХ  ғасырдың  екінші  жартысы  мен  XX 

ғасырдағы мәдениеті» 

 

 

 



 

 

 



16 

 

 




Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет