Ќазаќстан республикасы білім жјне єылым министрлігі
Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдардағы герменевтикалық бетбұрыс
жүктеу/скачать 1,11 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Герменевтикалық анализ
- ТАРИХИ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ДЕҢГЕЙЛЕРІ.МАКРОТАРИХТАН МИКРОТАРИХҚА БЕТБҰРЫС.
| 3.Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдардағы герменевтикалық бетбұрыс.
Герменевтика —бұл мәтінді түсіндіру теориясы және қазіргі батыс әдебиеттануда кең өрістеуді алған мағынаны түсіну туралы ғылымы. Жаңа әдебиет теориясының құрылуы герменевтика қағидасында негізделеді. Гуманитарлық ғылымдар саласындағы жан-жақты әдіс туралы ұғымы дәстүрлі түрде герменевтикамен байланысты. Филологиялық деректер негізінде тарихи факторларды ұғындыру әдісі ретінде герменевтика әдеби ескерткіштерін түсіндірудің жан-жақты қағидасы болып саналды. Абсолюттік көркем құндылықтарына сәйкес өнер туындысын дұрыс ұғыну түсіндіруің функциясы болып табылады. Тұлғаның туындысын қабылдайтын сана түсінудің құралы болып саналады, яғни түсіндіру әдеби туындыны қабылдаудан туынды ретінде қарастырылады. Неміс ғалымы, (1768–1834), «Герменевтика» трактатының авторы Фридрих Шлейермахер қазіргі герменевтиканың негізін қалаушы деп есептелінеді. Шлейермахер әдісінің ерекшелігі — бұл логика және риторикалық категорияларды ғана емес, сонымен бірге «ішкі логика» жолы арқылы туындының «санасыз» ұғыну түсйсіктерін қосу. Басқа неміс ғалымы В. Дильтей «Герменевтиканың пайда болуы» кітабын жазды, сол кітапта суретшінің рухани өмірі «ішкі шынайылығын» ұғынуға шақырған. Әдеби герменевтикада өнер туындысын шығармашылық қызметтің бірыңғай өнімі ретінде түсуніге болмайтыны туралы қорытындысы беріледі. Өнер туындысы мәдени тәжірибе дәстүрінің материалды объективациясы болып табылады, сондықтан мәдени дәстүрдің үздіксіздігіне шығуды көздегенде ғана оны түсіндірудің мәні болады (Гадамер). Көркем туынды мәдениет факторы болып табылады, сонымен бірге оны түсіндіргенде адамзаттың рухани тарихындағы орнын қайта құру қажет. Герменевтикалық анализ — бұл мәтінді қайта құрастыру. Туындының түсіндірілуі автор құндылығының жүйесі, этикалық таңдаумен анықталу керек. Егер Хирш қорғайтын мәтінді құрастыру процесінде оның еркін және өзіндік түсіндірулері құрылса, барлық құрылған түсіндірулер авторлық түпкі ойына тиісті болу керек. Термин герменевтика применялся чаще всего в отношении библейских текстов, затем — в значении учения о восстановлении первоначального смысла литературных памятников, дошедших в искажённом и частичном виде, непонятных без комментариев, а также в значении истолкования всякого произведения (сюда относятся, например, объяснительные издания авторов). В этом смысле герменевтика — дисциплина филологической критики.Автором первой обобщающей работы по герменевтике был христианский мыслитель Аврелий Августин (354—430). Его труд назывался «Христианская наука, или Основания священной герменевтики и искусства церковного красноречия».Герменевтике придаётся большое значение в литературоведении, поскольку при исследовании любого памятника литературы необходимо его максимально объективное толкование. Надо оговориться, что под текстом в герменевтике понимают не только рукописные творения авторов, но и произведения искусства, исторические события и другие объекты, которые «поддаются» пониманию. Процесс понимания рассматривают как движение по так называемому герменевтическому кругу. С одной стороны, текст рассматривают по отношению к эпохе, литературному жанру. С другой стороны, текст является духовной жизнью автора, а сама его духовная жизнь является частью исторической эпохи. Представление текста с этих двух позиций, переход от общего к частному и обратно и есть движение по герменевтическому кругу.Герменевтика также является философским методом анализа текста. Так называется и философское направление, разрабатывающее философское применение герменевтики. Сторонниками и философами, внёсшими значительный вклад в герменевтику, являются Гадамер, Шлейермахер и Поль Рикёр.Другим активным идеологом герменевтики можно назвать философа и историка Вильгельма Дильтея. Дильтей стремился оспаривать методику изучения природы путём внешнего наблюдения; он был активным сторонником «вчувствования». Таким образом, он призывал реконструировать исторические события и внешние явления путём самонаблюдения, понимания событий методом их личностного «сопереживания», «вживания» в них как во фрагмент духовного целого, как части всемирного единения природы и Духа. Дәріс №3. ТАРИХИ ЗЕРТТЕУЛЕРДІҢ ДЕҢГЕЙЛЕРІ.МАКРОТАРИХТАН МИКРОТАРИХҚА БЕТБҰРЫС. жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|