4.1. АЗАМАТТЫҚ ІСТЕР
1999 жылғы Азаматтық іс жүргізу кодексінің
(түзелтулер енгізілген) (Азаматтық іс жүргізу кодексі)
30(1-3) бабына сәйкес
24
, КТМАС келесідей даулар
бойынша азаматтық юристикцияға ие:
• Баланың мекен-жайын және баламен сөйлесу
ережесі туралы;
• Ата-ана құқығынан айыру (шектеу) және қалпына
келтіру туралы;
• Бала асырап алу туралы;
• Бала асырап алудың күшін жою туралы;
23
Жауап беруші КТМАС судьяларының 80,6% және 83,9%,
сәйкесінше.
24
Осы Есеп үшін біз 1999 жылы толықтырулар енгізілген Азаматтық
іс жүргізу кодексінің ағылшынша аудармасына жүгіндік.
Мәліметтер 15 мамыр 2014 жылы мына сайттан алынды http://
adilet.zan.kz/eng/docs/K990000411.
• Кәмелетке толмаған балаларды арнайы білім
беру ұйымдары немесе ерекше ұстау режимі бар
ұйымдарына жолдау туралы;
• ҚР неке және отбасы заңнамасына сәйкес, кәмелетке
толмағандарға қамқорлық және қорғаншылық (па-
тронат) туралы.
Осы зерттеу барысында бақыланған азаматтық
істердің кең таралған түрі ата-ана құқығынан айыруға
байланысты
25
. 41,4% бақыланған азаматтық істер
ата-ана құқығынан айыруға байланысты; одан кейін
баланың мекен-жайына қатысты істер (31,0%) және
баламен сөйлесу ережесін анықтауға қатысты істер
26
.
Кесте 3–те мониторинг жүргізілген азаматтық істердің
түрлері туралы толық ақпарат берілген
27
.
КТМАС-та азаматтық істерге тартылған кәмелетке
толмағандар төмендегі Кесте 4-те көрсетілген жас
топтарына түседі:
28
25
Барлық КТМАС-та қаралған азаматтық істердің жалпы саны мен
түрлеріне қатысты сандық мәліметтерге қол жеткіху мүмкін бол-
мады.
26
Сот тыңдалымдарын бақылауға арналған бақылау парақтары
зерттеушілерден сот тыңдалымдарын келесі категориялардың
біріне жатқызуды талап етті: балаларды бағу үшін төлем; ата-
ана құқығын шектеу; ата-ана құқығынан айыру; кәмелетке
толмағандарға қамқоршылық және қорғаншылық; баланың ме-
кен-жайын анықтау; баламен қарым-қатынастың ережесі; асы-
рап алу; басқалар (зерттеуші көрсету керек). Жалпы алғанда 29
азаматтық іс тыңдалымдарына бақылау жүргізілді.
27
Өтінеміз, сот тыңдалымдарына жүргізілген бақылаулар өкілдік
іріктеу мақсатын басымдық деп таппады, сол үшін бұл мәліметтер
таңдалып алынған КТМАС-тар, жылпы Қазақстандағы КТМАС-тар
үшін өкілдік емес болуы мүмкін екеніне назар аударыңыз.
28
Сол жерде
Қазақстан Республикасындағы кәмелетке толмағандар істері жөніндегі
мамандандырылған ауданаралық соттардың дамуы
19
Достарыңызбен бөлісу: |