Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Республикалық техникалық және кәсіптік білім беруді дамытудың
БІРІНШІ БӨЛІМ. БАЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСЫНЫҢ ЖАЛПЫ
жүктеу/скачать 2,36 Mb. Pdf көрінісі
|
| БІРІНШІ БӨЛІМ. БАЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСЫНЫҢ ЖАЛПЫ
МӘСЕЛЕЛЕРІ 1.1 БАЛАЛАР ПСИХОЛОГИЯСЫ – БАЛАНЫҢ ПСИХИКАЛЫҚ ДАМУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ Педагогика, физиология, педиатрия ғылымдарымен қатар балалар психологиясы да баланың психикасының дамуын зерттейді. Балалардың жас ерекшеліктері үш кезеңге бөлінеді: Бірінші кезең – ерте балалық шақ - туғаннан бастап үш жасқа дейін; Екінші кезең – балалық шақ – үш жастан бастан он жасқа дейін; Үшінші кезең – ересек шақ. Мектеп жасына дейінгі балалар психологиясы балалар психологиясының құрамдас бөлігі болып табылады. Мектеп жасына дейінгі балалар психологиясы олардың туғаннан бастап жеті жасқа дейінгі дамуының психикалық ерекшеліктерін зерттейді. Балаларды психологиясы бір жас ерекшелігінен екінші жас ерекшелігіне өту кезеңіндегі ерекшеліктер қарастырылады. Сонымен қатар, психикалық процестердің жеке өздері ғана емес, олардың пайда болуы мен қалыптасу мәселесі де зерттеледі. Психикалық дамуды психикалық процесс жаңа сапалар мен қызметтердің пайда болуымен қатар, бар психикалық формалардың түрленіп өзгеруі деп түсінеміз. Психикалық даму әрекет, тұлға, таным үшеуінде өзара байланысты болатын сандық және сапалық өзгерістер. Сонымен, психиканың дамуы – өткенді қайталау ғана емес, сонымен қатар, күрделі, бірте-бірте сапасы артып, өзгеріп тұратын процесс. Психикалық даму өсіп қана қоймай, түрлене де алады, бұл жағдайда сандық өзгерістер сапалық өзгерістерге айналады. Жаңадан пайда болған сапалар өз кезегінде сандық өзгерістерге әкеледі. Психология ғылымында психикалық даму қоғамдық-тарихи тәжірибе тұрғысынан қарастырылады. Баланың психикалық дамуы үшін адамзаттың бойына жинақтаған қоғамдық-тарихи тәжірибесі маңызды. Ағзаның құрылымы мен жұмыс істеуі балалардың жеке ерекшеліктеріне байланысты. Психикалық даму толыққанды болу үшін ми қыртысы мен жоғары жүйке жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі маңызды. Миға зақым келуі немесе дұрыс дамымауы өз кезегінде психикалық дамуды тежейді. Сондықтан, баланың іште жатқан кезінен бастап барлық жағдай жасалуы оның қалыпты дамуының кепілі. Баланың психикасының дамуы ортаға да тәуелді. Бала өзінің белсенді әрекеті арқылы әлеуметтік тәжірибені меңгереді. Әлеуметтік тәжірибені меңгеру арқылы бала қабілеттерге ие болады. Балалардың психикалық дамуының негізгі механизмі әлеуметтік, әрекеттің тарихи қалыптасқан түрлері мен формалары болып табылады. Қоғам әлеуметтік-тарихи тәжірибені мектепке дейінгі білім беру мекемелері арқылы жүзеге асырады. Бала туғаннан бастап әлеуметті ортаға тап болады. Қоғам баланы адамның қолымен жасаған затттар арқылы білім, біліктілік, дағдыларды меңгеру 6 процесінен табысты өтуге үйретіп қана қоймай, тұлғаның тәрбиесіне де көңіл бөлінеді. Үйрету, тәрбиелеу, дамыту үнемі өзара тығыз байланысты. жүктеу/скачать 2,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|