Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі мм «Ақсу қаласының жалпы білім беретін №4 орта мектебі»

          Қазақстан  Республикасының Білім және Ғылым министрлігі 

ММ «Ақсу қаласының жалпы білім беретін № 4 орта мектебі»

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  Тақырыбы: «Сыйлықтар»  

7 сынып 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Құрастырғандар: 

Ахметова Г.М. 

Хасенова А.С 

Темірболатова М.Б. 

 

 

 

 

 

 

Ақсу қаласы  

 

 

 

 

Мазмұны

 

 

I бөлім. Кіріспе.

 

Сыйлықтардың шығу тарихы…………………………………….……… 

Сыйлық сыйлау, алу этикеті .................................................................. 

Ұлттық  нақыштағы сыйлықтар ..............................................

................ 

Басқа  халықтардағы    сыйлықтар  сыйлау  ерекшеліктері    тура

лы    не 

білесің? ............................................................................................................. 6     

 

 

3 

4 

5 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

I бөлім. Кіріспе 

 

 

        Сыйлық- 1.Сыйға беpiлетiн зат; таpту-таpалғы. Әкесi туған күнiне 

бip кеpемет сыйлық әкелдi (Pахманбеpдиев) 2. Жаpыста сайыста 

озғандаpға беpiлетiн жүлде, бәйге. Жиналыстың аpтынан озаттаpға 

сыйлық

 беpiлдi (Жылқышиев) 

 

 

Сыйлықтардың шығу тарихы

 

Ағылшын мақалы "Кім сыйлық жасау біледі-сол өмір сүру біледі" деген.Біз 

сыйлықтарды тек олай жасау керек болғандықтан емес, сонымен қатар ол 

сыйлық сыйлаушы мен сыйлық алушыға рахат алып келеді. 

Сыйлық сыйлаудың тарихы жоқ сияқты, олар әрқашанда болғандай. Сыйлықты 

кімге, қалай және қашан сыйлағанды білу керек.Кейбір сыйлықтарды сыйлаудың 

белгілі бір этикеті, дәстүрлері бар. 

 

Сыйлық жасау дәстүрінің тарихы

 

 

Сыйлықтың тарихы бірнеше мыңжылдықтарды қамтиды.Көптеген ғасырлар 

бойы адамдар көңілдің, сыйласымдық пен достықтың белгісі ретінде бір-

бірлеріне сыйлықтар сыйлайтын. 

Ортағасырларда этикет формалары қалыптасқан.Сыйлықтармен алмасу қоғам 

өмірінде маңызды рөл атқарды.Үйлену, еске алу, келісімге отыру, қонаққа бару 

және басқа да маңызды оқиғалар сыйлық сыйлаумен өткізілген болатын. 

Сыйлықтың өткені жоқ сияқты, алайда оның тарихы 2000 жыл бұрын бастау 

алған. 

2000 жыл бұрын Вифлеемде Қасиетті жерде Иусус туған.Адамдар аспанда 

жұлдыз жанғанын көріп, құтқарушы бар екендігін түсінді.Олар Христос табыну 

үшін Вифлеемге жол ұстады.Олар сәбиге иіліп, сыйға алтын, ладан және смирна 

тартты.Осылайша, сыйлық жасаудың тарихы осыдан бастау алады. 

 

Қазіргі заманғы сыйлық жасау этикеті

 

 

Сыйлық жасау

 

 

Әлемде сыйлық алғанды ұнатпайтын адам жоқ шығар. Кез келген сыйлық 

адамды қуантады.Алайда әрбір сыйлық алған сайын бір міндет туындайтын 

сияқты болғандықтан, сыйлық сыйлау әлдеқайда қызығырақ. 

Сыйлық әрқашанда қуаныш әкеледі.Ол әрқашанда құрмет пен сыйласымдық 

белгісі.Оның таңдалуы әр адамның жеке қасиеттеріне байланысты. 

Сыйлық таңдау кезіндегі көңіл аударарлық жай болып оның бағасы саналады.    

Қымбат сыйлықпен адамды ыңғайсыз жағдайға қойып қалу мүмкін екендігін есте 

сақтаған жөн. 

Соған байланысты кейбір елдерде сыйлықтын бағасы белгілі бір сомадан аспауы 

керек.Бұл әсіресе АҚШ-та маңызды рөл атқарады.Тіпті Л.Джонсон президенті 

билігі кезінде "Қызметкердің этикалық кодексі" қабылданды.Кодекс регламенті 

бойынша қызметшіге сыйлаған сыйлықтың бағасы отандастар үшін 20 

доллардан, ал шетелдіктер үшін 225 доллардан аспауы керек.Сол сияқты 

декларациялар басқа да бірқатар елдерде қабылданды. 

Сыйлықты адамның талғамына, қызықтыратын заттарына, өмір салтына және де 

хоббиына байланысты таңдау керек.Сонымен қатар ол оқиғаға, адамның 

жынысына және қарым қатынасыңызға да байланысты.Сыйлық сыйлау алдында 

оны алдын ала ойла... 

 

Басқа халықтардағы  сыйлықтар сыйлау ерекшеліктері  туралы  

 

 

Польшада Мұнда да сыйлық орнына ақша беріледі, күйеу жігіт қалыңдығының 

басындағы ақ желегін өз қолымен шешкен кезде тойға жиналғандар олар- ға 

ақша лақтырады. 

 

Венгрияда күйеу жігіт қалыңдығына ақша салынға кішкентай сөм

-ке сыйласа, 

қалыңдығы жауап ретінде оған үш немесе жеті беторамал ұсынады. 

Малайзия халықтарында Той қарапайым өтіп, күйеу жігіт қалыңдығына сыйлық 

ретінде тамақ салынған поднос береді, жан-жануардың мүсінін немесе гүл мен 

ақша тарту етеді. Қонақтар бай-лықтың нышаны ретінде сый- лықтарымен бірге 

піскен жұ-мыртқаны қоса тапсырады. 

 

Еврейлерде

 үйлену тойында екі жақтың ата-анасы жас жұбайларға міндетті 

түрде қасиетті кітап – Тауратты сыйлайды. Күйеу жігіттің сыйлайтыны - әр түрлі 

сәндік заттар. Сыйлықты қалыңдыққа беріп жіберерде күйеу жігіттің қасында 

ешкім де болмауға тиісті. Қалыңдық болашақ күйеуіне «үлкен талит» 

(құлшылыққа қажет төсеніш) жібереді. 

 

Германияда 

Қонақтар жас жұбайлардың жүретін жолына шырша бұ- тақтарын төсеп тастап, 

сый-лыққа қолорамал алады. Дәстүр бойынша қонақтар тойдан қалған дәмді осы 

орамалға орап алып кетеді. 

 

Қытайда тойға дайындықтың ал-ғашқы сатысы – юэдин кезінде күйеу жігіт 

қалындықтың ата-анасына қымбат сыйлық- тар жібереді. Құда болуға 

уағадаласқаннан кейін қа-лыңдыққа шай, сырға, білезік, алтын тиындар тарту 

етеді. Арнайы қызыл қорапшаға салынған күріш, тұз, шарап жіберіледі де оның 

жартысы қайтадан күйеу жігітке жөнелтіледі. Той болатын кү-ні күйеу жігітке 

бұршақтың екі дәні сыйға беріліп, ол оны суға салып, артынан жеп қояды. Күйеу 

жігіттің отба-сы той алдында қалыңдық-қа той көйлегін, қосымша керек-

жарақтарды, күріштен, бидайдан жасалған тандыр нан жібереді. Той үстінде көп 

сыйлық беріледі.