Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» баұо ақ филиалы оқо бойынша педагогикалық Қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты диктант мәтіндерінің жинағЫ



бет22/49
Дата09.04.2023
өлшемі303,15 Kb.
#80738
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   49
Байланысты:
ДИКТАНТ МӘТІНДЕРІ

Ұлы жібек жолы

Жолдың аты жібек саудасына байланысты шыққан.Ал «ұлы» сөзінің қосылуы жолдың кең-байтақ Шығыс өлкелері мен Батыс өлкелерін қосып, байланыстырып жатуынан, жол бойындағы елдердің тіршілігін жандандыруынан. Сондықтан бұл жол «Ұлы Жібек жолы» болып тарихқа енді. Жібек матасы Қытай жерінде б.з.д. 2750 жылы жасалған. Ал оның сауда жолына шығарылып сатыла бастағаны немесе айырбас саудаға түскен мерзімі б.з.д. 5-2 ғасырлардың аралығы.Жібек халықаралық саудаға шығарылғанымен, оны өндіруді Қытай үкіметі өте құпия сақтаған.


Ұлы Жібек жолы Ұлы Қытай қорғанының батыс шетінен өтіп, Іле өзенімен Ыстықкөлге жетеді.Сауда кезінде жол бойындағы елдер бір-бірімен қарым-қатынас жасаудың барысында өздерін тек тұтыну бұйымдарымен қанағаттандырып қана қоймады.Олар өзара мәдени жағынан да байланысқа түсті.
Жібек жолы халықтар арасындағы сауданың дамуына ғана пайдасын тигізіп қойған жоқ, ол Шығыс пен Батыс елдерінің арасындағы халықаралық қарым-қатынастың дамуына да үлкен әсерін тигізді.
(125 сөз)


Дұрыс шешім

Өзім университет деген үлкен школда оқып жүрген жігіт күнімде, әр жеті сайын Версаль қаласындағы шешеме жаяу барып- қайтып тұрушы едім. Сонда әрдайым жолымда бір Антон деген тіленші отырып, қайыр сұрап алып жүруші еді. Бір күні тағы сол жолмен келе жатып, бір орта бойлы арықтау кісіге ұшырасып, жөніміз бір болған соң, бірге келе жатқанымызда, әдетше манағы Антон алдымыздан шығып қайыр сұрады. Қасымдағы кісі тоқтап, Антонның бетіне қарап тұрды да айтты: - Сен қарауға еп-есті кісі секілді көрінесің және жұмыс істеуге қуатың да бардай көрінеді, сөйтіп тұрып мұндай жаман іспен өзінді кемшілікке салып жүрсің. Бай болғың келсе мен саған ақыл айтайын: мен өзім де сендей кедей едім, бірақ сендей тіленшілік қылғаным жоқ; елден, қала- қаладан қыдырып жүріп, жай кісілерден ескі шүберек сұрап жиып қайыр сұрауды тоқтатқан едім.


(127 сөз)


Бір сәт

... Келденнің қаупі теріске кеткен жоқ. Түс ауа бергенде, бұл ауылға да шапқылап алымшылар жетті. Келгендер үшеу екен. Ең кәрісі — төсінде қақпақтай үлкен жезі бар, жанында кең қоржын тәрізді іші бос былғары сөмкесі салбыраған алақұйын атшабар Далабай. Айбар үшін сөмкесін қамшысымен сабалап, қатын-баланы үркіте келді. Абалаған иттерді де үркіте қуып, өршелентіп қояды. Қасында осы Жігітектің ауылнайы Жігітек Дүйсен бар.Екеуі сан көбейту үшін, атқосшысы қыпүнсіз жігіт Сәлменді ертіп алыпты. Атшабар мен ауылнай келе бере шеткі үйлерден бастап, бықпырт тигендей ұмтыла жөнелді. Ауылда түстегі иіруде жатқан ешкі-лақ пен қараша үйлер жанындағы жалғыз сиырларға ұмтылды.


Келден мен Әбді келіп, бұларға тіл қатып: «Базаралы шақырады, әуелі соған жүріп тіл қатыңдаршы тым құрыса! Адам баласысыңдар ғой, аял берші азғантай, жүріңдерші Базаралыға!» деп еді, Далбай құтырынып Келденге де қамшы үйіре бастады.
(127сөз)




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   49




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет